Τῆς συμφυΐας ὁ φυσικώτατος δεσμός θείῳ βουλήματι ἀποτέμνεται.
Στις άπειρες σε αριθμό περιπτώσεις που βρίσκει εφαρμογή η ρήση αυτή του εκκλησιαστικού υμνωδού, ήρθε σήμερα να προστεθεί ακόμα άλλη μια με το θάνατο μιας ξεχωριστής πνευματικής μορφής της λασιθιώτικης κοινωνίας, του Γιάννη Καραβαλάκη.
Ενός ανθρώπου, που για τον τόπο του στάθηκε πρότυπο υπόδειγμα ήθους, ευθύτητας, εργατικότητας, ενδιαφέροντος, ευγένειας, απλόχερης ανθρωπιάς και απεραντοσύνης της καλοσύνης του.
Η όλη παρουσία του μεταφράζεται σε πνοή δημιουργική και σκέψη ευρηματική, μακριά από το σύνδρομο της εγωπάθειας και της φιλαυτίας.
“Φορώντας την αρματωσιά του χρέους” κατά την καζαντζακική έκφραση, έβλεπε τον εαυτό του ως κοινωνικό κύτταρο, με πλήρη συναίσθηση των υποχρεώσεών του απέναντι στην κοινωνία και ειδικότερα στην κοινωνία του Λασιθίου, την οποία υπηρέτησε με πάθος και αφοσίωση.
Θήτευσε στα υψηλά κλιμάκια της κτηνιατρικής υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Με την υπαλληλική του ιδιότητα ή ως ιδιώτης είχε ταξιδέψει αρκετά.
Με το υλικό που συνέλεγε κατά καιρούς ως ακάματος μελετητής, οικοδομούσε μια χρήσιμη γνώση και μια πολύτιμη εμπειρία, που τα έθετε στην υπηρεσία τού λαού. Εκδόσεις βιβλίων γύρω από την ιστορία του Λασιθιού, την εκπαίδευση, τους ευεργέτες και τους ανθρώπους του, αποτελούν σήμερα πολύτιμες πηγές πληροφοριών. Άρθρα στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο, διαλέξεις, με προτροπές και πάντα χρήσιμες συμβουλές, τού παρέχουν την ικανοποίηση της προσφοράς.
Ανυποχώρητος και συνεπής στις αρχές του, παρατηρητικός και στοχαστικός, απλώνει τις γνώσεις του σε διάφορους τομείς, συλλέγει το υλικό που ενδιαφέρει τόσο τον ίδιο όσο και τους άλλους.
Αν και οι σπουδές του ήταν γύρω από την κτηνιατρική επιστήμη, την υγιεινή των ζώων, την ανάπτυξη του ζωικού κεφαλαίου και την προστασία της δημόσιας υγείας, έγινε παράλληλα κι ένας ξεχωριστός δάσκαλος. Το πολύτιμο αποθεματικό των γνώσεών του, το ανάλωσε στην κοινωνία, καλλιεργώντας και μεταδίδοντας τη γνώση του, στους φιλίστορες, ερευνητές και φιλομαθείς. Ίσως από τους πιο ωφελημένους να είμαι και ο ίδιος.
Δεν υπήρξε ποτέ ο οκνηρός της ζωής, αλλά ο πάντα οτρηρός. Ως ενεργό μέλος της κοινωνίας δεν υπήρξε ποτέ απόμακρός της, αλλά μέσα σ’ αυτή. Με ό,τι καταπιάστηκε, δεν το υπηρέτησε ποτέ ως επισκέπτης, αλλά ως ένοικος. Υπήρξε ένθερμος θιασώτης του “εμείς”, ποτέ του “εγώ”. Δεν υπήρξε ποτέ απόμαχος ή λιποτάκτης από το καθήκον.
Παρά το θησαυρό των χαρισμάτων του, δεν υπήρξε ποτέ υπερόπτης με “επηρμένην οφρύν”, αλλά πάντα καταδεχτικός, μειλίχιος, συνεργάσιμος και πειστικός. Ο σπονδυλωτός λόγος του, υπηρετούσε τη γνώση και την πνευματική, ποιοτική και οικονομική βελτίωση της ζωής του Λασιθιώτη, που για πολλά χρόνια τού συμπαραστάθηκε. Αποτέλεσε με λίγα λόγια άξιο προς μίμηση παράδειγμα.
Η αταλάντευτη δραστηριότητά του και το απτόητο ενδιαφέρον του, φάνηκαν και στα σωματεία των Λασιθιωτών της Αθήνας και του Ηρακλείου, που κατά καιρούς είχε διατελέσει πρόεδρος.
Με σκοπό την άνοδο του πνευματικού επιπέδου των Λασιθιωτών ίδρυσε την Πνευματική Εστία Οροπεδίου Λασιθίου στην οποία μέχρι πρότινος είχε διατελέσει Πρόεδρος και εκ μέρους της οποίας καταθέτω τα λίγα αυτά λόγια, από το υστέρημα των γνώσεών μου.
Φοβούμαι αγαπητέ Γιάννη ότι ακόμα και με τα σύντομα και επιγραμματικά αυτά λόγια που σου αφιερώνω θα προσκρούσω στη μετριοφροσύνη σου. Πειθαρχώ όμως σε μια εσωτερική παρόρμηση, εκμεταλλευόμενος και την αφωνία του σκηνώματός σου. Είναι φυσικό να με συνέχει φόβος, μήπως αδικήσω την προσφορά και το έργο σου, που δεν είναι γνωστό μόνο σ’ εμένα, σε μια φιλική πνευματική ομήγυρη που έχουμε οργανώσει στο Ηράκλειο, αλλά και σ’ ένα ευρύ κύκλο γνωριμιών που είχες τόσο στο Λασίθι όσο και εκτός.
Ο αμητός όμως αυτών των αρετών σου, η δημιουργική σου παρουσία, η κοινωνική καταξίωση και αναγνώριση του έργου σου, δεν σταμάτησαν ικανά, για να λοξοδρομήσεις από την ανθρώπινη μοίρα. Η πνευματική σου τελικά διέγερση και ανησυχία, κατέληξε σε ακινησία κατά τους απαράβατους φυσικούς νόμους, αλλά η λαμπάδα του παραδείγματός σου μένει και φέγγει, εντός και εκτός οικίας.
Θα ήταν παράλειψη αν αγνοούσαμε ή αποδομούσαμε το ρόλο της αγαπημένης σου συζύγου κυρίας Πελαγίας, που στάθηκε πολύτιμος βοηθός, ακούραστος συμπαραστάτης και ακαταπόνητος συνεργάτης στο δημιουργικό και πολύπτυχο έργο σου.
Η τόσο χρήσιμη και ενεργητική προσφορά σου, ας αποτελέσουν βάλσαμο και παρηγορητικό στήριγμα στη σύζυγο και τα αδέλφια σου.
Καλό σου ταξίδι.
*Ο Γιώργος Παναγιωτάκης είναι συγγραφέας -ιστορικός ερευνητής