«Το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι μια βραδυφλεγής βόμβα στο οικονομικό, πολιτικό, πολιτισμικό και κοινωνικό πεδίο και πρέπει άμεσα να δρομολογηθούν λύσεις, πριν εκραγεί». Αυτό ήταν το κοινό συμπέρασμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής που μελέτησε επί δύο χρόνια το πρόβλημα και κατέθεσε το πόρισμά της με διαπιστώσεις, επισημάνσεις και προτάσεις, «για την αποτελεσματική αντιμετώπισή του», τον Φεβρουάριο του 1993.
Εικοσιπέντε χρόνια μετά, η Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για το Δημογραφικό τονίζει ότι το δημογραφικό πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει «μια ωρολογιακή βόμβα». Δυόμιση δεκαετίες μετά την κατάθεση του πορίσματος, με τις διαπιστώσεις και τις προτάσεις για συγκεκριμένες δράσεις, «το τοπίο είναι πολύ ζοφερό». Αναγκαία νομοθετικά μέτρα που δεν πάρθηκαν, πρωτοβουλίες και δράσεις που έμειναν παγωμένες και λύσεις που ήταν ανέφικτες ή ανεδαφικές, ήταν μεταξύ άλλων τα αίτια που οδήγησαν στη σημερινή διόγκωση του προβλήματος.
Η σημερινή κατάσταση επιβάλλει δραστικές λύσεις. Δεν επιτρέπεται να περιοριστούμε στα στερεότυπα του πορίσματος του 1993. Το δημογραφικό δεν είναι πλέον πρόβλημα μεμονωμένων περιοχών ή πόλεων της Ελλάδας. Αφορά ολόκληρη τη χώρα και επηρεάζει το οικονομικό μέλλον της. Μειωμένος πληθυσμός μεταφράζεται σε λιγότερους νέους ανθρώπους, που σημαίνει λιγότεροι εργαζόμενοι, λιγότερα εργατικά χέρια, άρα και περιορισμένη παραγωγή και παραγωγική ικανότητα.
Μία επιπρόσθετη παράμετρος του δημογραφικού σχετίζεται με το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα κάθε οργανωμένου κράτους. Ειδικότερα, όσο μειώνεται ο συνολικός αριθμός των πολιτών μιας χώρας, τόσο περιορίζεται η ικανότητα του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της να απασχοληθεί πλήρως ή έστω μερικώς και να συμβάλει στο ασφαλιστικό σύστημα με τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλει. Σε κρατικό και διοικητικό επίπεδο το δημογραφικό ζήτημα δημιουργεί μεγάλες αντιθέσεις και αγεφύρωτες διαφορές μεταξύ κέντρου και περιφέρειας.
Η εθνική, όμως, διάσταση του ζητήματος αναδείχθηκε από τον Μακρυγιάννη, καθώς όπως είπε ο Σεφέρης σε μια ομιλία του για το Στρατηγό στην Αλεξάνδρεια το 1943: «Η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους και απέναντι σε πολλούς».
Με αυτά τα δεδομένα η αντιμετώπιση του φαινομένου της δημογραφικής γήρανσης και η αναστροφή της δυσμενούς δημογραφικής εξέλιξης στο σύνολο της χώρας, πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί βασική στρατηγική επιδίωξη. Απαιτείται να εξεταστούν σοβαρά όλα τα δεδομένα που προκύπτουν από τις επίσημες απογραφές του κράτους και να υπάρξουν ουσιαστικές πολιτικές παρεμβά- σεις, ξεκινώντας από:
- τη στήριξη του γάμου και του θεσμού της οικογένειας, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό Ελληνίδων δεν θα αποκτήσει κανένα παιδί και
- τη συγκράτηση του νέου εργατικού δυναμικού στη χώρα,
- την παροχή θεσμικών κινήτρων για τις πολύτεκνες οικογένειες,
- την αποκατάσταση αδικιών των τελευταίων χρόνων.
Χρειαζόμαστε άμεσα πρωτοβουλίες για επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες δουλειές, αλλά και τις προϋποθέσεις για βελτίωση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας μέσα από ένα πιο ευνοϊκό φορολογικό σύστημα που θα επιτρέπει μεγαλύτερες εκπτώσεις σε οικογένειες με ανήλικα παιδιά, με ένα ασφαλιστικό σύστημα που θα προσφέρει πρόωρη συνταξιοδότηση σε μητέρες ανήλικων τέκνων, με την προώθηση πιο ευέλικτων μορφών εργασίας για τους νέους γονείς αλλά και με την ίδρυση περισσότερων βρεφονηπιακών σταθμών σε όλη τη χώρα, που θα λειτουργούν με ωράριο που θα εξυπηρετεί τις εργαζόμενες μητέρες.
Ως Πρόεδρος του Συλλόγου Πολυτέκνων Νομού Ηρακλείου, μέσα από τις εκπροσωπήσεις των χιλιάδων μελών μας, σε κάθε εθνική ή τοπική δράση τονίζω ότι το δημογραφικό, είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης για όλους μας. Πρέπει να γίνει εθνικός στόχος μέσα από ένα πλέγμα πολιτικών πρωτοβουλιών ο πληθυσμός της χώρας να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2030 ώστε να αναστραφεί υπέρ των νέων η κατανομή του πληθυσμού.
Η βασική λύση του δημογραφικού βρίσκεται στον επαναπροσδιορισμό των κοινωνικών προτεραιοτήτων. Στην επαναξιολόγηση των προτύπων με έμφαση στην ανάδειξη της οικογένειας ως μοντέλου ευζωίας. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να δοθεί έμφαση στις πολιτικές που ενισχύουν την οικογένεια, και μάλιστα την πολυμελή. Πιο πολύ όμως θα πρέπει να αναδειχθεί η συμβολή της νέας οικογένειας στην κοινωνική ευημερία.
Πρέπει να δουλέψουμε πάνω σε συγκεκριμένο σχέδιο, με συγκεκριμένη στόχευση, απέναντι στην ωρολογιακή αυτή βόμβα που είναι το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Και παρά το γεγονός ότι μεμονωμένες και αποσπασματικές πρακτικές δεν μπορεί να έχουν μακροχρόνια αποτελέσματα σε σχέση με το δημογραφικό πρόβλημα, οφείλουμε να εργασθούμε με όραμα για την επίλυση του προβλήματος. Οφείλουμε στα παιδιά μας να παλέψουμε για μια πληθυσμιακή αειφορία, για την αειφορία των ανθρώπων, ώστε να ξαναζωντανέψει η Ελλάδα.
* Ο Γιώργος Φ. Παρασύρης είναι απερχόμενος πρόεδρος του Συλλόγου Πολυτέκνων Ν. Ηρακλείου, υποψήφιος για το νέο Δ.Σ.