Θα θυμάστε ίσως αρκετοί από εσάς τη γνωστή διαφήμιση της τηλεόρασης από τη δεκαετία του ’80, στην οποία πρωταγωνιστούσε μια Ελληνίδα νοικοκυρά που επέστρεφε καταχαρούμενη από το σούπερ μάρκετ, και την εικόνα συμπλήρωνε μελωδικά η ατάκα: «Είναι κεφάτη, γυρίζει απ’ του Βερόπουλου!».
Σήμερα, σαράντα χρόνια μετά, δεν υπάρχει ούτε ο Βερόπουλος, αλλά ούτε και η κεφάτη νοικοκυρά. Εξαφανίστηκαν και οι δύο. Ο Βερόπουλος εξαγοράστηκε το 2016 από κάποια άλλη εταιρεία και σήμερα δραστηριοποιείται εκτός Ελλάδας, ενώ η νοικοκυρά δεν είναι πια κεφάτη και αγωνίζεται να επιβιώσει εντός Ελλάδας.
Στη δυστοπική εποχή των πολλαπλών κρίσεων που ζούμε, όλα αυτά ακούγονται σήμερα σαν ανέκδοτο. Αν και υποτίθεται πως εξελισσόμαστε, η εικόνα της χαρούμενης Ελληνίδας νοικοκυράς φαντάζει στις μέρες μας ουτοπική, βγαλμένη από ένα μακρινό παρελθόν ευημερίας.
Η Ελληνίδα νοικοκυρά του 2022, όχι μόνο δεν επιστρέφει κεφάτη από το σούπερ μάρκετ, αλλά αντίθετα είναι βαθιά λυπημένη και προβληματισμένη, γιατί δεν μπόρεσε να πάρει ούτε τα μισά απ’ όσα ήθελε.
Το ψωμί πωλείται σήμερα στα αρτοποιεία, όσο και το κοτόπουλο στα κρεοπωλεία.
Η λέξη «ακρίβεια» εμφανίζεται στα λεξικά με δύο ιδιότητες. Με την ιδιότητα του «ακριβής» που αφορά τη μέτρηση εκείνη που δεν αποκλίνει από την πραγματική, με αντώνυμη τη λέξη «ανακρίβεια», και με την ιδιότητα του «ακριβός» που αφορά προϊόντα ή υπηρεσίες που παρέχονται με μεγάλο κόστος.
Το αντώνυμο της λέξης «ακρίβεια» με αυτήν την έννοια είναι η «φτήνια», μια λέξη που έχουμε ήδη ξεχάσει τι σημαίνει προ πολλού…
Το μεγάλο κύμα ακρίβειας που σαρώνει την ελληνική αγορά, συνυπάρχει με μια σειρά από ανακρίβειες που ηθελημένα διαρρέονται, αλλοιώνοντας την πραγματικότητα και οδηγώντας σε εσφαλμένα συμπεράσματα.
Η πρώτη μεγάλη ανακρίβεια έγκειται στην άποψη ότι «ο πόλεμος προκαλεί την ενεργειακή κρίση και φέρνει το πρωτοφανές κύμα ακρίβειας». Η ενεργειακή κρίση όμως που βιώνουμε σήμερα, ξεκίνησε το καλοκαίρι, δηλαδή μισό χρόνο πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο πληθωρισμός είχε ήδη σκαρφαλώσει στο 5,1% τον περασμένο Δεκέμβριο, στο 6,2% τον Ιανουάριο και στο 7,2% τον Φεβρουάριο. Ο πόλεμος να θυμίσουμε ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου. Ο πόλεμος βεβαίως θα επιδεινώσει κατά πολύ την ήδη κακή κατάσταση, αλλά οι πραγματικές του συνέπειες, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, θα εμφανιστούν έναν με ενάμισι χρόνο μετά, μαζί με μια σειρά κρίσεων που θα προκληθούν.
Η δεύτερη ανακρίβεια αφορά την άποψη ότι «οι ανατιμήσεις είναι αποκλειστικά εισαγόμενες». Ως έναν βαθμό αυτό είναι αληθές. Κατά έναν μεγάλο βαθμό όμως οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις επενέβησαν στις εσωτερικές αγορές και διαχειρίστηκαν την κρίση τους. Για το λόγο αυτό και οι ανατιμήσεις δεν είναι ίδιες σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Στη χώρα μας, η κυβέρνηση προσηλωμένη στο δόγμα της «αυτορρυθμιζόμενης αγοράς», αρνήθηκε να λάβει μέτρα για τον έλεγχο των τιμών και τη μείωση της φορολογίας, που αποτελεί την κύρια αιτία για την οποία εδώ και μήνες η Ελλάδα φιγουράρει ανάμεσα στις τρεις ευρωπαϊκές χώρες με την ακριβότερη βενζίνη και ανάμεσα στις πέντε με το ακριβότερο ρεύμα.
Η κυβέρνηση Μακρόν εφάρμοσε πλαφόν 4% στην τιμή πώλησης των καυσίμων, ενώ τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης των καυσίμων καθώς και τη μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, την έχουν ήδη εφαρμόσει οι περισσότερες χώρες στην Ε.Ε.
