Toυ Μανώλη Κομπολάκη*
Οι αυτοδιοικητικές υπηρεσίες, φορείς και πρόσωπα φυσικά και νομικά, με την άσκηση των καθοριζομένων αρμοδιοτήτων και καθηκόντων, δεν ασκούν κυβερνητικό έργο, αν και σε κοινωνικές και προνοιακές δομές το εξειδικεύουν. Ασκούν διοίκηση και διαχείριση των τοπικών θεμάτων και υποθέσεων βάσει τεκμηρίου αρμοδιότητας, όπως το Σύνταγμα ορίζει. Διαχείριση και Διοίκηση όμως, που σχετίζονται άμεσα με το σύστημα εκλογής των αιρετών οργάνων της αυτοδιοίκησης. Ένα σύστημα, μήτρα γενεσιουργός μέχρι σήμερα των διαχρονικών παθογενειών και αδυναμιών του χώρου, που καπηλεύτηκαν όλες οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις με εξαγγελίες τολμηρών θεσμικών ριζοσπαστικών τομών και αλλαγών, οι οποίες υπηρέτησαν κομματικο-πολιτικές σκοπιμότητες και αποδείχτηκαν φθηνή επαναστατική προοδευτικότητα.
Της διαπίστωσης, ασφαλώς και δεν εξαιρείται η κυβέρνηση του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ). Κυβέρνηση, που το αμέτοχο και ανεύθυνο του θεσμικού της ρόλου, ως αντιπολίτευση των κυβερνητικών πολιτικών στο χώρο της αυτοδιοίκησης, της εξασφάλισε το συγκριτικό πλεονέκτημα να πραγματώσει τολμηρές θεσμικές παρεμβάσεις, που θα θωράκιζαν την απρόσκοπτη, απρόσβλητη και μόνιμη εφαρμογή του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής στο χώρο της αυτοδιοίκησης που αποτελούσε και την αιχμή των κυβερνητικών προθέσεων.
Κυβέρνηση, που αιθεροβατούσε θεωρώντας εφικτό τη μόνιμη εφαρμογή της απλής αναλογικής σε ένα κυριαρχούμενο από τη δεξιά αυτοδιοικητικό χώρο, ο οποίος λειτουργεί κατ’ εικόνα και ομοίωση του πολιτικού κατεστημένου. Κυβέρνηση, που ματαιοπονούσε πιστεύοντας ότι το βαθιά συντηρητικό αυτοδιοικητικό κατεστημένο θα αποδεχόταν εφαρμογή ενός εκλογικού συστήματος, που συνεπάγεται καταλυτικές συνέπειες για την ίδια την ύπαρξη του, όπως:
Διαφοροποιεί το ρόλο της συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης, που καθορίζει πλέον το εκλογικό σώμα και όχι η προκλητική κατανομή των εδρών. Οι όποιες πλειοψηφίες και μειοψηφίες αναδεικνύονται στη διάρκεια των συζητήσεων των θεμάτων και εκφράζονται με τη λήψη των σχετικών αποφάσεων, που σήμερα είναι ζητούμενο.
Επιβάλει στην συμπολίτευση, τον μέχρι σήμερα εκφραστή του προσωπικο-κεντρικού μοντέλου εξουσίας και της αρχής του ενός ανδρός, να αποδεχτεί ένα αυτοδιοικητικό περιβάλλον, νέας κουλτούρας συναινέσεων, συνεργασιών και συναντίληψης, χωρίς την ηγεμονική-ετσιθελική παραταξιακή λογική του αποφασίζουμε και διατάσσουμε.
Εξαναγκάζει την αντιπολίτευση τον μέχρι σήμερα ανεύθυνο και αμέτοχο συντελεστή του τοπικού γίγνεσθαι και αρνητή των πάντων, να κατανοήσει ότι γίνεται συμμέτοχος και συνυπεύθυνος διαχειριστής των τοπικών θεμάτων και υποθέσεων. Ο ανεύθυνος
και αντιδραστικός κατά κανόνα ρόλος και λόγος της αντιπολίτευσης τερματίζεται και τον διαδέχεται η υπεύθυνη αντιπαράθεση θέσεων, που ασφαλώς δεν θα υπηρετούν τις προειλημμένες αποφάσεις, που σήμερα αποτελούν κατεστημένο.
Ενδυναμώνει το ρόλο και το λόγο των συμβούλων στην μετεκλογική διαχείριση της εξουσίας, με τη διαμόρφωση νέου αυτοδιοικητικού περιβάλλοντος χωρίς ιδεοληψίες, παραταξιακές λογικές, εξαρτήσεις, υποταγές, κηδεμονίες, ομηρίες κυριαρχίες κ.ά.
Εξασφαλίζει ισορροπημένη εκπροσώπηση των τοπικών κοινωνικών τάσεων στα συλλογικά όργανα της αυτοδιοίκησης και σε επίπεδο αρχής η απλή αναλογική είναι απόλυτα συμβατή με την αρχή της ισοδυναμίας της ψήφου.
