Το έτος 2024 είναι έτος εκλογών σχεδόν παντού, με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον να στρέφεται συνεχώς σ’ όλα τα σημεία της υδρογείου.
Υπολογίζεται ότι θα διεξαχθούν συνολικά κάπου εβδομήντα εκλογικές αναμετρήσεις σε χώρες συνολικού πληθυσμού άνω των τεσσάρων δισεκατομμυρίων, δηλαδή πάνω από τον μισό πλανήτη μας.
Ωστόσο, παρά τον μεγάλο αριθμό εκλογών, δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα και περισσότερη δημοκρατία, ενώ την ίδια στιγμή κάποιες από αυτές δεν θα είναι ούτε ελεύθερες ούτε και δίκαιες με την ευρεία έννοια του όρου.
Ας περιπλανηθούμε για λίγο στον περίγυρό μας! Η περιοχή της Μέσης Ανατολής, για τους γνωστούς λόγους, είναι επιρρεπής σε διενέξεις και συγκρούσεις, με τελευταίο συμβάν τον πόλεμο στη Γάζα, όπου εμπλέκονται από τα παρασκήνια κι’ άλλες χώρες πλην των Παλαιστίνιων και του Ισραήλ.
Μια τέτοια περιοχή που ξαναήλθε στην επικαιρότητα με την πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση, είναι εκείνη του Ιράν με το αποτέλεσμά της. Εκεί, τον υπερήλικα 84χρονο θρησκευτικό ηγέτη του, Αγιατολλάχ Αλί Χαμενεΐ, απασχολούσε διαρκώς και εναγωνίως η επιβίωση του υπάρχοντος καθεστώτος και μετά τον θάνατό του.
Γύρω απ’ τη χώρα του, στο Ιράκ, την Υεμένη, τον Λίβανο, βρίσκονται αρκετές σιιτικές εστίες, πλωτές στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ έξω από τις ακτές του, ενώ τα γεγονότα στη Γάζα συνεχίζονται ακάθεκτα και με υπαρκτό κίνδυνο περαιτέρω εξέλιξης προς τα βόρεια, στον Λίβανο.
Οι προκλήσεις στο εσωτερικό της χώρας γνωστές και πολλές. Έτσι, το ερώτημα και η αγωνία του ανώτατου ηγέτη του Ιράν ήταν η επιλογή του κατάλληλου αντικαταστάτη του.
Για μεγάλο διάστημα, η απάντηση ήταν ο δευτερότοκος 54χρονος γιός του, ο Μοτζτάμπα Χαμενεΐ (γεν. 1969), ο ανεπίσημος τρόπον τινά διάδοχός του, ένα βασικό πρόσωπο στην ενορχήστρωση της καταστολής των αντικυβερνητικών διαδηλωτών τον Ιούνιο του 2009 και κάτοχος πολλών περιουσιακών στοιχείων.
Το Ιράν τα τελευταία χρόνια, εμπλέκεται σε προσπάθειες κλιμάκωσης των συγκρούσεων με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, αλλά χωρίς να εισέρχεται σε απευθείας αντιπαράθεση μαζί τους, παρά μόνον μέσω αντιπροσώπων.
Για παράδειγμα, ενισχύει και ενθαρρύνει την Χεζμπολάχ στο Λίβανο, τους Χούθι στην Υεμένη, κάποιες φιλοϊρανικές εστίες στο Ιράκ, και ταυτόχρονα να προχωρά ανά τακτά διαστήματα σε πυραυλικές επιθέσεις εναντίον αμερικανικών και ισραηλινών στόχων.
Η υφιστάμενη κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας εν πολλοίς γνώριμη, με αντιδράσεις κυρίως για τον ενδυματολογικό κανόνα των γυναικών, χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας από την επανάσταση του 1979.
Με όλα αυτά κατά νου, ήταν περίεργο το γεγονός ότι σε τούτες τις προεδρικές εκλογές στο Ιράν, νικητής απεδείχθη ο μετριοπαθής αλλά με κάποιες αιρετικές απόψεις και θέσεις για το θεοκρατικό καθεστώς, καρδιοχειρουργός Μασούντ Πεζεσκιάν (γεν. 1954).
Για όσους δεν γνωρίζουν αρκετές λεπτομέρειες για την συγκεκριμένη δυσπρόσιτη χώρα, είναι κάπως δύσκολο να φανταστούν πώς πήρε την απόφαση να κατεβεί αυτός ο γιατρός στον πολιτικό στίβο, με τις πλάτες και τη βοήθεια ποιων προσωπικοτήτων, ειδικά κληρικών, που επηρεάζουν πολλές πτυχές αυτής της ιδιόρρυθμης χώρας.
Πολλοί πιθανολογούν ότι οι υπέρτατοι ηγέτες της, αποφάσισαν να επιτρέψουν ώστε να λάβουν χώρα ορισμένες ελεγχόμενες ‘διαμαρτυρίες’ για εκτόνωση της όλης κατάστασης και κοινωνικής πίεσης και κάποιου θυμού ή οργής, που επικρατεί στο εσωτερικό της.
Ίσως αυτή η επιλογή να αποτελεί και μια προσπάθεια μικρών διαστάσεων αλλά απολύτως ελεγχόμενης αλλαγής της πολιτικής και κοινωνικής κατεύθυνσης του κράτους.
Βέβαια είναι αρκετά νωρίς να υποθέσει κάποιος το μέλλον και τις εξελίξεις αυτής της επιλογής που πιθανότατα υπαινίσσεται συγκεκριμένες ελευθερίες ειδικά των γυναικών, όπως για παράδειγμα να ντύνονται κατά το δοκούν, η απουσία του γνωστού πέπλου, ή άλλες παρεμφερείς που αφορούν την ιρανική κοινωνία.
Αναμφίβολα οι προκλήσεις για τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο είναι πολλές, όπως ίσως και οι ευλογίες που έλαβε από το θεοκρατικό καθεστώς και τους κληρικούς.
Πιθανώς τα ενενήντα περίπου εκατομμύρια Ιρανών να καταφέρουν μαζί του να απαλλαγούν, σε ένα φυσικά βαθμό, από όσα αναχρονιστικά τους καταμαρτυρεί η διεθνής κοινότητα.
Αλλά να μην λησμονούμε ότι κάποιες ρίζες του είναι βαθιές και καλά ριζωμένες και η αφοσίωση όλων των προηγούμενων ηγετών στο στρατιωτικό και κληρικό κατεστημένο άτεγκτη και ασυμβίβαστη!