Όλοι γνωρίζουμε ότι στα περιβαλλοντικά ζητήματα η Ελλάδα επί πολλά χρόνια απέκλινε σημαντικά από τις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Η απουσία ολοκληρωμένου σχεδιασμού υπήρξε πασιφανής. Οι αναγκαίες αποφάσεις που οφείλαμε να λάβουμε όλοι μας συνθλίβονταν στις συμπληγάδες της αναβλητικότητας, της ατολμίας, ακόμη και των σκοπιμοτήτων: πολιτικών, κομματικών, οικονομικών καθώς και επιχειρηματικών.
Εξ ου και τα προβλήματα με τα οποία έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι συνδέονται με το πολιτισμικό πρότυπο. Η αλλαγή του είναι προϋπόθεση για να θεμελιώσουμε και να υλοποιήσουμε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, το οποίο θα υπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες, συνδυάζοντας το Μίκρο με το Μάκρο. Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η διαχείριση των απορριμμάτων.
Το ζήτημα αυτό καλούνται να αντιμετωπίσουν όλες οι σύγχρονες κοινωνίες, αλλά και η χώρα μας. Είναι ιδιαίτερα καίριο με περιβαλλοντική, κοινωνική, αλλά και οικονομική διάσταση. Μας άφορα και μας επηρεάζει όλους. Συνδέεται άρρηκτα με τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους πόρους, με το πώς βλέπουμε το περιβάλλον και το μέλλον μας.
Γι αυτό οφείλουμε να επιδείξουμε την απαιτούμενη ευαισθησία και ενδιαφέρον. Κυρίως θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η πρόληψη και η αποφυγή απορριμμάτων, καθώς και η ανακύκλωση, είναι συνυφασμένες με την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας, με την προστασία του περιβάλλοντος. Κυρίως συνιστούν πράξη εξανθρωπισμού.
Με την πεποίθηση αυτή στον ΕΣΔΑΚ έχουμε θέσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας την ανάπτυξη πρωτοβουλιών για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τη σημασία και τη χρησιμότητα της ανακύκλωσης.
Οι σύγχρονες αντιλήψεις και πρακτικές για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων υπαγορεύουν πλέον σχεδιασμό και υλοποίηση ολοκληρωμένων συστημάτων. Το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί καθαρά προς την πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων, την ανακύκλωση και προς τη μείωση των επικίνδυνων συστατικών τους.
Είναι προφανές ωστόσο, πως η ανακύκλωση, δεν σχετίζεται μόνο με τις νομοθετικές ρυθμίσεις -είτε της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε της χώρας μας- ή απλώς και μόνο με τις υποδομές. Η επιτυχία των προγραμμάτων πρωτίστως συναρτάται με τις κοινωνικές συμπεριφορές και νοοτροπίες. Εξαρτάται από τη δική μας προσπάθεια και συμπεριφορά. Από τις συνήθειες και τις προσωπικές επιλογές της καθεμιάς και του καθενός μας.
Κυρίως, όμως, προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή μας. Έτσι συμβάλουμε στη μείωση των αστικών αποβλήτων, εξοικονομούμε πρώτες ύλες και ενέργεια, προστατεύουμε το περιβάλλον και την υγεία μας. Παράλληλα, συνδράμουμε στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες και προγράμματα ανακύκλωσης.
Συνεπώς, η ανακύκλωση δεν είναι κάτι εξωτικό που συγκινεί κάποιους ευαίσθητους περιβαλλοντικά πολίτες. Ούτε είναι μια υπόθεση δευτερεύουσας ή τριτεύουσας σημασίας. Αντιθέτως, αποτελεί πράξη ζωτικής σημασίας. Προσδίδει ουσία και πνοή στην ανθρώπινη υπόστασή μας. Στην πραγματικότητα είναι πράξη πολιτισμού.
Ο Χάρης Μαμουλάκης είναι πρόεδρος του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ), αντιδήμαρχος Ανακύκλωσης και Καθαριότητας Ηρακλείου