Η έννοια του «Νότου» είναι συνυφασμένη άρρηκτα με πολλά γεωγραφικά μήκη και πλάτη ετούτου του πλανήτη, είτε αναφερόμαστε και εστιαστούμε μόνο σε συγκεκριμένα κράτη ηπείρων, είτε σε γεωγραφικές τοποθεσίες εθνών. Για παράδειγμα, είναι παραπάνω από γνωστή η αντίθεση και χρόνια αντιπαράθεση σε πολλά σημεία μεταξύ βορείων και νοτίων Πολιτειών στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου εκεί ειδικά, πρέπει να επισημάνουμε, πέραν των άλλων, εισχωρούν αποφασιστικά ιστορικοί, ρατσιστικοί, γεωγραφικοί και ορισμένοι άλλοι λόγοι και ανάλογες αιτίες.
Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να δούμε και την περίπτωση της Ιταλίας, με τα γνωστά προβλήματα που κατά καιρούς αναδύονται και φέρνουν μπροστά τις διαφορές των νοτίων περιοχών της χώρας με τις περισσότερο αναπτυγμένες, βιομηχανικά και οικονομικά, του ιταλικού Βορρά.
Όμως αν έρθουμε, γενικότερα, στην περίπτωση των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης η πολυθρυλούμενη διάκριση μεταξύ του Βορρά και του Νότου, δείχνει πως και εδώ καλά κρατεί!
Αφορμή τώρα υπήρξε η εισβολή της πανδημίας του κορονοϊού στις χώρες της γηραιάς ηπείρου, η οποία αποτέλεσε τον καταλύτη για να έρθουν στην καυτή επικαιρότητα πάλι οι πολυποίκιλες διαφορές και γνωστές αντιπαραθέσεις μεταξύ των δυο άκρων της ηπείρου μας. Είναι γνωστοί, άλλωστε, οι διαχρονικοί περιφρονητικοί και ορισμένες φορές άκρως απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί πολλών βορειοευρωπαίων αξιωματούχων για την γενικότερη κουλτούρα, μόρφωση, νοοτροπία και συμπεριφορά των κατοίκων των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου.
Η πρόσφατη κρίση του κορονοϊού, λοιπόν, έδωσε αφορμή και λαβή για περισσότερες και βαθύτερες σκέψεις όσον αφορά τον διαφαινόμενο για άλλη μια φορά διαχωρισμό των λαών της ηπείρου μας. Θα μπορούσαμε, με πολύ απλοϊκά λόγια, να πούμε ότι πρόκειται για διαφορετικό τρόπο σκέψης ανάμεσα σε πληθυσμούς οι οποίοι παρουσιάζουν τους στόχους της ατομικής και γενικής καθημερινότητας με ένα διαφορετικό τρόπο, και τον οποίο η πανδημία αποκάλυψε με περισσότερες λεπτομέρειες.
Αρκετές χώρες του ευρωπαϊκού βορρά όπως και μερικές κεντρικές, εμφορούνται ιστορικά από τον άκρατο προτεσταντισμό, που έχει ως αποτέλεσμα τον αυστηρότερο έλεγχο των καθημερινών δραστηριοτήτων τους μεταξύ των οποίων φυσικά υπάγονται και οι οικονομικές δοσοληψίες. Στο ίδιο περίπου μήκος κύματος κινείται η συμπεριφορά τους και σε άλλα επίπεδα, όπως το καθημερινό ωράριο εργασίας και ειδικότερα της ψυχαγωγίας, όπου φυσικά βρίσκονται να συνηγορούν και άλλοι ειδικότεροι λόγοι, όπως οι γνωστοί κλιματικοί.
Ο βορράς διακρίνεται από μεγαλύτερη επικέντρωση σε οικονομικές παραμέτρους με έμφαση στην άκρατη δραστηριότητα και σφιχτή διαχείριση. Ο νότος αντίθετα, πέραν κάποιων διαφορετικών θρησκευτικών πεποιθήσεων, όπου δηλαδή υπερισχύει ο καθολικισμός και η ορθοδοξία, χαρακτηρίζεται από διαφορετικό και περισσότερο ανέμελο τρόπο λόγω και των γνωστών κλιματολογικών συνθηκών με το παρατεταμένο ωράριο, κυρίως τις νυχτερινές ώρες.
