Η αυριανή Κυριακή, η 3η Μαρτίου για φέτος, είναι, αγαπητοί μου αδελφοί, η Κυριακή της “Απόκρεω”, όπως η Εκκλησία μας την ονομάζει. Λέγεται έτσι, γαιτί, για όσους μπορεί να αγνοούν το λόγο, είναι η τελευταία πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή μέρα, που επιτρέπεται η κρεοφαγία.
Η επόμενη, μετά την Απόκρεω, εβδομάδα, μέχρι και την Κυριακή, λέγεται “Τυρινή”, ή του “Τυροφάγου”. Καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής επιτρέπεται η κατάλυση όλων των πασχαλινών τροφών (ψαριών, αυγών, και τυροκομικών) αλλά όχι κρέατος.
Η Κυριακή της Απόκρεω είναι πάντα η επόμενη μετά το πρώτο Ψυχοσάββατο του χρόνου μέρα ή, αν το πούμε αντίθετα, το πρώτο Ψυχοσάββατο του χρόνου είναι πάντα το Σάββατο πριν την Απόκρεω και το δεύτερο Ψυχοσάββατο είναι πάντα το Σάββατο πριν την Πεντηκοστή.
Ξαναγυρίζουμε, όμως, στην Κυριακή της Απόκρεω. Η Εκκλησία μας την έχει αφιερώσει στην ένδοξη και φρικτή Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Θα είναι η μέρα της Παγκόσμιας Κρίσης και της αδέκαστης Δικαιοσύνης. Είναι φοβερά (για τους αμαρτωλούς) και παρήγορα (για τους δίκαιους) όλα τα τροπάρια του Όρθρου του Τριωδίου και η Ευαγγελική περικοπή της Λειτουργίας που ακούονται την Κυριακή αυτή στις εκκλησίες και προβληματίζουν σοβαρά το εκκλησίασμα, πιστούς και αμφιβάλλοντες.
Εμείς, θα εξιστορήσουμε τα αναφερόμενα στο ασύλλυπτο αυτό γεγονός, όσο πιο περιληπτικά μπορούμε, περιοριζόμενοι στα δύο πρώτα τροπάρια των αίνων του Τριωδίου και στη σχετική Ευαγγελική περικοπή, όπου παρουσιάζει και περιγράφει ο ίδιος ο Κύριος τη Δευτέρα του Παρουσία.
Ξεκινάμε από τα τροπάρια των αίνων του Τριωδίου: Πόσο φοβερή θα είναι, λέει, η μέρα και η ώρα εκείνη που όλοι μας, χωρίς εξαίρεση, τουτέστιν βασιλείς και άρχοντες, δούλοι και ελεύθεροι, αμαρτωλοί και δίκαιοι, πλούσιοι και φτωχοί, θα παρουσιαστούμε γυμνοί και ως κατάκριτοι μπροστά στον αδέκαστο, στον αμερόληπτο και δίκαιο Κριτή, για να απολογηθούμε και να κριθούμε, δεν μπορεί κανείς ανθρώπινος νους να φανταστεί και να περιγράψει.
Τότε, λέει, σάλπιγγα θα ηχήσει τόσο δυνατά, που θα σειστούν τα θεμέλια της γης και οι νεκροί θα σηκωθούν από τα μνήματα και όλα τα κρυφά θα γίνουν φανερά μπροστά σου, Κύριε. Οι άγγελοί σου, παρόντες στην κρίση, θα ελέγχουν τις πράξεις μας, τις σκέψεις, τις αμαρτωλές επιθυμίες και άνομες ορέξεις μας, της κάθε μέρας και νύχτας που πέρασε.
Θα ανοιχτούν βιβλία, ώστε να ελεγχθούν και να δημοσιευτούν όλες οι πράξεις μας, φανερές και κρυφές και όσοι υπήρξαν αμαρτωλοί και αμετανόητοι, υποψιαζόμενοι τι τους περιμένει, θα κτυπούν από φόβο και θλίψη το στήθος τους, θα κλαίνε και θα θρηνούν απαρηγόρητα, αλλά θα οδηγηθούν στο πύρ το εξώτερο (στη φωτιά δηλαδή, στην αιώνια κόλαση), ενώ οι δίκαιοι και οι ενάρετοι θα εισέλθουν στο ουράνιο νυφικό γλέντι (δηλαδή στον αιώνιο παράδεισο).
