Η ποίηση δεν επιδέχεται ορισμό. Είναι και ανάπτυξη ενός επιφωνήματος και λάμψη στίλβοντος ποδηλάτου και ένας ιδιαίτερος τρόπος χρήσης της γλώσσας και μια μορφή δημιουργίας. Ίσως είναι με την πολυσημία των λέξεων και μια διαδικασία ανανέωσης της γλώσσας. Κάθε ποιητής είναι δημιουργός. Με συγκινεί και η υψηλή εκφραστική της δύναμη και ο χαμηλόφωνος ρυθμός που επιλέγουν ορισμένοι για να εκφράσουν τα πάθη της ψυχής. Σε αντίθεση με την πεζογραφία στη γλώσσα μας έχουμε μακρόχρονη ποιητική δημιουργία. Ο Όμηρος, η Σαπφώ, ο Κορνάρος, ο Σολωμός, ο Καβάφης, ο Σεφέρης και πολλοί άλλοι αποτελούν σταθμούς ποιητικής δημιουργίας με παγκόσμια αναγνώριση. Σήμερα και γράφεται και διαβάζεται από πολλούς ο ποιητικός λόγος, γιατί παρηγορεί και τέρπει, αλλά και γιατί γαληνεύει την ψυχή αποκαλύπτοντας το βάθος των κρυμμένων συναισθηματικών θησαυρών της ανθρώπινης κατάστασης.
Διάλεξα σήμερα να σας παρουσιάσω δύο ποιήτριες που υπηρετούν την τέχνη τους με ιδιαίτερη λεπτότητα. Έχουν κάποιες ομοιότητες αλλά και αρκετές διαφορές, και στη θεματική επεξεργασία και στον τόνο της φωνής τους.
Είναι και οι δύο φιλόλογοι με μεγάλη προσφορά στη διδακτική πράξη. Η Ελένη Μωυσιάδου – Δοξαστάκη και η Αθηνά Ζωγράφου. Με την Ελένη μάς συνδέει στενή και μακρόχρονη φιλία από τότε που ως ερωτική μετανάστρια ήρθε στο Ηράκλειο και με την Αθηνά Ζωγράφου είμαστε διαδικτυακοί φίλοι. Ζει στη Φλώρινα και είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων με πλούσια δράση. Τίτλος της συλλογής της Ελένης είναι «ΈΨΙΛΟΝ μικρό και κεφαλαίο» από τις εκδόσεις (poema) και της Αθηνάς «Στο λίκνο των νεφών» από τις εκδόσεις ΚΟΥΡΟΣ. Της Ελένης είναι η τέταρτη συλλογή και υπάρχουν αρκετά ποιήματά της δημοσιευμένα σε διάφορα περιοδικά. Της Αθηνάς είναι η πρώτη συλλογή που εκδίδει.
Και οι δύο συλλογές έχουν ολιγόστιχα ποιήματα και αποτυπώνουν με ευστοχία, γλωσσική επάρκεια, ακρίβεια και λιτότητα τις διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις. Δεν φιλοδοξώ να παρουσιάσω αναλυτικά την ομορφιά που κρύβεται σε όλα τα ποιήματα, γιατί ο χώρος μιας εφημερίδας δεν προσφέρεται. Ξέρω ότι τις αδικώ με μια αυθαίρετη επιλογή ποιημάτων τους, αφού και οι δύο συλλογές έχουν μια οργανική ενότητα.
Στη συλλογή της Ελένης Μωυσιάδου – Δοξαστάκη περιέχονται είκοσι ένα ολιγόστιχα ποιήματα με ανθηρό λόγο, επιτυχημένες μεταφορικές εκφράσεις και κάποτε ομοιοκατάληκτους στίχους για να αποδοθεί ιδιαίτερα η ερωτική επιθυμία και η ρευστότητα των σχέσεων, αλλά και κάποιες λανθάνουσες αναφορές ιδιαίτερα στην ποίηση του Καβάφη και του Ελύτη. Επίσης, η πίκρα γιατί τελικά παρά την επιθυμία μας αδυνατούμε να ταυτιστούμε με τον άλλο. Αρκετά ποιήματα μάς παραπέμπουν στα αρχαία επιγράμματα, όπου ο λόγος πυκνώνει και αποκτά μια ιδιαίτερη εκφραστική δύναμη.
Ο έρωτας
Δύναμη μυστική
Δεν τον αγγίζει γνώση και σπουδή
ΑΤΙΤΛΟ
Νερένια έχει ο έρωτας ψυχή
Το σώμα μια ακρογιαλιά
Ούτε τον χάνει
Ούτε τον κρατά
ΚΥΜΑ
Με χίλια άσπρα άλογα
Ορμά το κύμα
Στην ακρογιαλιά.
Κι αυτά δαντέλα γίνονται στης άμμου την ποδιά.
…Θέλω να με αγαπούν τα λόγια σου
ΧΟΡΟΣ ΕΡΩΤΙΚΟΣ
Θέλω απόψε να χορέψω
Ημίγυμνη στο δειλινό
Και όπως ρόδινα θα ιδρώνω μες στη ματιά σου να λουστώ
Με όλα τα αρώματα του πόθου
Κι έναν βαθύ αναστεναγμό.
Η συλλογή της Αθηνάς Ζωγράφου περιέχει 48 ποιήματα. Το πρώτο αφιερώνεται στη μνήμη του πατέρα της που έφυγε νωρίς και την πλήγωσε και το τελευταίο στα παιδιά της. Αποτυπώνεται η αίσθηση της ζωής, ο χρόνος που περνά και χάνεται, η φθορά των αισθημάτων, αλλά και οι κορυφώσεις που δικαιώνουν την ύπαρξη, ιδιαίτερα ο έρωτας. Η γλώσσα της είναι απλή χωρίς εξάρσεις και υψηλές μεταφορές. Μας αποκαλύπτει τη διαδρομή μιας ζωής πλούσιας σε συναισθήματα και την εναλλαγή της ηδονής και της οδύνης και οικοδομεί έναν κόσμο που μας συγκινεί.
ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Απόψε ονειρεύτηκα
Εμένα
Μικρό παιδί
Στο λιβάδι με τους νάρκισσους
Γαλήνη
Στη νύχτα μου
Τρυφερά τα βλέμματα των γονιών μου
Ζέσταναν την ψυχή μου
Ηρέμησαν τον πόνο μου
Απόψε ονειρεύτηκα
Την ευτυχία
Που χάθηκε πρόωρα
Για μένα…
ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ
Συλλέγω στιγμές
Στο διάβα της ζωής
Πολύτιμα φυλαχτά
Κρυμμένα
Στο κοραλλένιο μου σεντούκι
Συνοδοιπόροι ακάματοι
Στις επικίνδυνες διαδρομές μου
Ευάλωτη στο φως
Θαμπώνω στον φόβο
Η νύχτα μήτρα προαιώνια
Με κρύβει μέσα της
και με αναγεννά.
Ακέραιη με παραδίδει
Στο κάλεσμα της δημιουργίας
Και μέσα μου δονεί την ανάσα του Θείου.
ΕΠΙΚΛΗΣΗ
Μοίρα μου αρχέγονη
Στα χέρια σου αφέθηκα
Μικρό παιδί
Σφίξε με
Στη ζωοδότρα αγκαλιά σου
Σμίλεψε την ύπαρξή μου
Ως τη φλέγουσα στιγμή της Ένωσης
Ως την υπέρτατη στιγμή της ηδονής
Σπάσε τα επίγεια δεσμά με τη δύναμή σου
Οδήγησέ με ψηλά
Εκεί
Που μόνο η αγάπη νικά