Στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων συζητιέται συχνά. Στις παρέες και τις συζητήσεις είναι ένα από τα θέματα. Ίσως όχι το πρώτο. Ίσως όχι το πιο σημαντικό αλλά σίγουρα κουβεντιάζεται. «Τι κάνει το Επιμελητήριο για μας; Τι είναι το Επιμελητήριο; Άλλος ένα φοροεισπρακτικός μηχανισμός. Άλλη μια υποχρέωση και τίποτα παραπάνω. Ποιος παίρνει αυτές τις αποφάσεις; Ποιος ρωτάει εμάς;».
Οι πιο παλιοί αναπολούν δράσεις και γεγονότα. Μια βαρύτητα και μια αξιοπιστία που απέπνεε η μεγάλη αίθουσα Καστελλάκη. Τη σοβαρότητα ενός φορέα που βάζει «μπέτη» για τις επιχειρήσεις – που συμβουλεύει την Πολιτεία ως ο θεσμοθετημένος πραγματικός εκπρόσωπος της επιχειρηματικότητας στο νομό. «Το Επιμελητήριο ξέπεσε. Δεν είναι αυτό το Επιμελητήριό μας».
Και οι νεότεροι παραπονιούνται: Μόνο εισφορές εισπράκτορες που έρχονται και χτυπάνε την πόρτα τους και εισπράττουν. Και καμία μέριμνα για τις ανάγκες τους. Λογικές του παρελθόντος. Καμιά καινοτομία, κανένα όραμα. Σπασμωδικές δράσεις τριψήφιων αγγλικών χαρακτήρων (HUB), που προσπαθούν να μας πείσουν πως κάτι κάνουν. Που αφορούν τους λίγους – αυτούς που είναι μέσα στο κόλπο.
Είναι αλήθεια και πρέπει να επισημανθεί ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξε συστηματική προσπάθεια απαξίωσης του θεσμικού ρόλου των Επιμελητηρίων και ουσιαστικός κίνδυνος ακόμη και για την ύπαρξή τους. Μια σειρά από νομοθετικές πράξεις και ρυθμίσεις αποψίλωσαν σταδιακά τον ρόλο των επιμελητηρίων και απαξίωσαν την προσφορά τους. Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι τα Επιμελητήρια είναι πια ένας θεσμός απαρχαιωμένος. Ένα «αδειανό πουκάμισο», κενό περιεχομένου, μόνο για εκδόσεις βεβαιώσεων.
Αν και διαφωνώ, δεν τους αδικώ. Πολλές φορές οι επιλογές των εκάστοτε διοικήσεων κινήθηκαν με γνώμονα διαφορετικό από το συμφέρων των επιχειρήσεων μελών τους. Πολλές δράσεις δεν επικοινωνήθηκαν όπως έπρεπε και πολλές στρατηγικές επιλογές δεν ήταν οι δέουσες. Όλοι μας πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας και καθένας πρέπει να αναγνωρίσει το μερίδιο της ευθύνης που του αναλογεί.
Όμως συνεχίζουν να αναζητούνται απαντήσεις στα ερωτήματα: Γιατί τα επιμελητήρια πρέπει να ακολουθούν ίδιες λογικές όπως εδώ και τόσα χρόνια; Γιατί να μην προσαρμοστούν σε μια νέα παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα, και γιατί στο κάτω – κάτω να μην διοικούνται με όρους επιχειρηματικούς – με τη φιλοσοφία που διοικούνται οι επιχειρήσεις μέλη τους;
Γιατί να υποστηρίζουν ένα έντονα «προεδροκεντρικό» σύστημα διοίκησης με την ανάληψη από τον (εκάστοτε) πρόεδρο εξουσιών και ευθυνών που θα έπρεπε να μοιράζονται και τα υπόλοιπα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου; Γιατί ας πούμε, ο εκάστοτε πρόεδρος θα πρέπει να κατέχει όλες τις θέσεις προέδρου ή διευθύνοντος συμβούλου σε όσους φορείς έχει συστήσει το (εκάστοτε) Επιμελητήριο; Και γιατί θα πρέπει η αποτελεσματικότητα και η ενεργητικότητα ενός τόσο σοβαρού θεσμού να εξαρτάται αναγκαία και ικανά από την προσωπικότητα ή την προσωπική εμπλοκή του εκάστοτε προέδρου;
Οι απαντήσεις είναι ασαφείς. Συνήθως αποδίδουμε το πρόβλημα στο θεσμικό επιμελητηριακό πλαίσιο. Στη χειρότερη περίπτωση βέβαια, παγιδεύουμε τη σκέψη μας σε στερεότυπα, κάνοντας ότι δεν καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει έξω από αυτά.
Αν το πάμε και πιο πέρα – και αυτό είναι το πιο σημαντικό – γιατί να μην ανοίξουμε διάπλατα τις πόρτες στα μέλη μας, να έχουν ένα βήμα και ισότητα λόγου, παρέχοντάς τους το δικαίωμα της δημόσιας ομιλίας ώστε να μπορούν να συνεισφέρουν με τις προτάσεις τους; Οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν αποστραφεί τον φορέα τους και για να τις κινητοποιήσουμε και να τις κάνουμε να έρθουν κοντά στο επιμελητήριο, πρέπει να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους.
