Αξιότιμε κ. δήμαρχε,
Σας είχα ακούσει πριν από την εκλογή σας, ως δημάρχου του Δήμου Ηρακλείου, να θεωρείτε δεδομένο ότι θα αντιμετωπίζατε άμεσα το πρόβλημα ύδρευσης του Δήμου και κυρίως αυτό της πόλης του Ηρακλείου. Ενδεχομένως, ήλθε η ώρα, που η κρίση (δηλαδή η λειψυδρία) μπορεί να αποτελέσει την ευκαιρία για την υλοποίηση αυτής της δέσμευσής σας. Βέβαια, προϋπόθεση αυτής της επιλογής θα πρέπει να είναι το χαμηλότερο δυνατό κόστος και ο σύντομος χρόνος υλοποίησής της. Πώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί:
- Όπως είναι γνωστό οι απώλειες νερού στα δίκτυα ύδρευσης και γενικά το “μη τιμολογήσιμο” νερό αποτελεί σοβαρό πρόβλημα σε πολλές ΔΕΥΑ της χώρας και φυσικά στη ΔΕΥΑΗ. Γι’ αυτό θα μπορούσε να ανατεθεί σε ιδιώτη εργολάβο η μείωση του “μη τιμολογήσιμου” νερού σε επίπεδα συμβατά με τα διεθνή δεδομένα, με διαφανείς, καθαρές, υγιείς και απόλυτα ελεγχόμενες διαδικασίες και πιθανή αμοιβή του με ποσοστό επί της αύξησης του τιμολογήσιμου νερού, που κάθε φορά θα διασφαλίζεται κατά τα πρότυπα άλλων αναπτυγμένων χωρών. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε απαγόρευση της χρήσης του νερού ύδρευσης για άρδευση γεωργικών καλλιεργειών σε περιαστικούς της πόλης του Ηρακλείου οικισμούς. Με τα σημερινά δεδομένα, η ΔΕΥΑΗ αδυνατεί να αντιμετωπίσει άμεσα τέτοια θέματα χωρίς τη σύμπραξη με ιδιώτη. Αξιοσημείωτο είναι ότι το πρώτο τέτοιο υδραυλικό έργο με σύμπραξη Δημόσιου/ιδιώτη έγινε από αρχαίους Έλληνες, τον 4ο αιώνα π.Χ. και αφορούσε σύμβαση έργου μεταξύ της πόλης της Ερέτριας και του Εργολάβου (παραγωγού) Χαιρεφάνη (του Ερετριέως) για την αποστράγγιση της λίμνης Δύστος στην Εύβοια. Η σύμβαση του έργου εγγεγραμμένη σε πεντελική μαρμάρινη στήλη, που βρίσκεται στο Επιγραφικό Μουσείο των Αθηνών, ήταν διαρκείας 10 ετών (που μπορούσε να επεκταθεί μόνο σε περίπτωση πολέμου), περιέχει φανταστικές τεχνικές και νομικές λεπτομέρειες.
