Θα θυμόμαστε ίσως αρκετοί από εμάς την επιτυχημένη ατάκα του Γιάννη Γκιωνάκη, «Είδες η ΔΕΗ;», στη διαφήμιση της τότε Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, που βλέπαμε στις τηλεοράσεις μας στα τέλη της δεκαετίας του ’70.
Το ιστορικό σλόγκαν εκθείαζε τις παροχές της τότε ΔΕΗ προς τους καταναλωτές της, σε σχέση με το κόστος των προϊόντων της, προβάλλοντας έτσι και το κοινωνικό «πρόσωπο» της επιχείρησης.
Σήμερα, 40 χρόνια μετά, όλα έχουν αλλάξει! Η ΔΕΗ που έχει μετονομαστεί σε ΔΕΔΔΗΕ, δεν θα είναι πλέον Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, δεν έχει την ίδια σχέση με τους καταναλωτές της, και φυσικά δεν τολμά καν να προβάλει τα πλεονεκτήματα των παροχών της σε σχέση με τα πανάκριβα τιμολόγιά της.
Το μόνο που θα μένει για να την θυμόμαστε, είναι η ιστορική ατάκα της διαφήμισης, την οποία μπορούμε και σήμερα να επικαλούμαστε, με ειρωνική διάθεση όμως, κάθε φορά που θα κοιτάζουμε με απορία και απόγνωση τους «παραφουσκωμένους» λογαριασμούς της!
Δεν είναι όμως η πρώην ΔΕΗ, η μόνη επιχείρηση ενέργειας που συμπεριφέρεται έτσι. Το πρόβλημα που προκαλεί η ενεργειακή κρίση είναι παγκοσμίων διαστάσεων.
«Το φαινόμενο της πεταλούδας» πλήττει την παγκόσμια «πράσινη» μετάβαση.
Η Κίνα αποφάσισε την αύξηση της παραγωγής άνθρακα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στις οικονομικές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, τη στιγμή μάλιστα που ο περιορισμός της εξόρυξης του άνθρακα αποτελεί βασικό παράγοντα των υποσχέσεων του Πεκίνου για την Κλιματική Αλλαγή. Ωστόσο, η στάση της Κίνας αναδεικνύει μια σημαντική στροφή στις προτεραιότητες, σε ό,τι αφορά την ενεργειακή μετάβαση. Οι συνέπειες στην ασιατική οικονομία από την ενεργειακή κρίση είναι εμφανείς.
Σε περισσότερες από 20 επαρχίες πραγματοποιούνται διακοπές ρεύματος, επηρεάζοντας την παραγωγή των προϊόντων. Πολλά εργοστάσια είτε κλείνουν είτε υπολειτουργούν, επιβαρύνοντας την κατάσταση που επικρατεί στην εφοδιαστική αλυσίδα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση πληθωριστικών πιέσεων που ανεβάζουν τον δείκτη τιμών παραγωγού και κατ’ επέκταση τις τιμές της λιανικής πώλησης.
Η κρίση στην ενέργεια επηρεάζει άμεσα ολόκληρη την παραγωγική αλυσίδα. Ενδέχεται μάλιστα η οικονομική κρίση που θα προκαλέσει στο άμεσο μέλλον, να μετατραπεί σε μια διατροφική κρίση τεραστίων διαστάσεων με απρόβλεπτες τις συνέπειες. Οι οικονομικοί δείκτες πάντως δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικοί. Το πετρέλαιο και τα παράγωγά του διαρκώς ακριβαίνουν, ενώ η τιμή του φυσικού αερίου ξεπέρασε ακόμα κι εκείνη του αργού πετρελαίου.
Το σοβαρό αυτό θέμα δεν ήταν δυνατόν να μην επηρεάσει και ολόκληρη την ευρωζώνη, που πραγματοποιούνται ήδη συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να αντιμετωπίσουν από κοινού και συντονισμένα το πρόβλημα και να λάβουν τις δέουσες αποφάσεις. Η Ευρώπη είναι τώρα αντιμέτωπη με την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, από την αρχή του έτους, οι τιμές χονδρικής φυσικού αερίου στην «εξαρτημένη» Ευρώπη, αυξήθηκαν κατά 250%, ως αποτέλεσμα οικονομικών, φυσικών και γεωπολιτικών παραγόντων.
Τα αποθέματα φυσικού αερίου στη Ρωσία, απ’ όπου τροφοδοτείται η Ευρώπη, είναι σήμερα πολύ χαμηλά, με την παραγωγή να φτάνει στα όριά της. Για το λόγο αυτό εκτιμάται ότι, οι τιμές στην Ευρώπη είναι μάλλον απίθανο να υποχωρήσουν εντός του 2021.
Η αύξηση στις τιμές της ενέργειας κατά 17,4% τον περασμένο Σεπτέμβριο, έναντι του 15,4% που ήταν τον Αύγουστο, «έσπασε» το ρεκόρ της δεκαετίας στον πληθωρισμό της ευρωζώνης και σήμανε «συναγερμό» στο διευθυντήριο των Βρυξελών. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, έχει τοποθετήσει το μείζον θέμα στην κορυφή της ατζέντας που θα συζητηθεί σε λίγες μέρες, στις 21 και 22 του τρέχοντος Οκτωβρίου.