Ανοιχτές διαδικασίες λοιπόν. Να πάψουν να αντιλαμβάνονται το Επιμελητήριο ως ένα κλειστό club. Όχι άλλες αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες. Συμμετοχή τους στη διαδικασία της λήψης των αποφάσεων. Μέσα από πραγματική και όχι εικονική διαβούλευση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πόσο εύκολο είναι σήμερα να καθιερώσουμε τη ζωντανή αναμετάδοση των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου στο διαδίκτυο – φτάνει να έχουμε την πολιτική βούληση να κάνουμε. Πόσο δύσκολο είναι να μετατραπούν σε φορείς ιδεών και ζυμώσεων, επιχειρηματικές ομάδες παρέμβασης που στελεχώνονται από τοπικούς επιχειρηματίες με στόχο την παρακολούθηση της επικαιρότητας;
Μήπως όμως κάποιοι δεν το θέλουν πραγματικά;
Μήπως θέλουν αυτό το κλειστό club, προωθώντας (ηθελημένα ή άθελα – εμμέσως ή αμέσως) μορφές ευνοιοκρατίας, βόλεμα των εκάστοτε «ημετέρων» ή πελατειακές σχέσεις; Είναι τυχαίο που κάποιοι λένε χαριτολογώντας ότι ένα πιστοποιητικό γέννησης από συγκεκριμένα χωριά της ενδοχώρας αξίζει περισσότερο κι από Master;
Και τελικά αντί να βγάζουνε κορώνες περί διχασμού και διάσπασης, μήπως είναι καλύτερα να προωθούν και να ενθαρρύνουν τη γόνιμη αντιπαράθεση ή έστω τον σεβασμό στη διαφορετική προσέγγιση; Μέσα από αυτή τη γόνιμη αντιπαράθεση, μέσα από τη σύνθεση διαφορετικών απόψεων παράγονται τις περισσότερες φορές σπουδαία αποτελέσματα.
Κάποιος έχει πει ότι δεν θα φτάσεις ποτέ στον προορισμό σου, αν σταματάς και ρίχνεις πέτρες σε κάθε σκύλο που γαβγίζει. Έτσι είναι. Κοιτάμε μακριά από αυτά που μας χωρίζουν. Βλέπουμε πέρα από κόκκινες γραμμές και αντιλήψεις του παρελθόντος. Κάποιοι αρέσκονται να μοιράζουν πιστοποιητικά πολιτικών ή κοινωνικών φρονημάτων, αγνοώντας επιδεικτικά την ουσία του προβλήματος, αναμοχλεύοντας παρωχημένες διαχωριστικές γραμμές και επιστρέφοντας σε καταδικασμένες εμμονές.
Προσωπικά, κανένα επιχείρημα δεν στάθηκε ικανό να με πείσει ότι οφείλω να ακολουθήσω ψευδοδιλλήματα και παραταξιακές λογικές βγαλμένες από το παρελθόν, ενάντια στις αρχές και τις αξίες μου.
Κυρίως, επειδή πίστευα και πιστεύω ότι το Επιμελητήριο Ηράκλειου αξίζει περισσότερα. Σέβομαι τον θεσμό, πιστεύω ότι έχει τεράστιες δυνατότητες και έναν σημαντικό ρόλο να παίξει σε αυτή την κρίση, και αισθάνομαι ηθικό χρέος να συμβάλλω στο να διαδραματίσει αυτό τον ρόλο που του αρμόζει, να ανακάμψει οικονομικά και να αναδειχθεί. Η επόμενη τετραετία είναι κρίσιμη και για όλους μας και ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις μας που έχουν δεχτεί τεράστια πλήγματα και βάλλονται συνεχώς.
Εμείς στην «Επιμελητηριακή Σύμπραξη», συνεχίζουμε να λειτουργούμε διαφορετικά, χωρίς κομματικές, συντεχνιακές, συγγενικές ή φιλικές αγκυλώσεις, με μοναδικό γνώμονα το “αύριο”. Χωρίς κοντόφθαλμα κριτήρια. Χωρίς μίζερες κραυγές και επικλήσεις σε ιδεολογήματα, προσπαθούμε να υπερασπιστούμε το Επιμελητήριο και τα μέλη μας αποτελεσματικά και όχι στα λόγια.
Για τις επιμελητηριακές εκλογές του Δεκεμβρίου απευθύνουμε ανοιχτό κάλεσμα προς όλους τους επαγγελματίες και όλους τους επιχειρηματίες του τόπου μας να ενισχύσουν αυτή την αδέσμευτη και ανεξάρτητη προσπάθειά μας. Η πραγματικότητα είναι εδώ, η ανεργία, τα λουκέτα είναι εδώ και στις μάχες που πρέπει να δώσουμε απέναντι σε αυτά δεν περισσεύει κανείς.
Οι πόρτες μας είναι ανοιχτές σε καθέναν και καθεμιά που συμμερίζεται τις ιδρυτικές θέσεις και τους στόχους μας. Ειδικά στους νέους επιχειρηματίες αυτό που ζητάμε δεν είναι απλά την ψήφο τους, αλλά την ουσιαστική συμμετοχή τους και μετά τις εκλογές.
* Ο Μηνάς Α. Μελισσείδης είναι επικεφαλής της παράταξης «Επιμελητηριακή Σύμπραξη», υποψήφιος πρόεδρος Επιμελητηρίου Ηρακλείου