- Όπως αναφέρεται σε προηγούμενο άρθρο μου στο φύλλο της “ΠΑΤΡΙΣ” 21/07/2017, η ΔΕΥΑΗ έχει ήδη προβεί σε συμπληρωματικά έργα παραγωγής 15000 m3/ημέρα νερού προωθημένης επεξεργασίας (από τη συνολική δυναμικότητα των 35000 m3/ημέρα δευτεροβάθμιας επεξεργασίας εκροών της Μονάδας Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων στη Φοινικιά), που υπερπληρούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά πολύ καλού αρδευτικού νερού. Από το νερό αυτό θα μπορούσε σήμερα να παραχθεί πόσιμο νερό, απόλυτα ασφαλές κατά τα πρότυπα άλλων αναπτυγμένων χωρών, που επίσης να υπερπληρεί τα κριτήρια της Οδηγίας για το Πόσιμο Νερό. Σημειώνεται ότι η Υπηρεσία Περιβάλλοντος των ΗΠΑ εξέδωσε πρόσφατα οδηγίες για τη χρήση τέτοιων νερών ακόμη και για πόσιμη χρήση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα λειψυδρίας. Δεν πρέπει βέβαια να παραγνωρίζεται ότι, επειδή στην Ελλάδα και γενικά στην ΕΕ δεν υπάρχει προηγούμενο παρόμοιου έργου, οι απαιτούμενες εγκρίσεις και κυρίως η αδειοδότησή του και η έγκριση των περιβαλλοντικών του όρων, δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Ιδού λοιπόν η ευκαιρία και πεδίον λαμπρό για πρωτοπορία, καινοτομία, ανάπτυξη, αειφορία και παραγωγή του πρώτου NEW EURΟWATER (Νέου Ευρωπαϊκού Νερού) στην πόλη μας. Ας πρωτοτυπήσομε επιβεβαιώνοντας τον Πλάτωνα (428-348 π.Χ.) ότι η ανάγκη είναι η μητέρα της δημιουργικότητας.
- Η άμεση μεταφορά υφάλμυρου νερού από τον Αλμυρό στη ΔΕΥΑΗ, στη Φοινικιά, με υποθαλάσσιο αγωγό και σχεδόν με φυσική ροή και η ανάμειξή του με εκροές προωθημένης επεξεργασίας, που αναφέρονται παραπάνω, ενδεχομένως θα διευκολύνει τη δανειοδότηση ενός τέτοιου έργου άμεσης παραγωγής υγιεινού και ασφαλούς ποιότητας πόσιμου νερού. Και στην περίπτωση ενός τέτοιου έργου, η δημοπράτηση και κατασκευή/λειτουργία του θα πρέπει να βασίζεται στο συνολικό ανηγμένο κόστος του έργου, K= Α+Β+Γ, όπου Α το αρχικό κόστος, Β το συνολικό κόστος λειτουργίας/συντήρησης (εκτός ενέργειας) για t έτη και Γ το συνολικό εγγυημένο κόστος ενέργειας για t έτη (τουλάχιστον 20 έτη), σύμφωνα με τα κρατούντα σήμερα σε άλλες χώρες του Δυτικού κόσμου, π.x. Κύπρος. Η συγκυρία, που οφείλεται σε σειρά ξηρών ετών και αυξημένες υδρευτικές ανάγκες, είναι νομίζω λαμπρή. Αν περάσει κι’ αυτό το έτος, χωρίς σοβαρά μέτρα αντιμετώπισης του υδρευτικού προβλήματος μακροπρόθεσμα και βέβαια με πολλά προβλήματα τη διάρκεια του θέρους/φθινοπώρου και στη συνέχεια μας τύχει κανένα υγρό έτος τότε “ζήσε, μαύρε μου, να φας τριφύλλι”.
- Τέλος, αν δεν είναι δυνατό να γίνει τίποτε από τα παραπάνω και επειδή τα επόμενα έτη (ξηρά και/ή υγρά) δεν είναι δυστυχώς προβλέψιμα, ίσως θα πρέπει να προσευχηθούμε/παρακαλέσομε τον μακαρίτη τον Γ. Παπαματθαιάκη, που ήταν βαθύς γνώστης του προβλήματος της ύδρευσης του Ηρακλείου, αν τύχει και βρίσκεται κοντά σε κάποιον, που επηρεάζει τα καιρικά φαινόμενα, να τον παρακαλέσει να μας βοηθήσει, γιατί η υδρολογική κατάσταση στο Ηράκλειο και φέτος εξελίσσεται σε πολύ χειρότερα επίπεδα από αυτή των προηγούμενων ετών. Βέβαια σ’ αυτή την περίπτωση θα περιμένομε να έλθει κανένα υγρό έτος για να ξεδιψάσουμε.
Με πολλή εκτίμηση,
Ανδρέας Ν. Αγγελάκης