Μου είναι βαρύ να πω μακαρίτη τον Μανόλη Παπαδάκη από το Ψυχρό του Οροπέδιου του Λασιθιού. Είναι τόσο δυνατή η μνήμη του, που λες και ζει και περιφέρεται μεταξύ μας και ενδιαφέρεται για τα σημερινά επίκαιρα. Η ανάπαυση στον τάφο δεν είναι αυτό που η ψυχή του ζητά. Μέτρο του έμμετρου αναστήματός του για να μετρούμαστε, είναι ο λόγος των όσων άφησε προς όσα βρήκε. Μεγάλος ο Λόγος του.
Γεννήθηκε γύρω στα 1860 σ’ ένα χωριό σκλαβωμένο, φτωχό, καθυστερημένο και ταπεινωμένο από τους Τούρκους και πριν από αυτούς τους Ενετούς. Ορφανός από μάνα μαθαίνει να μιλεί τα Ελληνικά καλά στον τόπο του και να παλεύει για τη ζωή. Μετά σπουδάζει την τέχνη του ξυλουργού στην Αθήνα κοντά στον συγγενή του Μανόλη Γαλανάκη.
Γυρίζει στο χωριό του ως ξυλουργός, παντρεύεται, σε μικρή ηλικία, την Μαρία Χαλαμπαλάκη και γεννά μαζί της οκτώ παιδιά. Μαζί με τα παιδιά του γεννήθηκε κι ένας μύλος, μια ανεμαντλία. Παιδί της ανάγκης για πότισμα των κήπων του Οροπέδιου και του γόνιμου νου του Σπιρτοκούτη, η ανεμαντλία αυτή πολλαπλασιάστηκε και γέμισε τον κάμπο του Οροπέδιου και την Κρήτη όλη.
Το πρώτο αιολικό πάρκο του κόσμου και το μεγαλύτερο στον καιρό του (13.000 ανεμαντλίες συνολικής εγκατεστημένης ισχύος πάνω από 5MW), γεννήθηκε στο Λασίθι, ορφανό κι αυτό από πατέρα, αφού ο Σπιρτοκούτης, μετά τις πρώτες μηχανές που έφτιαξε, άφησε τον τόπο του για να πολεμήσει στην επανάσταση του 1896 για την αποτίναξη του τούρκικου ζυγού και να εκπροσωπήσει, αργότερα, το Λασίθι στη Συντακτική Συνέλευση της Κρητικής Πολιτείας, εκλεγμένος πληρεξούσιος στις εκλογές της 24-1-1899. Αργότερα, το 1912 αφήνει ακριβή κληρονομιά, σ’ όλα του τα παιδιά, τους μύλους και τους αγώνες του και φεύγει στη Μακεδονία και την Ήπειρο να πολεμήσει και εκεί τους Τούρκους. Αφήνει την τελευταία του πνοή στη Χειμάρα στις 27-1-1913 στη θέση Πήλιουρι, πολεμώντας, όπως πιστοποιεί ο στρατηγός Σπυρομήλιος.
Πορεία ζωής άγνωστη στους μαθητές των σχολείων του τόπου μας, τους στερεί τ’ όνειρο και μια ρίζα της ψυχής τους. Πνεύμα με διαστάσεις διεθνείς που δε χωρεί στα στενά όρια ολιγόλογων μνημόσυνων και επετειακών αναφορών ζητά, απ’ όσους τους εδόθη η γλώσσα των Ελλήνων, του Λόγου του να κρατήσουν την τιμή.
Στις 20 του Νοέμβρη, Δευτέρα βράδυ στις 7, θα παρουσιαστεί το βιβλίο της Παρασκευής Ι. Παπαδάκη, εγγονής του μεγάλου Λασιθιώτη, με τίτλο: Φόρος τιμής σ’ έναν ήρωα, Εμμανουήλ Χ. Παπαδάκης “Σπιρτοκούτης” 1860 -1913. Θα μιλήσει ο Θ. Δετοράκης ομ. Καθ. Πανεπ. Κρήτης, Γ. Παναγιωτάκης Ιστορικός, λαογράφος, ερευνητής και ο Δ. Γ. Χρηστάκης, μηχανικός καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης. Συντονιστής θα είναι ο Γιώργος Χατζάκης Μηχανολόγος Μηχανικός.