Η Δημοκρατία είναι συνεχώς σε κρίση, γιατί είναι ένας θεσμός που πρέπει να αναπροσαρμόζεται και να μετεξελίσσεται για να ανταποκρίνεται στις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις και να ικανοποιεί αποτελεσματικά και με καλύτερο τρόπο τις νέες ανάγκες των πολιτών.
Η πρόσφατη επέτειος της απριλιανής δικτατορίας αποδεικνύει επίσης ότι η Δημοκρατία έχει και αδιέξοδα. Κάτι αντίστοιχο υπήρξε η περίοδος 2015-2019, οπότε ο λαϊκισμός και η αγανάκτηση απέκτησαν πολιτική έκφραση και οδήγησαν τη χώρα σε αδιέξοδα. Την τελευταία στιγμή, ίσως, κάποιος Θεός έσωσε την κατάσταση. Απεδείχθη, όμως, και κάτι άλλο. Ότι το σύνταγμά μας με τις διαδοχικές αναθεωρήσεις ήταν ικανό να αποτρέψει την καταστροφή.
Δυστυχώς, ο διχαστικός λόγος και η μετεμφυλιακές ψυχώσεις δεν απολείπουν ούτε από τη Δεξιά ούτε από την Αριστερά. Ο λόγος τους μηδενιστικός και ακραίος απευθύνεται στο συναίσθημα των πολιτών. Πολίτες, όμως, που δρουν συναισθηματικά μόνο, χωρίς σκέψη και καθαρή κρίση είναι άχρηστοι και επικίνδυνοι σε μια πραγματική Δημοκρατία, όταν επιτύχουν να γίνουν κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία.
Εύκολα παρασύρονται από ουτοπικές υποσχέσεις, απλοποίηση των προβλημάτων και μεταθέτουν τις ευθύνες στους άλλους, στους εκλεκτούς. Ζουν το δικό τους μύθο. Η ελευθερία, όμως, και η ευθύνη είναι σιαμαίες αδελφές.
Το τελευταίο διάστημα της υγειονομικής κρίσης οι συνωμοσιολογίες δίνουν και παίρνουν. Θα περίμενε κανείς ότι τα κόμματα, έστω του δημοκρατικού τόξου, θα εξέπεμπαν ένα λόγο ενωτικό και πέρα από την κριτική τους, που φυσικά είναι αναγκαία, θα συνέβαλαν θετικά στη μείωση των συνεπειών της κρίσης. Δυστυχώς, όχι μόνο ο δικός τους λόγος, αλλά και το διαδίκτυο και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα δεν έχουν σταθεί στο ύψος τους, πάντα φυσικά με ελάχιστες εξαιρέσεις.
Όταν υπάρχει μια τέτοια κρίση, κανείς δεν δικαιούται να λέει ότι είναι ανεύθυνος. Βέβαια, η ευθύνη κατανέμεται ανάλογα με την κοινωνική και πολιτική θέση, το μορφωτικό επίπεδο και την οικονομική δύναμη. Άλλη η ευθύνη του Πρωθυπουργού, άλλη του Περιφερειάρχη ή ενός δημοτικού συμβούλου. Άλλη η ευθύνη ενός πανεπιστημιακού δασκάλου, άλλη ενός αγροτικού γιατρού.
Ο εχθρός που αντιμετωπίζουμε είναι άγνωστος και φυσικά προχωρούμε βλέποντας και κάνοντας. Ορθώς προτάσσεται η προστασία της υγείας και όχι η οικονομία. Φαίνεται άλλωστε ότι και η Ευρωπαϊκή Ένωση σε αντίθεση με την προηγούμενη οικονομική κρίση λειτούργησε αρκετά γρήγορα. Αντιλαμβάνομαι πλήρως την ανάγκη των νέων να κυκλοφορήσουν, να διασκεδάσουν, να βρουν τις παρέες τους. Δεν τους αθωώνω, όμως, αφού είναι ώριμοι για να ψηφίζουν, δεν μπορεί να θεωρούνται ανώριμοι στη γενικότερή τους συμπεριφορά.
Πάντοτε βέβαια σε αντίστοιχες περιπτώσεις οι συνωμοσιολογίες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος. Άλλοι αναλώνονται σε δεήσεις, άλλοι καταγγέλλουν τα κρυφά κέντρα εξουσίας και τον καπιταλισμό. Η Δύση την Ανατολή και η Ανατολή τη Δύση. Για όλα φταίει το σύστημα. Εκείνο που συνειδητοποιούμε σήμερα οι περισσότεροι είναι ότι τη μεγάλη μάχη τη δίδει η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, που λειτουργεί με πρωτοφανή ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Όταν βγούμε στην άλλη όχθη και θα μπορούμε να χαρούμε την Άγια Καθημερινότητα και να αγκαλιάσουμε τους φίλους μας ή να πιούμε ένα καφέ χωρίς φόβο, ελπίζω ότι θα έχομε αποκομίσει αρκετά κέρδη. Το σημαντικότερο θα είναι ότι το μυαλό με την καρδιά, ο ορθός λόγος και το συναίσθημα, προχωρώντας μαζί κάνουν τον άνθρωπο μοναδικό.