Η πόλη του Ηρακλείου γιόρτασε χθες τον Άγιο Μηνά. Τον πολιούχο και προστάτη της. Ο Νίκος Καζαντζάκης στον Καπετάν Μιχάλη μάς δίδει την αίσθηση της ελπίδας που τρέφει ο Άγιος στις ψυχές των Ηρακλειωτών. Όχι μόνο των Χριστιανών, αλλά και των Τούρκων. Ο μεγαλοπρεπής ναός, ένας από τους πιο όμορφους ναούς της Ελλάδας, που χτίζεται επί Τουρκοκρατίας αποδεικνύει την αφοσίωση προς τον προστάτη Άγιο.
Πολιούχος, όμως, είναι ο Άγιος Μηνάς και στην Επισκοπή Πεδιάδος. Ένας επίσης μεγαλοπρεπής ναός, όπου νεοδιόριστος καθηγητής ορίστηκα να εκφωνήσω τον πανηγυρικό της 28ης Οκτωβρίου. Επέλεξα κάποια πολύ γνωστά σημεία από τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη.
Ήταν φυσικά κάπως τολμηρά για τη χρονιά εκείνη, το 1973. Κάποιοι το πρόσεξαν και με συγκίνηση μου εξέφρασαν τη χαρά και την προσδοκία τους να ανατραπεί επιτέλους το ανελεύθερο καθεστώς γιατί «αυτήν την πατρίδα την έχουμε όλοι μαζί και πολιτικοί και στρατιωτικοί». Ανάμεσά τους η δασκάλα Πόπη Νοικοκυράκη, ο τότε πρόεδρος της κοινότητος Κωστής Μανωλακάκης, αλλά και ο προηγούμενος πρόεδρος Δημήτρης Θεοφανάκης.
Στην πορεία συνδεθήκαμε με στενή φιλία. Για το τραγικό τέλος του Δημήτρη Θεοφανάκη έχω αναφερθεί σε προηγούμενο σημείωμά μου σ’ αυτήν τη στήλη. Αισθάνομαι, όμως, το χρέος να μιλήσω για τον Κωστή Μανωλακάκη και την οικογένειά του. Τη σύζυγό του την κ. Μόσχα, τα εξαιρετικά παιδιά του που είχα τότε μαθητές και σήμερα φίλους και ιδιαίτερα τον ανιψιό του τον Νίκο που στάθηκε τότε πολύ κοντά μου και την αδελφή του την Μαρία, καθώς και τον αδελφό της κ. Μόσχας τον Γιώργο Ξυδιανάκη που όλα αυτά τα χρόνια διατηρώ στη μνήμη μου με πολλή αγάπη.
Ήταν του Αγίου Νεκταρίου. Η εκκλησία είναι στο προαύλιο του τότε Γυμνασίου και ήταν αργία. Είχα έρθει στο Ηράκλειο και είχαμε συνεννοηθεί να επιστρέψουμε με την κ. Μόσχα μαζί στην Επισκοπή. Περνώντας απέναντι στον δρόμο όπου με περίμενε είχα ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα. Εκείνη μαζί με άλλους έτρεξαν κοντά μου και τα αίματά μου πότισαν το φόρεμά της. Μου έδιδε κουράγιο και με μετέφερε στο νοσοκομείο.
Έχουν περάσει χρόνια πολλά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα παρηγορητικά της λόγια και την στοργή που μου έδειξε. Επιδίωκα πάντα όλα τα χρόνια όταν πήγαινα στην Επισκοπή να επισκεφθώ και την κ. Μόσχα και τον ξεχωριστό μου φίλο στο καφε-παντοπωλείο του. Η ευγένειά τους και η φιλοφροσύνη τους παραμένουν πάντοτε στη μνήμη μου. Η απουσία τους σήμερα μου είναι ιδιαίτερα λυπηρή. Η απουσία εκείνων και πολλών άλλων τότε φίλων που έχουν φύγει για πάντα. Ο Νίκος όλες τις μέρες που έμεινα αναγκαστικά ακίνητος στο κρεβάτι με εξυπηρετούσε σαν αδελφός. Και τώρα όταν συναντιόμαστε χαίρομαι να τον βλέπω και να συζητούμε για την εξαιρετική του οικογένεια.