Πώς όμως περιγράφει εκείνη τη φοβερή και μοναδική μέρα, ο ίδιος ο Κύριος, στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (κεφ. κε’ παρ. 31-46) περικοπή, που θα ακούσουμε την Κυριακή των Απόκρεω στην εκκλησία; Ακούστε: Είπεν ο Κύριος. Όταν έλθει ο γιος του ανθρώπου (δηλαδή ο ίδιος) με όλη του τη δόξα (δηλαδή ως αδιαμφισβήτητος νικητής, ως αδέκαστος Κριτής και ως βασιλιάς αιώνιος), συνοδευόμενος απ’ όλους τους αγγέλους του, θα καθίσει σε θρόνο ένδοξο και λαμπρό ( και όχι όπως ήλθε την πρώτη φορά στη Βηθλεέεμ σαν φτωχό και ταπεινώ μωρό).
Θα συγκεντρώσει μπροστά του όλους τους ανθρώπους όλων των εθνών που ζήσανε από την αρχή της δημιουργίας μέχρι το τέλος του κόσμου. Στη συνέχεια, θα χωρίσει τους δίκαιους από τους αμαρτωλούς, όπως ο βοσκός χωρίζει τα πρόβατα από τα κατσίκια του, και θα στήσει τους δίκαιους στα δεξιά του και τους αμαρτωλούς στα αριστερά του.
Ύστερα, απευθυνόμενος στους δίκαιους, θα τους πει: Ελάτε σεις που είστε οι ευλογημένοι από τον πατέρα μου να κληρονομήσετε τη βασιλεία που έχει ετοιμαστεί για σας, από τότε που δημιουργήθηκε ο κόσμος, γιατί επείνασα και με ταΐσατε, δίψασα και με ποτίσατε, ξένος ήμουν και με φιλοξενήσατε, γυμνός και με ντύσατε, αρρώστησα και μ’ επισκεφτήκατε, στη φυλακή βρέθηκα κι ήλθατε και με παρηγορήσατε.
Οι δίκαιοι τότε, γεμάτοι απορία, θα τον ρωτήσουν: Κύριε, πότε σε είδαμε πεινασμένο ή διψασμένο ή γυμνό ή άρρωστο κ.λπ. και σου φερθήκαμε τόσο καλά, όπως μας είπες; Τότε εκείνος θα τους απαντήσει: Αλήθεια σας λέω πως, καθετί που κάνατε, απ’ όσα σας είπα, στον οποιοδήποτε συνάνθρωπό σας φτωχό, δυστυχή ή ασήμαντο, είναι σαν να το κάματε σε μένα τον ίδιο. Βλέπουμε εδώ, στην περικοπή αυτή, ότι ο Κύριος χρησιμοποιεί ως βασικό κριτήριο το νόμο της αγάπης προς τον πλησίον μας, προς το συνάνθρωπό μας.
Ύστερα θα στραφεί και προς τους “εξ ευωνύμων” (αριστερά ευρισκόμενους) τους αμαρτωλούς και άδικους, για να τους πει: Φύγετε από τα μάτια μου και από κοντά μου όλοι εσείς που με τα έργα και την συμπεριφορά σας γίνατε καταραμένοι και πηγαίνετε στο πυρ το εξώτερο (στην αιώνια φωτιά, στην κόλαση), που έχει ετοιμαστεί για το διάβολο και τους αγγέλους του, γιατί πείνασα και δεν μου δώσατε ψωμί, δίψασα και νερό δε μου δώσατε κ.λπ. κ.λπ. Τότε οι αμαρτωλοί, διαμαρτυρόμενοι, θα ρωτήσουν: Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς ή να διψάς ή να είσαι γυμνός ή άρρωστος, κ.λπ. και δεν σε διακονήσαμε; Θα απαντήσει και σ’ αυτούς λέγοντας: Αληθινά σας λέω πως, αφού αυτά που σας είπα δεν τα κάνατε στους δυστυχισμένους συνανθρώπους σας που είχαν την ανάγκη σας, σαν να μην τα κάματε σε μένα τον ίδιο (Ματθ. κεφ. κε’, παρ. 31-46).
Και θα πορευθούν “Οι τα αγαθά ποιήσαντες εις ανάστασιν ζωής, οι δε τα φαύλα πράξαντες εις ανάστασιν κρίσεως” (Ιωαν. κεφ. ε’, παρ. 29).
Υπόψιν, φίλε αναγνώστη, ότι “Ο μεν θάνατος εγγύς, εν δε τω Άδη ουκ έστι μετάνοια”.
* Ο κ. Μανώλης Ροδιτάκης είναι τ. εκπαιδευτικός και ειδ. πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, πτυχιούχος Πολιτικών Επιστημών