Άη Βασιλειού…
Άγιος Βασίλης έρχεται
άρχοντες το παντέχετε.
Από την Καισαρεία
συ σ’ αρχόντισσα κυρία…
Σούρουπο! Κρύο, όμως οι πόρτες των σπιτιών ορθάνοιχτες, όλα κάτασπρα, πεντακάθαρα, παιδικές φωνές, γλυκιές, χαρούμενες, ακούγονται στα σοκάκια τ’ Αλατσάτου, παραμονή του Άη Βασιλειού! Αγοράκια κρατώντας στα χέρια τους το μικρό κόκκινο πουγκί, λένε τα κάλαντα!
“Ελάτε, ελάτε, κοπιάστε”, τα καλοδέχονται όλοι οι νοικοκυραίοι με ζεστή καρδιά, και από χρόνου… Τα πιο μεγάλα αγόρια (τότε τα κάλαντα τα έλεγαν μόνο αγόρια) κρατούσαν με καμάρι το καραβάκι, το έφτιαχναν μόνα τους, ήταν ξύλινος σκελετός και χρωματιστές κόλλες. Κάτω από φουγάρο έβαζαν μέσα ένα τενεκεδάκι μ’ ένα κάρβουνο αναμμένο σκεπασμένο με φύλλα λίγο βρεγμένα, και αυτό, για να βγάζει καπνό. Προσπαθούσαν για το ποιος θα έκανε το πιο ωραίο! Τι όμορφα, τι απλά, και η ώρα περνούσε χωρίς να το καταλάβουν!
Η κυρά έλαμπε, έμπαινε, έβγαινε, ο κύρης με τα τσόχινα σαλβάρια, το γιλέκο του και το ζωνάρι στη μέση καθισμένος στον καναπέ δίπλα στο τζάκι και παραδίπλα του η καλομάνα, καμάρωνε την κυρά του σπιτιού του! Έλα, πια, Χαρικλειώ, κάτσε λιγουλάκι να ξεκουραστείς, φτάνει το συγύρισμα!”. “Ε, Γιαννακό, σώπαινε, πρέπει να’ ναι όλα όμορφα! Ξημερώνει τ’ Άη Βασιλειού, ξεχωριστή βραδιά. Θάρκουνε τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας!”.
Το τραπέζι στη μέση της κάμαρας έχει ιδιαίτερη σημασία, ήταν στολισμένο με μεράκι και συμβολισμούς. Το ανθογιάλι με τους αυγερότες μοσχοβολούσε, το άσπρο κεντητό τραπεζομάντηλο σύμβολο για υγεία και χαρούμενη ζωή, ένα γύρο κλαδί ελιάς σύμβολο ειρήνης και ευλογίας, στη μέση το μπακιρένιο σινί με την Αγιοβασιλόπιτα στολισμένη με τον δικέφαλο αετό, σύμβολο Ορθοδοξίας, και τριγύρω ρόδι και κουκουνάρι. Οι ταβάδες με φοινίκια, κουραμπιέδες, ισλί, αετούς, δίπλες, μπακλαβά, για να γλυκάνουν την καινούργια χρονιά, οι ξηροί καρποί για χρόνο μεστό με πλούσιες σοδιές!
Η πόρτα ανοίγει με χαρές σκύβουν όλοι, φιλούν τα χέρια των γονιών τους και της καλομάνας, που με αγάπη ανοίγει την αγκαλιά της και κάνει το σταυρό της! Ακούγεται η καμπάνα της εκκλησιάς, ο κύρης σηκώνεται και σπάει το ρόδι, δίνει την ευχή του, καλό χρόνο παιδιά μου, ευλογημένα στα σπίτια σας, και πάντα μπεργκέτια! Όλοι μαζί σιγοτραγουδούν…
Εσέ σου πρέπει αφέντη μου
ρήγα μου και λεβέντη μου
στο πεύκι να καθίσεις
τους φτωχούς να βοηθήσεις.
Και εις έτη πολλά!
Εύχομαι να μην ξεχαστούν ποτέ οι γεύσεις, τα χρώματα, τα αρώματα και οι διηγήσεις των προγόνων μας!