Όταν έπεσε η χούντα, με εντολή άμεσης μετακίνησης του Κων/νου Καραμανλή ήρθε στην Επισκοπή, από το Μεγάλο Πεύκο, το Σύνταγμα Ντερτιλή. Ο κεντρικός δρόμος και η πλατεία Αγίου Μηνά γέμισαν στρατιώτες, στρατιωτικά τζιπ και ένοπλους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς. Ένα απόγευμα προκάλεσα έναν υπολοχαγό λέγοντάς του ότι δεν είναι σωστό σ΄ ένα ειρηνικό χωριό να κυκλοφορούν ένοπλοι.
Σηκώθηκε, έβγαλε το περίστροφο, το άνοιξε και έδειξε ότι ήταν άσφαιρο. Το βράδυ της ίδιας μέρας ήρθε στο σπίτι μου μαζί με έναν έφεδρο ανθυπολοχαγό και δακρυσμένοι μού είπαν ότι και εκείνοι ήταν αναγκασμένοι να εκτελούν έναν ρόλο που δε ήθελαν. Μου έδωσαν και πληροφορίες για κάποια σχέδια ανατροπής που προετοίμαζαν οι ανώτεροί τους στα οποία ήθελαν να εμπλέξουν και κατοίκους της Επισκοπής. Ένας μαθητής μου, ο Μιχάλης Παπαδάκης, ανέλαβε ως σύνδεσμος να μου μεταφέρει πληροφορίες. Ευτυχώς ο Κων/νος Καραμανλής τότε με το κύρος του και τη λαϊκή αποδοχή δεν άφησε περιθώρια σε όσους σχεδίασαν στα σκοτεινά την ανατροπή του.
Θα ευχόμουν κάποια στιγμή να γραφεί η μικροϊστορία της Επισκοπής Πεδιάδος. Προσωπικά θέλησα απλώς να εκφράσω με κάποια στιγμιότυπα για άλλη μια φορά την αγάπη και την ευγνωμοσύνη μου προς τον τόπο και τους ανθρώπους που με δέχτηκαν ως νέο φιλόλογο και συνδεθήκαμε με στενή φιλική σχέση. Πρόσφατα στην ίδια εφημερίδα έγραψε ένας αγαπητός συνάδελφος και φίλος, ο Αντώνης Σοφουλάκης, το ιστορικό της ίδρυσης του ιδιωτικού Γυμνασίου Επισκοπής. Εκείνο διαδέχθηκε το δημόσιο και διοριστήκαμε τότε οι νέοι καθηγητές.
Δεν είναι εύκολο, χωρίς να γίνω μελοδραματικός, να καταθέσω τις προσωπικές αναμνήσεις μου σ’ ένα κείμενο. Χαίρομαι όμως πάντα όταν μετά από τόσα χρόνια επιστρέφω στην αγαπημένη μου Επισκοπή και διαπιστώνω ότι παραμένει πάντα ένας όμορφος τόπος με όμορφους ανθρώπους.
Αν σήμερα γράφω το σημείωμα αυτό είναι για να ομολογήσω ακόμη μια φορά την καλή τύχη που είχα να αρχίσω τη δημοσιοϋπαλληλική μου σταδιοδρομία στην Επισκοπή, όπου λειτουργούν ακόμα μερικές αξίες που διαχρονικά αποτελούν τον πλούτο του τόπου μας και να πω μεθεορτίως χρόνια πολλά σ’ όλους τους φίλους και μαθητές που ευτύχησα να έχω τα πρώτα δέκα χρόνια ως νεοδιόριστος φιλόλογος.