Άραγε.., πίστεψαν ποτέ στη ριζοσπαστική Αριστερά, σε μόνιμη και απρόσκοπτη εφαρμογή της απλής αναλογικής στον αυτοδιοικητικό χώρο, με τις αναφερόμενες καταλυτικές συνέπειες και όχι μόνο, χωρίς το θεσμικό εκείνο πλαίσιο παρεμβάσεων, που θα θωράκιζε και θα εξασφάλιζε την επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος; όπως:
–Θεσμοθέτηση χωριστού ψηφοδελτίου για την άμεση εκλογή περιφερειαρχών, δημάρχων και διαμεσολαβητών (των οποίων προτείνεται η εκλογή) και ενιαίου για την εκλογή περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων, που έτσι αναδεικνύονται οι προσωπικότητες αριστείας σε όλα τα επίπεδα της αυτοδιοίκησης, εδραιώνεται η αξιοσύνη ως κριτήριο επιλογής, εμπεδώνεται κουλτούρα συνεργασίας, συνευθύνης και συνεννόησης χωρίς ιδεοληψίες και γκρεμίζονται τα στεγανά της παραταξιακής λογικής και της διαπλοκής των τοπικών κυκλωμάτων.
-Κατάργηση του προσωπο-κεντρικού μοντέλου εξουσίας του περιφερειάρχη και του δημάρχου με αποδυνάμωση των αποκλειστικών αρμοδιοτήτων τους, στη κατανομή και τον έλεγχο της αυτοδιοικητικής εξουσίας με θεσμοθέτηση νέου θεσμο-κεντρικού μοντέλου εξουσίας, με κυρίαρχο όργανο το Συμβούλιο, (περιφερειακό και δημοτικό), τα οποία πέραν του εποπτικού και ελεγκτικού τους ρόλου θα ορίζονται και ως τα μόνα αρμόδια και αποκλειστικά θεσμικά όργανα κατανομής της τοπικής εξουσίας τον έλεγχο της οποίας θα ασκούν οι περιφερειάρχες και δήμαρχοι ως διοικητικά όργανα.
Ο ηγεμόνας περιφερειάρχης και ο κυρίαρχος χωροδεσπότης δήμαρχος, δεν υπηρετούν θεσμούς αλλά καθεστώτα, στα οποία ασφαλώς δεν ανήκει η Αυτοδιοίκηση.
-Θέσπιση ενδο-αυτοδιοικητικών προκριματικών διαδικασιών για την επιλογή όλων των υποψηφίων αιρετών αυτοδιοικητικών οργάνων από τις τοπικές κοινωνίες, που αναδεικνύει την επιλογή ως την πολιτική πράξη, που καθιστά τον δημότη υπεύθυνο των επιλογών του και κατά συνέπεια συμμέτοχο στην ευθύνη αυτών, που επιλέγει και όχι εκείνων, που εκλέγει μεν αλλά επιλέγουν άλλοι. Αλήθεια..! ποια ευθύνη φέρει ο δημότης για κάποιον που εκλέγει αλλά επέλεξαν άλλοι και στο τέλος αποδεικνύεται καταχραστής και πολιτικός απατεώνας…;
-Καθιέρωση της Συλλογής Υπογραφών ως μέσον και διαδικασία έκφρασης των θεσμών του δημοψηφίσματος, της νομοθετικής πρωτοβουλίας δημοτών και της ανάκλησης αιρετού οργάνου. Θεσμοί, που αποτελούν μηχανισμούς, σχήματα και δομές έκφρασης της τοπικής βούλησης, εφαρμογής άμεσης δημοκρατίας, συμμετοχής του δημότη στη διαμόρφωση του τοπικού γίγνεσθαι και άσκηση τοπικής εξουσίας, χωρίς την παρεμβολή αντιπροσώπων.
-Καθορισμό ανώτατου ορίου συνολικής αυτοδιοικητικής θητείας των αιρετών αυτοδιοικητικών οργάνων, που εξασφαλίζει θεσμικά την ανανέωση τους, δεν γίνεται δια βίου άσκηση πολιτικής, η οικιοθελής προσφορά στα κοινά και γίνονται παρελθόν οι πελατειακοί μηχανισμοί και τα παραταξιακά ψηφοθηρικά δίκτυα.
Ριζοσπαστικές θεσμικές παρεμβάσεις, των οποίων οι καταλυτικές συνέπειες, αυτόματα (ipso facto), θωράκιζαν και εξασφάλιζαν την μόνιμη, απρόσκοπτη και απρόσβλητη εφαρμογή της απλής αναλογικής, στον αυτοδιοικητικό χώρο αλλά και διαμόρφωναν νέο πρωτοποριακό αυτοδιοικητικό περιβάλλον, στο οποίο θα ζούσε τον εφιάλτη της απλής αναλογικής η δεξιόστροφα αλληθωρίζουσα Αυτοδιοίκηση, και τον ανεκπλήρωτο ονειρισμό της η ριζοσπαστική Αριστερά, που η ατολμία της παράτεινε.