Η τρίτη ανακρίβεια εντοπίζεται στην επιμονή της κυβέρνησης να θεωρεί ότι «το 1,1 δισ. ευρώ που διαθέτει για την αντιμετώπιση της ακρίβειας βρίσκεται στα όρια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας». Αυτή είναι η μισή αλήθεια, γιατί η άλλη μισή, που για ευνόητους λόγους αποκρύπτεται, αφορά την κατασπατάληση 6,7 δισ. ευρώ σε αδιαφανείς αναθέσεις έργων και σε προμήθειες, που εξάντλησαν τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας. Κατά τη διάρκεια δε της πανδημίας η κυβέρνηση διέθεσε 43 δισ. ευρώ.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού δεν επενδύθηκε για την ενίσχυση του ΕΣΥ, αλλά για τη χρηματοδότηση μεγάλων επιχειρήσεων, τηλεοπτικών σταθμών και ΜΜΕ, με σκοπό την προώθηση της επικοινωνιακής καμπάνιας της κυβέρνησης.
Δεν μπορώ όμως και να φανταστώ πως δεν λαμβάνει ήδη υπόψη του το κυβερνών κόμμα και τον προεκλογικό «μποναμά» που θα χρειαστεί για να κερδίσει τις επόμενες εκλογές, οι οποίες γνωρίζει πολύ καλά πως δεν θα αργήσουν να έρθουν. Υποθέτω, δεν θα ήθελε να την πατήσει βεβαίως όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που άφησε 37 ολόκληρα δισ. ευρώ στα χέρια των πολιτικών του αντιπάλων!
Η τέταρτη ανακρίβεια έρχεται από την συνειδητή επιλογή της στάσης του πρωθυπουργού, «να μη θέλει να φαίνεται ευχάριστος προς τους πολίτες, αλλά να εμφανίζεται ως ρεαλιστής και προστάτης της δημοσιονομικής σταθερότητας, αλλά και ως εγγυητής των συμφερόντων των μεσαίων και χαμηλών εισοδημάτων». Τα τελευταία 2,5 χρόνια όμως, το δημόσιο χρέος εκτροχιάστηκε, φτάνοντας στα επίπεδα των πρώτων χρόνων των μνημονίων, εκτινασσόμενο στο επικίνδυνο όριο του 200% του ΑΕΠ. Γι αυτά τα νούμερα όμως δεν άκουσα να λέει τίποτα. Όσον αφορά τώρα τα ασθενέστερα στρώματα, η αύξηση του κατώτατου μισθού θα διασφάλιζε πράγματι την τόνωση των εισοδημάτων τους.
Η πέμπτη ανακρίβεια αφορά την αίσθηση που καλλιεργείται στην κοινωνία ότι «τα επιδόματα τα οποία συνηθίζει να δίνει η κυβέρνηση, είναι ικανά να τονώσουν το εισόδημα των πολιτών». Γνωρίζουμε όμως όλοι πολύ καλά ότι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος για την τόνωση των εισοδημάτων είναι η καταπολέμηση των αιτιών που προκαλούν την ακρίβεια και τον πληθωρισμό. Αυτό επιτυγχάνεται με τον έλεγχο των τιμών, με την επιβολή πλαφόν, με τη μείωση της φορολογίας και με τον περιορισμό της κερδοσκοπίας.
Η έκτη ανακρίβεια εντοπίζεται στην εμμονή της κυβέρνησης να επιδιώκει την «ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας με Ανανεώσιμε Πηγές Ενέργειας». Όμως, η εσπευσμένη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και η βίαιη απολιγνιτοποίηση της χώρας χωρίς κανένα σχέδιο για το μέλλον, αποδυνάμωσε την ενεργειακή μας αυτάρκεια και δημιούργησε μεγαλύτερη εξάρτηση από το εισαγόμενο ρωσικό φυσικό αέριο.
Πρώτα όμως εξασφαλίζεις τις εγχώριες ΑΠΕ και μετά απομακρύνεις τη χώρα από τον λιγνίτη. Το αποτέλεσμα αυτής της διαχείρισης ήταν, η αύξηση της ζήτησης του εισαγόμενου φυσικού αερίου, η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, η ενίσχυση των κερδών των καρτέλ που ελέγχουν την ενέργεια και ο εκτροχιασμός της αισχροκέρδειας και της κερδοσκοπίας.
Η Ελληνίδα νοικοκυρά μαζί με το περίφημο «καλάθι» της, αν και κατά το παρελθόν αποτελούσε ένα μέτρο της αγοραστικής μας ικανότητας, σήμερα με την κατάσταση που επικρατεί, έχει χάσει, εκτός από το κέφι της, και τα αυγά και τα καλάθια.
Στα χέρια της κρατά τα μετρημένα αγαθά, που της είναι απαραίτητα για σήμερα, και για αύριο… έχει ο Θεός! Είναι στεναχωρημένη μα όχι θυμωμένη, γιατί την έχουν πείσει από την τηλεόραση από την οποία ενημερώνεται αποκλειστικά, πως έτσι θα ζουν πια οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, αφού η κρίση – για την οποία ευθύνεται ο πόλεμος – είναι παγκόσμια, και ότι από τώρα και στο εξής θα πρέπει να μάθει να είναι ευχαριστημένη με αυτά τα λίγα που θα έχει.
Μπορεί μεν να μην είναι κεφάτη η σύγχρονη Ελληνίδα νοικοκυρά, όπως ήταν στη διαφήμιση της δεκαετίας του ’80, όμως ένα μικρό χαμόγελο έσκασε στα χειλάκια της όταν, φεύγοντας από το σούπερ μάρκετ, έσπευσε να βγάλει μια σέλφι με τον υπουργό Ανάπτυξης, που βρέθηκε κι εκείνος εκεί για να «μοιραστεί» μαζί της κάποιες από αυτές τις ιστορικές στιγμές…
https://moschonas.wordpress.com