Ανάμεσα στον Ψηλορείτη και τα Αστερούσια, απλώνεται μια μεγάλη πεδιάδα που επειδή βρίσκεται εν μέσω ορέων, ονομάστηκε Μεσαρά.
Από την Αρχαιότητα
Η ευφορία της Μεσαράς ευνόησε την ανθρώπινη παρουσία από αρχαιοτάτων χρόνων. Στους δυτικούς της λόφους αναπτύχθηκαν η Φαιστός και η Αγία Τριάδα, που αναδείχθηκαν σε μινωικά κέντρα εξουσίας. Στα λιμάνια Κομμός, Λεβήνας (Λέντας), Λασαία (Καλά Λιμάνια) και Μάταλα αναπτύχθηκε εμπόριο με την Αφρική, την Κύπρο και τις μικρασιατικές ακτές.
Στην ανατολική της μεριά, αναπτύχθηκε η Γόρτυνα που κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, υπήρξε η πρωτεύουσα όλης της Κρήτης, ως διάδοχος της Κνωσού, και παρέμεινε πρωτεύουσα της Κρήτης μέχρι την Αραβική κατάκτηση του 828 μ.Χ. Μάλιστα στη Γόρτυνα έχει βρεθεί το αρχαιότερο νομοθετικό κείμενο όλης της Ευρώπης (5ος αι. π.Χ.), που χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη προοδευτικότητα για τα δεδομένα της εποχής.
Η Μεσαρά από τη μινωική εποχή προμήθευε με τα παραγόμενα στην εύφορη γη της προϊόντα τις γύρω περιοχές και μέσω των λιμανιών της τις γειτονικές χώρες, ενώ αργότερα αποτέλεσε σιτοβολώνα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Στο σήμερα
Αυτή την ιστορική συμβολή της Μεσαράς στην αγροδιατροφική αλυσίδα πρέπει να είχε στο νου του ο οραματιστής Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν το 1920 ίδρυσε τη Γεωργική Σχολή Μεσαράς. Η σχολή λειτούργησε σε εκτάσεις περίπου 1.400 στρεμμάτων, που παραχώρησε η Επιτροπή Διαχείρισης Μοναστηριακής Περιουσίας Ηρακλείου.
Σε άρθρο του το 1924 ο γεωπόνος Διευθυντής της Σχολής Ανδροκλής Ξανθουδίδης γράφει: «Η επαγγελματική μόρφωσις του αγρότου, η εισαγωγή και διάδοσις βελτιωμένων ζώων και φυτών, η μελέτη και ο πειραματισμός, νέων ποικιλιών σιτηρών, δυναμένων επικερδώς να καλλιεργηθώσιν εν Κρήτη, η εφαρμογή βελτιωμένης μηχανικής καλλιεργείας, η καλή παρασκευή και διαφήμισις των γεωργικών μας προϊόντων, η ανάπτυξις του συνεταιρισμού πνεύματος των γεωργών είναι τα προσδοκόμενα αποτελέσματα εκ της δράσεως του μοναδικού διά την Κρήτη γεωργικού τούτου ιδρύματος…».
Στα χνάρια του πολιτιστικού παραδείγματος του υπερσύγχρονου Μουσείου Μεσαράς, που άνοιξε τις πόρτες του πριν λίγους μήνες για να αποτελέσει φάρο παιδείας αλλά και αναπτυξιακό ορόσημο για την ευρύτερη περιοχή, έτσι και η Γεωργική Σχολή μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην αναπτυξιακή προοπτική της Μεσαράς. Μέσα από τη λειτουργία παράλληλων εκθέσεων, βοτανικού κήπου και δραστηριοτήτων, μπορεί να αναδειχθεί η βιοποικιλότητα, ο αγροδιατροφικός πλούτος, ο τοπικός πολιτισμός και η οικοτεχνία.
Η ανασύσταση της Γεωργικής Σχολής Μεσαράς και η συλλειτουργία της με το Αρχαιολογικό Μουσείο θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός αναπτυξιακού κόμβου στη Μεσαρά. Ο «Αναπτυξιακός Κόμβος Μεσαράς» προσφέροντας ένα εκπαιδευτικό και πολιτιστικό ταξίδι στο χθες, το σήμερα και το αύριο του τόπου, θα δώσει ζωή, νέες ευκαιρίες και αναπτυξιακή προοπτική στους ανθρώπους της Μεσαράς.
* Η Θεοδώρα Κουτεντάκη είναι δικηγόρος, νομική σύμβουλος του Metaxa Hospitality Group και ιδρύτρια του δικηγορικού γραφείου Investlaw, υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος Π.Ε. Ηρακλείου