Οι τελευταίες συμπεριφορές των ηγετών των χωρών του βορρά ακόμα και του πέραν του Ατλαντικού, μάλλον και σύντομα πρώην όπως τείνουν να εξελίσσονται τα γεγονότα πλανητάρχη, αποδεικνύουν περίτρανα τα αναγραφόμενα. Είναι σαφές ότι προτιμάται η οικονομική παράμετρος αντί της προστασίας αυτού καθ’ εαυτού του ατόμου, με το σκεπτικό και επιχείρημα ότι η διακοπή της επιχειρηματικότητας θα οδηγήσει περισσότερους πολίτες σε ανεργία, φτώχεια, κατάθλιψη και αυτοκτονίες, όπως για παράδειγμα όλα εκείνα που έλαβαν χώρα, πριν από έναν αιώνα, με τη οικονομική καταστροφή και ύφεση στις ΗΠΑ.
Το περίεργο είναι ότι με την πανδημία προ των πυλών, και εντός των τειχών στη συνέχεια, οι μεγάλες χώρες του νότου δοκιμάστηκαν με ανελέητο τρόπο, τουλάχιστον έως τώρα, πιθανόν λόγω της γνωστής καθυστέρησης λήψεως των ενδεδειγμένων κατάλληλων επιδημιολογικών και προληπτικών μέτρων και φυσικά ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει τι θα γινόταν αν τα μέτρα λαμβάνονταν πιο γρήγορα και κυρίως πως θα απεικονιζόταν η ισορροπία και οι αριθμοί των κρουσμάτων και των θυμάτων σε βορρά και νότο, τουλάχιστον εδώ στην ήπειρό μας.
Τώρα με αφορμή την ανάγκη λήψεως μέτρων για αποκατάσταση της ζημιάς που υπέστησαν οι χώρες λόγω του κορονοϊού, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καλούνται να δράσουν με ταχύτητα και αποφασιστικότητα ώστε να επουλωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες πληγές. Είναι γνωστοί οι διάλογοι ανάμεσα στους πολιτικούς, ένθεν κακείθεν, οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών πίσω από τις κάμερες ή μπροστά απ’ αυτές όταν επιθυμούν να στείλουν συγκεκριμένα μηνύματα, κάποιες εξισορροπητικές τάσεις και προκαταρτικές αποφάσεις, αλλά η πραγματικότητα είναι ζοφερή για τον ευρωπαϊκό νότο, γνωστού όντος ότι ένα μεγάλο μέρος των εισόδων τους προέρχεται από την τουριστική δραστηριότητα η οποία όπως φαίνεται θα πληγεί ανεπανόρθωτα, τουλάχιστον για ετούτο το καλοκαίρι.
Ο διάλογος θα συνεχιστεί σίγουρα, ο ρόλος της Γαλλίας ίσως αναδειχτεί μερικώς, ίσως κι’ αυτή τελικά συμβιβασθεί με τις απόψεις και αποφάσεις της Γερμανίας, κατά τα γνωστά και ειωθότα, προσδοκώντας το δικό της μερίδιο από την διαφαινόμενη στον ορίζοντα πλουσιοπάροχη πίτα, και περιμένοντας για άλλη μια φορά στην γωνιά των όποιων ιστορικών εξελίξεων για να μπορέσει να κάνει υψηλότερη και πειστικότερη τη φωνή της.
Έτσι η πρόσφατη κρίση, υγειονομική αυτή τη φορά, έφερε στην επιφάνεια τον πολιτιστικό πλούτο της Ευρώπης, τις πολυποίκιλες απόψεις, τις κοινές αξίες, τις διαφορές στον πολιτισμό και την κουλτούρα των λαών της, παραμέτρους οι οποίες θα έπρεπε περισσότερο να γεφυρώσουν τα ανοιχτά χάσματα και όχι να ανοίξουν καινούργια, δεδομένου η οικονομική κρίση της παρελθούσας δεκαετίας ήταν κάτι παραπάνω από αρκετή για το ουλώδες σώμα της Ένωσης!