Στα μυθικά χρόνια ένας καλλιτέχνης με το όνομα Πυγμαλίωνας είδε πως οι γυναίκες γύρω του είχαν χάσει ολοκληρωτικά το συναίσθημα της ντροπής και απελπίστηκε.
Έτσι έπιασε τα εργαλεία του και σκάλισε το ελεφαντόδοντο, για να φτιάξει τη δική του ιδανική γυναίκα. Ήταν τόσο ιδανική που, όταν με τη βοήθεια της Αφροδίτης άρχισε να ζωντανεύει, κοκκίνισε από ντροπή νιώθοντας ότι ήταν γυμνή, πριν ακόμα ανοίξει τα μάτια της και δει τον καλλιτέχνη.
Τηρουμένων των αυτονόητων αναλογιών, στη σημερινή Ελλάδα βιώνουμε ξανά το φαινόμενο της εποχής του Πυγμαλίωνα· τώρα πια με τη μορφή της θρασύτατης κυβερνητικής αναισχυντίας, που τη συνοδεύει ανερυθρίαστη επιθετικότητα και που όμοιά της δεν γνώρισε η μεταπολεμική Ελλάδα.
Κάποιοι μας κοιτούν καθημερινά στα μάτια και μας φωνάζουν, κουνώντας ξεδιάντροπα το δάχτυλο: ο ήλιος ανατέλλει από τη δύση και όχι από την ανατολή.
Είναι τραγικό ότι στην πλειονότητά τους οι πνευματικοί άνθρωποι κρατούν τα μάτια τους ερμητικά κλειστά, τα αυτιά τους βουλωμένα, και τη συνείδησή τους εν υπνώσει. Καμώνονται ότι δεν ακούν πως τάχα ο ήλιος άλλαξε πορεία, ότι δεν βλέπουν αυτούς που το ισχυρίζονται, ότι εν πάση περιπτώσει αυτό δεν τους αφορά.
Καιρός όμως να ανοίξουν τα αυτιά και τα μάτια τους, να κινητοποιήσουν τη συνείδησή τους και να νιώσουν και αυτοί την απελπισία του Πυγμαλίωνα· απελπισία γιατί η αναισχυντία δεν έχει όρια, γιατί τα πάντα είναι επιτρεπτά και θεμιτά, γιατί όλες οι αρχές και αξίες έχουν ευτελιστεί, γιατί ο κυνισμός θριαμβεύει.
Τότε, είμαι βέβαιος, ο κάθε άνθρωπος των γραμμάτων και της τέχνης θα πιάσει τα εργαλεία της δουλειάς του και θα αγωνιστεί για να ξαναφέρει το συναίσθημα της ντροπής στον τόπο μας.
* Ο Μιχάλης Πασχάλης είναι καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας