Ο Αρά Ντάρζι (Ara Darzi, γεν. 1960) είναι Βρεττανός, με Αρμενικές ρίζες, και χειρουργός με εξειδίκευση στην ελάχιστα επεμβατική και ρομποτική χειρουργική, ακαδημαϊκός και πολιτικός. Αναγνωρίζεται, μάλιστα, διεθνώς ως υπέρμαχος της εφαρμογής καινοτόμων μεταρρυθμίσεων στα συστήματα υγείας.
Πρόσφατα, δημοσίευσε την έκθεσή του για το αγγλικό Σύστημα Υγείας (NHS) όπου διαπιστώνει σοβαρά προβλήματα με ετοιμόρροπα κτίρια, απογοητευμένο προσωπικό και δραματική μείωση των παραδοσιακών προτύπων σε βασικούς τομείς, όπως η μητρότητα.
Σήμερα, ανέφερε, περισσότεροι από 7,6 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε λίστες αναμονής για κάποιο πρόβλημά τους, ενώ ο αριθμός εκείνων που περιμένουν πάνω από ένα χρόνο για υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ανέρχεται περίπου σε πεντακόσιες χιλιάδες.
Ακόμα, μόνο το ένα τρίτο των οδοντιάτρων δέχεται πλέον νέους ασθενείς του NHS, και περιγράφει τις στρατηγικές που πρέπει να υιοθετήσει η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση των Εργατικών. Οι υπηρεσίες του NHS, αναφέρει, έφτασαν το 2010 στα υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης των ασθενών που έχουν καταγραφεί ποτέ, πράγμα αδιανόητο σήμερα.
Στον απολογισμό του για την πτώση των υπηρεσιών του NHS, υπογραμμίζει τις ελλείψεις χρηματοδότησης από τις κυβερνήσεις των Συντηρητικών, αφού οι δαπάνες υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ 2010 και 2019, έμειναν σταθερές χωρίς αύξηση.
Ο Ντάρζι εντοπίζει και άλλους παράγοντες που συνέβαλαν στην κακοδαιμονία του NHS, συμπεριλαμβανομένης της αποτυχίας να ακουστούν οι αγωνίες των ασθενεών και της πανδημίας του Covid-19, εφιστώντας την προσοχή στη ζημιά που προκάλεσε η ανεπαρκής χρηματοδότηση.
Ωστόσο, σε απάντηση στην έκθεση Ντάρζι, ο νέος υπουργός Υγείας των Εργατικών, Γουές Στρίτινγκ, δήλωσε στο BBC ότι αν οι δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη συνεχίσουν να αυξάνονται, τότε η χώρα κινδυνεύει να μετατραπεί σε ‘ένα NHS με μια χώρα προσκολλημένη’ (αυτολεξεί: an NHS with a country attached).
Για την ιστορία, το Ηνωμένο Βασίλειο διέθεσε το 10,9% του ΑΕΠ για την υγειονομική περίθαλψη το 2023, μια μονάδα χαμηλότερη από τη Γαλλία ή τη Γερμανία. (Στην Ελλάδα, σύμφωνα με σχετική έκθεση, η συνολική χρηματοδότηση για τις δαπάνες υγείας για το έτος 2022 ανήλθε στο 8,50% του ΑΕΠ, έναντι 9,18% του έτους 2021).
Ο Νάιτζελ Φάρατζ, του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, από τη μεριά του, πρότεινε να αντικαταστήσουν το NHS με σύστημα φορολογικών ελαφρύνσεων για ιδιωτική ιατρική ασφάλιση και με κουπόνια που θα χρηματοδοτούνται από το δημόσιο.
Οι Ντάρζι και Στρίτινγκ, όμως, φαίνεται πως συγκλίνουν στα σχέδιά τους για προσπάθεια διόρθωσης του NHS. Μία από τις προτεινόμενες λύσεις επικεντρώνεται στην εκτεταμένη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης.
Ένα από τα δυνατά σημεία του NHS, ισχυρίζονται, είναι η εμπιστοσύνη του κοινού και η ικανότητά του να χρησιμοποιεί την αγοραστική του δύναμη για να διαπραγματεύεται καλύτερες τιμές στα φάρμακα, για παράδειγμα.
Τα πιθανά οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης, όμως, παραμένουν προς συζήτηση. Ορισμένες ερευνητικές εργασίες δεικνύουν πώς οι καινούργιες τεχνολογίες θα μπορούσαν να επεξεργαστούν μεγάλες ποσότητες δεδομένων ασθενών ή να βοηθήσουν τους γιατρούς στη διάγνωση, εφόσον τροφοδοτούνται με τα κατάλληλα και επαρκή στοιχεία και εφαρμόζονται σύμφωνα με τους κανόνες της ηθικής δεοντολογίας.
Βρισκόμαστε στο χείλος της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης, επιμένει ο Ντάρζι, χωρίς ή έκθεσή του να προσφέρει λεπτομέρειες σχετικά με τη μορφή που θα μπορούσε να λάβει μια τέτοια επανάσταση.
Η έμφαση που δίνει η έκθεση στην πρόληψη βασίζεται σε κάπως πιο στέρεο έδαφος. Το 2020, συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε στις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από τις μειώσεις των επιδομάτων, τους άστεγους και τις περικοπές στους τοπικούς προϋπολογισμούς για τη δημόσια υγεία.
Εδώ, ο Ντάρζι προτρέπει και πάλι να δοθεί έμφαση στην πρόληψη, ζητώντας γενναία δράση για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και της ποιότητας της βιομηχανίας τροφίμων.
Συστήνει περισσότερους ελέγχους από το NHS για την πρόληψη χρόνιων παθήσεων, όπως οι καρδιακές παθήσεις, κάτι βεβαίως που δεν αποτελεί νέα ιδέα, συμπεριλαμβανομένης της παροχής επιδομάτων, της εισοδηματικής ενίσχυσης, της παιδικής μέριμνας και της στέγασης.
Ο νόμος του 1946 για το αγγλικό Σύστημα Υγείας, περιελάμβανε πρόβλεψη για εθνικό δίκτυο κέντρων υγείας που θα συγκέντρωνε γενικούς γιατρούς, νοσηλευτές, οδοντιάτρους και ειδικούς σε θέματα δημόσιας υγείας για την ολιστική θεραπεία των ασθενών και τον έγκαιρο εντοπισμό ασθενειών.
Τα κέντρα υγείας άρχισαν να επεκτείνονται σε μεγάλη κλίμακα κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και 1970, αλλά, όπως και σε άλλα συστήματα υγείας, τα νοσοκομεία έπαιρναν επί μακρόν τη μερίδα του λέοντος στον προϋπολογισμό και φυσικά στο κύρος.
Η αναγέννηση, ή ακόμη και η διατήρηση, αυτού του κοινωνικού ιστού θα αποτελέσει οπωσδήποτε πρόκληση για τους Εργατικούς. Οι προληπτικές φιλοδοξίες της έκθεσης Ντάρζι, συνδέονται αναπόφευκτα και με δημόσιες επενδύσεις τόσο εντός όσο και εκτός του NHS.
Αλλά το έργο της πρόληψης είναι δύσκολο, κοστοβόρο και απαιτεί να σκεφτόμαστε όλοι μακροπρόθεσμα και όχι όπως οι περισσότερες κυβερνήσεις που επιδιώκουν βραχυπρόθεσμα οφέλη, θα προσθέταμε με τη σειρά μας!
Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είναι τέως δ/ντής Χειρουργικής και συγγραφέας