Η πρώτη μέρα του Απρίλη είναι αφιερωμένη στο ψέμα. Η έβδομη στην υγεία!
Εμείς βεβαίως θυμόμαστε μόνο την πρώτη, ίσως γιατί δεν αντέχουμε την αλήθεια και ξεχνάμε την έβδομη, επειδή «η υγεία δεν εκτιμάται μέχρι τη στιγμή που έρχεται η αρρώστια». Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται ο Άγγλος ιστορικός Thomas Fuller (1608-1661), δίνοντας ο ίδιος μια εξήγηση ότι «την αρρώστια την αισθανόμαστε, ενώ την υγεία καθόλου».
Κάθε χρόνο στις 7 του Απρίλη, εδώ και 73 χρόνια, εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, η οποία επικεντρώνεται σε σημαντικά προβλήματα δημόσιας υγείας που απασχολούν όλο τον κόσμο. Η 7η Απριλίου δεν είναι βεβαίως τυχαία ημερομηνία. Είναι η γενέθλια ημέρα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), αφού «γεννήθηκε» στις 7 Απριλίου του 1948.
Ο ΠΟΥ είναι ένα εξειδικευμένο όργανο του ΟΗΕ για θέματα υγείας. Αυτήν την ημερομηνία την είχαμε εντελώς ξεχάσει μέχρι και πέρυσι τέτοια εποχή, που είχαμε σοβαρό λόγο να την θυμηθούμε. Διατρέχοντας τότε το πρώτο λοκντάουν, είχαμε ήδη θρηνήσει τους πρώτους μας νεκρούς, θύματα της πανδημίας COVID-19 και η λέξη «υγεία» που μέχρι τότε συνόδευε τις ευχές και τις προπόσεις μας, άρχιζε πλέον να κυριαρχεί και στις προσευχές μας.
Η υγεία αποτελεί ένα από τα βασικότερα ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε άνθρωπος σε κάθε γωνιά της Γης θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, ανεξαρτήτου οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης, ηλικίας, χρώματος ή φύλου.
Στο πλαίσιο μάλιστα των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης, η καθολική κάλυψη της υγείας μέχρι το έτος 2030, αποτελεί ζητούμενο για όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, άρα και για τη χώρα μας. Όλα όμως αυτά αποτελούν θεωρίες και ευχολόγια. Την πραγματική εικόνα που επικρατεί στην Παγκόσμια Υγεία την αποτυπώνουν οι αριθμοί, που λένε πάντα την αλήθεια:
Τουλάχιστον το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους του πλανήτη, εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να μην έχουν πλήρη κάλυψη βασικών υπηρεσιών υγείας. Το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ, που αντιστοιχεί στο ποσό των 7,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, δαπανάται ετησίως για την υγεία. Η μέση παγκόσμια δαπάνη για την υγεία ανέρχεται στα 1.011 δολάρια, με τις μισές χώρες να δαπανούν λιγότερα από 366 δολάρια ανά κάτοικο. Οι επενδύσεις για την υγεία που προβλέπονται για την επόμενη 15ετία υπολογίζονται στα 371 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι επενδύσεις αυτές στα διάφορα συστήματα υγείας θα μπορούσαν να αποτρέψουν 97 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους.
Περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο (δηλαδή το 1,5% του παγκόσμιου πληθυσμού), εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να ωθούνται σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, και φυσικά αν δεν πληρώσουν δεν θα έχουν υγειονομική περίθαλψη. Περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι (σχεδόν το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού) αναγκάζονται να δαπανούν τουλάχιστον το 10% των οικογενειακών προϋπολογισμών τους, προκειμένου να φροντίζουν οι ίδιοι για την υγειονομική τους περίθαλψη.
Μέσα στο 2017 (που δεν υπήρχε η πανδημία) πέθαναν 5,4 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών. Είναι θλιβερό για τον πολιτισμό μας, κάθε δύο λεπτά ένα παιδάκι κάτω των 5 ετών να πεθαίνει σήμερα από ελονοσία στις υπανάπτυκτες χώρες. Το 80% της πρόωρης καρδιακής νόσου, του εγκεφαλικού επεισοδίου και του διαβήτη, μπορούν να προληφθούν.
Το 23% όλων των εκτιμώμενων θανάτων σε παγκόσμιο επίπεδο συνδέονται με το περιβάλλον. Το 71% των θανάτων παγκοσμίως το 2019 (40,5 εκατομμύρια θάνατοι) οφείλονταν σε μη μεταδοτικές ασθένειες. Το 2020 διαπιστώσαμε το πόσο ευάλωτα απέναντι στην COVID-19 είναι τα άτομα που νοσούν από σοβαρές ασθένειες και πόσο ζωτικής σημασίας είναι η διασφάλιση της πρόσβασης αυτών των ευπαθών ομάδων συνανθρώπων μας, σε όλα όσα έχουν ανάγκη για την υγεία τους. Επίσης μέσα στο 2020 διαπιστώσαμε την καταστροφική επίδραση της πανδημίας στην ψυχική υγεία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Το 2021 θα πρέπει να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για την επέκταση της προσφοράς των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για περισσότερους ανθρώπους που τις έχουν ανάγκη.
Κάθε χρόνο στον κόσμο καταγράφονται 800 χιλιάδες αυτοκτονίες κατά μέσο όρο. Δηλαδή, ο πολιτισμός μας «δημιουργεί» έναν αυτόχειρα κάθε 40 δευτερόλεπτα.