Η Κομισιόν βεβαίως, εξετάζει ήδη σενάρια αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης. Ανάμεσα στα μέτρα που προβλέπεται ότι θα εισηγηθεί η επιτροπή, είναι μειώσεις ΦΠΑ, άμεση στήριξη στους πιο ευάλωτους καταναλωτές, στοχευμένες αλλά προσωρινές ενισχύσεις για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις, και επιπλέον στήριξη σε όλους τους καταναλωτές στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Δεν είναι όμως λίγοι στις Βρυξέλλες κι εκείνοι που μιλούν για την ανάγκη λήψης γεωπολιτικών αποφάσεων που θα διασφαλίσουν τους ευρωπαίους και μελλοντικά. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που υπεραμύνονται ενός ιδιαίτερα φιλόδοξου (για να μην πούμε ουτοπικού) σχεδίου της Κομισιόν για μηδενικούς ρύπους από την Ε.Ε. έως το 2050.
Στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό που αφορούν το μήνα Σεπτέμβριο, όπου το ράλι των τιμών στην ενέργεια ήταν ακόμα στην αρχή, το φυσικό αέριο ανατιμήθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα κατά 108,5%, το πετρέλαιο θέρμανσης κατά 28,9% και η βενζίνη κατά 18,1%. Επόμενο ήταν να έχουμε και αυξήσεις τιμών στην υπόλοιπη αλυσίδα προϊόντων και υπηρεσιών. Έτσι, είχαμε σε ετήσια βάση, αύξηση 7,8% στις μεταφορές, 4,7% στη στέγαση και 3,1% στον κλάδο της διατροφής. Οι πληθωριστικές πιέσεις που ασκήθηκαν οδήγησαν τον τιμάριθμο στο 2,2% τον Σεπτέμβριο, από το 1,9% που ήταν τον Αύγουστο.
Οι εκπρόσωποι των βασικών κλάδων της αγοράς προειδοποιούν τώρα ότι το μεγάλο «τσουνάμι» των ανατιμήσεων θα «σκάσει» τον προσεχή Νοέμβριο, με άγνωστη την ένταση αλλά και την διάρκειά του. Τα 18 ευρώ της επιδότησης ανά μηνιαίο λογαριασμό στο ηλεκτρικό ρεύμα (60 ευρώ ανά μεγαβατώρα), δεν είναι ικανά να εξουδετερώσουν τις επιβαρύνσεις στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών που υπολογίζονται ότι θα ξεπεράσουν τα 35 ευρώ.
Επίσης, το μέτρο της απορρόφησης του 15% των αυξήσεων από το φυσικό αέριο μέσω της ΔΕΠΑ, φαντάζει ανίσχυρο μπροστά στην αύξηση της τιμής του καυσίμου στις αγορές ενέργειας που υπερβαίνει το 100%. Όσο αφορά τώρα το επίδομα θέρμανσης, το κονδύλι από τα 84 εκατ. ευρώ πέρυσι, ανεβαίνει στα 168 εκατ. ευρώ φέτος, αλλά το ελάχιστο ύψος της επιδότησης αυξάνει από τα 80 μόλις στα 100 ευρώ και το μέγιστο από τα 650 στα 750 ευρώ, μετά και την διεύρυνση των εισοδηματικών και των περιουσιακών κριτηρίων.
Τα 500 εκατ. ευρώ που υποσχέθηκε η κυβέρνηση, αφορούν τις επιδοτήσεις για ρεύμα, αέριο και θέρμανση, όταν όμως οι απώλειες των νοικοκυριών, μόνο από τις αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος το προσεχές εξάμηνο, υπολογίζονται σε τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Δηλαδή, το ποσό που διέθεσε η κυβέρνηση είναι μικρότερο και από την αύξηση του ειδικού φόρου στα καύσιμα, που έχει υπολογίσει η ίδια για το επόμενο έτος. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να ενισχύσει το πακέτο των 500 εκατ. ευρώ για ρεύμα, αέριο και θέρμανση.
Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση στοχεύουν στην ανακούφιση των καταναλωτών από τις αυξήσεις στην ενέργεια. Αναρωτιέμαι όμως, τι μέτρα πρόκειται να λάβει άραγε μπροστά στο χάος των αναμενόμενων ανατιμήσεων που ακολουθούν και αφορούν εκατοντάδες προϊόντα που μπαίνουν στο καλάθι της νοικοκυράς; Έχω την αίσθηση πως θα λειτουργήσει και πάλι η προσφιλής, δοκιμασμένη και επιτυχημένη μέθοδος του «βλέποντας και κάνοντας».
Οι παράγοντες της αγοράς ενέργειας προσπαθούν τώρα να ρίξουν ο ένας στον άλλο την ευθύνη για την κρίση που έχει δημιουργηθεί. Τελικά όμως ποιος φταίει για την έκρηξη των τιμών; Φταίει η Κίνα; Τα «παιχνίδια» των Ρώσων; Οι αστοχίες της Ε.Ε.; Οι ελλείψεις της «πράσινης» μετάβασης; Το χρηματιστήριο των ρύπων, ή μήπως οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς που τα δικαιολογούν όλα αυτά μαζί;
https://moschonas.wordpress.com