“Ασύμμετρος” στην Ελληνική γλώσσα, είναι ο μη συμμετρικός, ο ακανόνιστος, ο διογκωμένος, ο πολύ παχύς…. Ο όρος «ασύμμετρη απειλή» είναι σύγχρονος στρατιωτικός όρος που καθιερώθηκε κυρίως από στρατιωτικούς αναλυτές πολεμικών επιχειρήσεων μόλις στις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Ο όρος αυτός περιέχεται στα σενάρια Νατοϊκών και Εθνικών ασκήσεων καθώς και σε περιορισμένες κατά τόπους δραστηριότητες αμυντικής ανάπτυξης.
Σήμερα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε ανάπτυξη ειδικών μέτρων ασφαλείας. Για τις ασύμμετρες απειλές (asymmetric threats) και τον ασύμμετρο πόλεμο (asymmetric warfare) δεν υπάρχουν απόλυτα συμφωνημένοι ορισμοί διεθνώς και τούτο προκειμένου οι σχεδιασμοί να προλαμβάνουν πιθανές δράσεις και μέσα.
-Τον προβληματισμό του για τα παράλληλα τρία μέτωπα δήλωσε ο κ.Αλέξης Τσίπρας λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Τρίτης, επιστρέφοντας εκτάκτως από το Μόσταρ της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης όπου βρισκόταν. Στις δηλώσεις του ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «ασύμμετρο φαινόμενο»: «Η εικόνα που αποκόμισα, είναι μια εικόνα ασύμμετρου φαινομένου».
Είναι μια δύσκολη στιγμή για την Αττική και την Ελλάδα…», είπε ενώ δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο επιχείρησης αποσταθεροποίησης. Με την δήλωσή του αυτή, μιλώντας, καταρχάς για “ασύμμετρο φαινόμενο”, έδωσε την εντύπωση ότι αναφερόταν στο “φυσικό φαινόμενο” των πυρκαϊών, όμως αφήνοντας στο τέλος να εννοηθεί ότι δεν αποκλείει επιχείρηση αποσταθεροποίησης.
Σαφώς υπαινίχθηκε ύπαρξη “αντικυβερνητικού σαμποτάζ” δηλαδή “ασύμμετρης απειλής”. Γενικά, “ ασύμμετρος” θεωρείται ο πόλεμος που διενεργείται από οργανωμένες μη-συμβατικές ομάδες, βασίζεται στην αναίρεση των κανόνων του δικαίου και του δικαίου του πολέμου, ενώ χρησιμοποιεί κυρίως χαμηλού σχετικά κόστους όπλα και επιχειρησιακή δράση που προκαλεί όμως, δυσανάλογα, μεγάλου (ασύμμετρου) κόστους αποτελέσματα στον υπέρτερο αντίπαλο, τόσο σε ανθρώπινες ζωές και υλικό όσο και σε ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος.
Κύριος σκοπός του είναι η εξασθένιση/κάμψη της αποφασιστικότητας και της αποτελεσματικής χρήσης των συντελεστών ισχύος του υπέρτερου αντιπάλου.
Στις ασύμμετρες απειλές/συγκρούσεις συγκαταλέγονται ακόμη και οι επιθέσεις ανταρτών, τρομοκρατικών ομάδων ή άλλων οργανωμένων οντοτήτων που ενστερνίζονται τα ανωτέρω, και μπορεί να χρησιμοποιούν από συμβατικά ή αυτοσχέδια όπλα μέχρι όπλα μαζικής καταστροφής WMD (Weapons of Mass Destruction), πχ μικρά πυρηνικά (mini πυρηνικές βόμβες πλουτωνίου), ραδιολογικά (π.χ. dirty bombs), χημικά και βιολογικά όπλα. Ιστορικά, τέτοιες μεθόδους ακολούθησαν ασθενέστερες δυνάμεις εναντίον πολύ ισχυρότερων αντιπάλων (κυβερνήσεων κρατών ή πολυεθνικών οντοτήτων, πχ συλλογικών οργανισμών άμυνας και ασφάλειας).
Μορφές
- Τρομοκρατία
- Ανταρτοπόλεμος
- Το διεθνές οργανωμένο έγκλημα
Μέσα
- Συμβατικά όπλα
- Όπλα μαζικής καταστροφής
- Αυτοσχέδια όπλα
- Τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών
Αντιμετώπιση
Για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών απαιτείται η θεσμική και οργανωτική ενίσχυση των μηχανισμών ασφάλειας και αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων.
Καθώς οι ασύμμετρες απειλές ενέχουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού καθίσταται αναγκαία η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού συστήματος πληροφοριών που θα μπορέσει να προειδοποιήσει έγκαιρα για τον οποιονδήποτε κίνδυνο και να μειώσει τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες.
Γι΄ αυτό απαιτείται η βελτίωση των ικανοτήτων των υπηρεσιών πληροφοριών. Οι εξελίξεις στο επίπεδο των ασύμμετρων απειλών οδηγούν τις ένοπλες δυνάμεις των κρατών να αλλάξουν μορφή, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις επιχειρησιακές απαιτήσεις των ασύμμετρων συγκρούσεων και ταυτόχρονα να διατηρήσουν τον κύριο ρόλο τους.
-Αρα η επίκληση από τις κρατικές Αρχές, σαν δικαιολογία, της ύπαρξης ασύμμετρων απειλών, μετά από καταστροφικά γεγονότα, αποτελεί ωμή ομολογία της ανικανότητας των Υπηρεσιών Πληροφοριών του Κράτους και των συναρμοδίων φορέων, που είναι υποτίθεται ταγμένες στην υπηρεσία προστασίας των Ελλήνων πολιτών, να επιτελέσουν το καθήκον τους, γυρνώντας έτσι μπούμερανγκ σε βάρος τους.