Το 2020 ήταν μια καταστροφική χρονιά για την Παγκόσμια Υγεία. Ένας άγνωστος μέχρι τότε ιός έπληξε όλη την ανθρωπότητα, αποκαλύπτοντας τις ανεπάρκειες των συστημάτων υγείας ανά τον κόσμο. Σήμερα οι υπηρεσίες υγείας σε όλο τον πλανήτη έχουν στραφεί στην αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19. Το 2021, θρηνώντας μέχρι στιγμής 2,9 εκατ. νεκρούς από την πανδημία, οφείλουν όλες οι χώρες να συνεχίσουν να δίνουν τη μάχη κατά της μεγάλης απειλής, φροντίζοντας παράλληλα να επιδιορθώσουν και να ενισχύσουν τα συστήματα υγείας τους, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις τεράστιες έκτακτες ανάγκες, αλλά και να προσφέρουν και όλες εκείνες τις απαραίτητες υπηρεσίες υγείας, για όλες τις ασθένειες που δεν εξαφανίστηκαν αλλά εξακολουθούν να υφίστανται.
Η πανδημία μάς έχει διδάξει δύο πράγματα: Το πρώτο είναι να συνειδητοποιήσουμε τις καταστροφικές συνέπειες της παραμέλησης των συστημάτων υγείας και το δεύτερο να διαπιστώσουμε ότι, κανένας δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής αν όλοι δεν είναι ασφαλείς. Ο ΠΟΥ οφείλει να συνεργαστεί με τις διάφορες χώρες του πλανήτη, ώστε να βελτιώσει αρχικά τη δική του ετοιμότητα και αποτελεσματικότητα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην υγεία. Επίσης θα πρέπει να στοχεύσει στις πιο ευάλωτες ομάδες ανθρώπων, προωθώντας την αλληλεγγύη μεταξύ εθνών και θεσμών και επιδιώκοντας την παροχή υψηλής ποιότητας δημόσιας υγείας και ιατρικής βοήθειας. Να ενισχύσει την έρευνα και την ανάπτυξη ασφαλών και αποτελεσματικών φαρμάκων και εμβολίων και να ενημερώνει σωστά τον κόσμο, προστατεύοντάς τον από οποιαδήποτε μορφή παραπληροφόρησης.
Κορυφαία προτεραιότητα για το 2021 είναι να επιτύχει ισότιμη πρόσβαση σε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια και να διασφαλίσει ότι τα διάφορα συστήματα υγείας είναι αρκετά ισχυρά ώστε να τα παραδώσουν. Η πανδημία ανέδειξε, εκτός από τον κρίσιμο ρόλο των υγειονομικών για να διατηρηθεί ο κόσμος ασφαλής, και τις βαθιές ανισότητες που εξακολουθούν να υπάρχουν μεταξύ, αλλά και εντός των χωρών. Ο ΠΟΥ θα πρέπει το 2021 να βασιστεί στην εμπειρία και στα πρόσφατα δεδομένα και να δεσμευτεί να προωθήσει την καθολική προσφορά υγειονομικής περίθαλψης για όλους. Θα πρέπει οπωσδήποτε να λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, που σχετίζονται με κρίσιμα ζητήματα όπως είναι το εισόδημα, η εθνικότητα, το φύλο, το χρώμα, η εκπαίδευση.
Στο μήνυμά του ο ΠΟΥ για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, εύχεται έναν δικαιότερο και πιο υγιή κόσμο και ζητάει ίσες ευκαιρίες υγείας για όλους. Σε εποχές κρίσης πάντα συνειδητοποιούμε ότι η υγεία μας είναι το πολυτιμότερο αγαθό. Ας ελπίσουμε πως και οι κυβερνήσεις κατανοούν σήμερα ότι, οι επενδύσεις στα δημόσια συστήματα υγείας αποτελούν το καλύτερο και αποτελεσματικότερο αναπτυξιακό μέτρο που μπορεί να χρησιμεύσει σε μια κοινωνία. Αρκεί να μη το ξεχάσουν αυτό και μετά την πανδημία…
Μας δίνεται όμως τώρα και μια θαυμάσια ευκαιρία, τη μέρα που τιμάμε την Παγκόσμια Υγεία, να προβληματιστούμε σοβαρά για τις αιτίες που δημιούργησαν ετούτη τη μεγάλη ασθένεια, που σχετίζεται άμεσα με τις ανθρώπινες διατροφικές συνήθειες.
Να απαιτήσουμε, ως ένοικοι αυτού του πλανήτη, τη βελτίωση των συστημάτων διατροφής και τροφίμων παγκοσμίως, διεκδικώντας έτσι έναν υγιέστερο κόσμο για τα παιδιά μας.
Ο Πλάτωνας ιεράρχησε τις ανθρώπινες προτεραιότητες εδώ και αρκετούς αιώνες: «Άριστον υγιαίνειν, δεύτερον δε κάλλος, τρίτον δε πλούτος». Δηλαδή, το καλύτερο είναι η υγεία, το δεύτερο η ομορφιά, το τρίτο ο πλούτος. Εμείς απλώς αλλάξαμε τη σειρά, ιεραρχήσαμε αντίστροφα τις προτεραιότητές μας και έτσι μας ήρθαν όλα ανάποδα.
https://moschonas.wordpress.com