Την τόσο συνηθισμένη φράση “ο χρόνος είναι χρήμα” χρησιμοποίησε πρώτη φορά ένα πολυτάλαντο τέκνο των ΗΠΑ, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος (1706-1790), στα 1748.
Ήταν αρκούντως πολυμαθής, συγγραφέας, τυπογράφος, θεωρητικός της πολιτικής, επιστήμονας εφευρέτης, κοινωνικός ακτιβιστής, στρατιωτικός, φυσικός και διπλωμάτης, και βεβαίως σημαντική μορφή του Διαφωτισμού. Με την παραπάνω φράση ήθελε απλώς να μας υπενθυμίσει ότι ο χρόνος που περνάει χωρίς εργασία είναι σε πρακτικό επίπεδο χρόνος που περνάει χωρίς να αποκτηθούν τα απαραίτητα για την επιβίωση χρήματα.
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι, όμως ,παλιότερα απ’ αυτόν, γνώριζαν και είπαν το περίφημο “χρόνου φείδου“, τουτέστιν να ελέγχεις αποτελεσματικά τον διαθέσιμο χρόνο σου, να κάνεις οικονομία αυτού και να μην τον αφήνεις γενικώς να περνά ανεκμετάλλευτος.
Στην σύγχρονη εποχή, με τις επικρατούσες συνθήκες, ο χρόνος διατρέχει τη ζωή μας με ασύλληπτη ταχύτητα, κι αυτό το καταλαβαίνουμε όταν έχει παρέλθει ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα χωρίς να πετύχουμε έναν στόχο, χωρίς να κάνουμε πραγματικότητα μια επιθυμία!
Όμως, το αμερικάνικο “time is money“ αποτελεί αρκετά παρεξηγημένη φράση, και μάλιστα σε διαχρονική βάση, κι αυτό γιατί σε εμφανή αντίθεση με το αρχαιοελληνικό “χρόνου φείδου“, δεν έχει αμφίδρομη έννοια. Είναι δυνατόν η σπατάλη του χρόνου να κοστίζει σε χρήμα, αλλά επ’ ουδενί το χρήμα μπορεί να αγοράσει χρόνο, ή έστω σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις! Ο χρόνος που χάθηκε συνήθως χάνεται για πάντα!
Ο Δανός Σαίρεν Κίρκεγκωρ, με τη σειρά του σημείωνε: “… δεν έχει σημασία να θυμάται κάποιος το παρελθόν που δεν μπορεί να γίνει παρόν“. Όποιος, τώρα, έχει πλεύσει και περιπλανηθεί στα βαθιά και απάτητα νερά του “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο“ του Μαρσέλ Προυστ, θα διαπιστώσει την κίνηση της μνήμης και ύστερα τις αναμνήσεις, οι οποίες προσπαθούν να συλλάβουν τα περασμένα και να κερδηθεί τελικά ο χαμένος χρόνος!
Εκεί μέσα ο μεγάλος συγγραφέας προσπαθεί όχι μόνο να αναζητήσει τον χαμένο χρόνο, αλλά και να εκφραστεί και να κάνει έντονη την παρουσία στις σχέσεις του με τα περασμένα, το παρόν και τα μελλούμενα. Θεωρεί την αξία του εξωτερικού κόσμου σχετική και δεν πιστεύει στην αντικειμενικότητά του, παρά μόνον στην υποκειμενική ανάπλαση της πραγματικότητας και της αλήθειας.
Κι ο Τόμας Μαν, με τη σειρά του, στα τέλη του βίου του, μας έγραψε “…χωρίς αρχή και τέλος, γέννηση και θάνατο, δεν υπάρχει ούτε χρόνος. Η έλλειψή του, ο χρόνος χωρίς τέλος και αρχή, είναι στην πραγματικότητα ένα στάσιμο τίποτα. Απολύτως χωρίς κάποιο ενδιαφέρον…“!
Για τον σημερινό άνθρωπο, η έννοια του χρόνου εμφανίζεται αναλόγως της δυνατότητας που έχει καθένας μας να διαχωρίζει στην πολυτάραχη ζωή του τα τετριμμένα, τα συνήθη και ευτελή, από τα σπουδαία, τα ουσιώδη και τα σημαντικά θέματα που εμπλέκονται και εμφιλοχωρούν με τον ένα ή άλλο τρόπο στη ζωή του. Για έναν όμως δημιουργικό άνθρωπο, το πεπερασμένο της στιγμής, η προσωρινότητα της ύπαρξης, αλλά και το αμετάκλητο του παρόντος χρόνου, είναι εκείνες οι παράμετροι που τον βοηθούν δίκην πυξίδας να περιπλεύσει ασφαλώς στα ταραγμένα νερά του χρόνου.
Γνωρίζει ότι χωρίς το αναπόφευκτο τέλος, το παρόν που βιώνει δεν έχει καμία απολύτως σημασία, είναι σαν να μην υπήρχε ή υπάρχει. Έτσι και εκμεταλλεύεται τον ανίκανο ή ικανό χρόνο, με τον καλύτερο τρόπο που εκείνος γνωρίζει, προσδίδοντας την αξία και το ενδιαφέρον που ταιριάζει στις δικές του προσωπικές, οικογενειακές, κοινωνικές και επαγγελματικές στιγμές!