Από μια άποψη, ήταν καλά. Μείναμε αρκετό καιρό εγκλεισμένοι στα σπίτια μας και μας δόθηκε η ευκαιρία να εκτιμήσουμε κάποιες ποιοτικές σειρές της πολλαπλώς και ποικιλοτρόπως δυσφημούμενης τηλεόρασης.
Αναφέρομαι, ειδικότερα, στην γνωστή τηλεοπτική σειρά ‘Άγριες Μέλισσες’ η οποία εδώ και καιρό άρχισε να παρουσιάζεται με την καινούργια σειρά επεισοδίων της.
Ενώ έως πρότινος, λοιπόν, σκιαγραφούσε την κοινωνική κατάσταση της μεταπολεμικής Ελλάδας, τελευταία εστίασε το ενδιαφέρον της στην επτάχρονη δικτατορία των συνταγματαρχών και όσα σημάδεψαν την καθημερινότητα των πολιτών της χώρας εξ’ αιτίας της.
Όμως δεν ξεφεύγει από τις αναστηλωμένες κεραίες ακόμα και του πιο αδιάφορου παρατηρητή, σχολιαστή και θεατή, πως ενώ το θέμα βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος των συντελεστών των επεισοδίων και βεβαίως της σύγχρονης ιστορίας της χώρας, η θεαματικότητα αντίθετα, όπως αυτή μετριέται σήμερα με τους γνωστούς δείκτες, υπολείπεται σαφώς των προηγούμενων επεισοδίων της σειράς.
Σύμφωνα με το σενάριο της φιλόδοξης πράγματι σειράς, υπάρχουν εν αφθονία τα γνωστά γεγονότα που σημάδεψαν την εποχή, ήτοι διώξεις πολιτών αριστερών φρονημάτων, φυλακίσεις, εξορίες, άκρατος χαφιεδισμός, έλεγχος και λογοκρισία του Τύπου ελλείψει στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο του πανίσχυρου διαδικτύου και των ηλεκτρονικών ιστοσελίδων, αφθονία διαφόρων απαράδεκτων σωματικών βιαιοτήτων και τόσα άλλα που ναι μεν γνώρισαν οι παλιότερες γενιές, αλλά αγνοούν προκλητικά οι νεότερες.
Βεβαίως για να είμαστε ακριβείς, αυτά εξελίχτηκαν πριν από μισό και πλέον αιώνα, με αποτέλεσμα οι νέοι ούτε καν να έχουν ακούσει ή έστω να αναφέρθηκαν κάπου παρεπιπτόντως, πιθανότατα, στο σπίτι τους. Συνεπώς οι γενιές που έζησαν ή ενθυμούνται κάπως εκείνα τα γεγονότα, είναι όλοι εκείνοι που υπερβαίνουν το εξηκοστό περίπου έτος της ηλικίας τους.
Για τους πολύ μεγαλύτερους και ευρισκόμενους ακόμα εν ζωή, σε αρκετές περιπτώσεις η μνήμη τους είναι δυστυχώς θολερή ή σε πολύ συγκεχυμένη κατάσταση, με αποτέλεσμα ένα μικρό μόνο ποσοστό αυτών να έχει ιδίαν άποψη των τεκταινομένων. Όπως πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν διάφορες θεωρίες ερμηνείας για όσα λαμβάνουν χώρα και ενδιαφέρουν τους τηλεθεατές, αφού τα υψηλά ποσοστά θεαματικότητας προσδίδουν και μεγαλύτερα κέρδη στους συντελεστές της σειράς και φυσικά τον τηλεοπτικό σταθμό που φιλοξενεί στο πρόγραμμά του την εν λόγω σειρά.
Και φυσικά εδώ έρχεται και παρεισφρύει ο ρόλος του σχολείου, με τα επιμέρους μαθήματά του και της παιδείας γενικότερα. Η επτάχρονη περίοδος της χούντας των συνταγματαρχών και τα όποια καμώματά της δεν εντάχθηκε ακόμα στην διδακτέα ύλη των σχολείων, ούτε καν των Λυκείων της χώρας. Αλλά και έτσι να ήταν ποιος θα δίδασκε τη νεολαία εκείνα τα από κάθε άποψη δραματικά γεγονότα, όταν οι περισσότεροι καθηγητές δεν θα τα είχαν γνωρίσει από πρώτο χέρι, ώστε να έχουν διαμορφώσει ιδίαν άποψη περί αυτών;
Βεβαίως, όπως είναι ευνόητο, το τελευταίο στοιχείο δεν είναι απαραίτητο για το μάθημα της ιστορίας ούτε και είναι εφικτό, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση επικρέμαται πάντα ο κίνδυνος της λήθης, της αμνησίας και της διαστρέβλωσης πολλών γεγονότων τα οποία μπορεί να βρίσκονται καταγεγραμμένα στις σελίδες της ιστορίας, αλλά ολίγοι να τις ανοίγουν με ειλικρινές ενδιαφέρον.
Αντίθετα, πολλοί είναι εκείνοι που με τον ένα ή άλλο τρόπο εκμεταλλεύονται θεωρίες παραπλήσιες, παράλληλες και αντίθετες. Κάπως έτσι δεν γεννήθηκε, άλλωστε, η θεωρία των δύο άκρων στην πολιτική ζωή της χώρας μας με φλάμπουρο τον αυταρχισμό και ολοκληρωτισμό, με δεδομένο το θεώρημα της φυσικής, που δεν επιδέχεται οποιασδήποτε εξαίρεσης, ότι η δράση δηλαδή προκαλεί πάντοτε αντίδραση;
Παρατηρώντας και σχολιάζοντας όσα τραγικά εκτυλίσσονται στις ανώτατες, κατά κύριο λόγο, σχολές των πανεπιστημίων μας, τόσο γινόμαστε μάρτυρες ότι η ιστορία είναι παντελώς άγνωστη από την παιδεία και κουλτούρα των νεοελλήνων, γιατί εκεί θα βρουν την εξήγηση των όσων διαδραματίζονται καθημερινά όχι μόνον στο εσωτερικό τους αλλά και στους δρόμους σήμερα της κοινωνίας.
Ναζιστικές και φασιστικές μέθοδοι, όπως και οι γνωστές σταλινικές απόψεις και μεθοδεύσεις ξεχειλίζουν από τις δεκαετίες που ακολούθησαν την δικτατορία των συνταγματαρχών, και οι παράπλευρες και βαθιές ιδεολογικές τους ρίζες να φτάνουν έως τις μέρες μας, δηλητηριάζοντας ευένδοτους χαρακτήρες νέων, κατά πλειοψηφία, ατόμων. Αλλά σε τι θα μπορούσαμε άραγε να ελπίζουμε σήμερα για τα σχολεία μας, όταν κάθε χρόνο αλλάζει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και η διδακτέα ύλη των νεότερων παιδιών μας;
Όταν η όλη εκπαίδευση τείνει και στοχεύει στην αμιγή αποστήθιση των κειμένων της διδακτέας ύλης, και εξοστρακίζει την όποια κριτική από αυτά; Όσο για εμάς, τις παλιότερες γενιές, ας αρκεστούμε σε παλινδρομήσεις, παλινοστήσεις και παλιά διαβάσματα, ενθυμούμενοι τις ατέρμονες νυχτερινές φοιτητικές συζητήσεις, τα οράματα και τις ελπίδες της γενιάς μας. Κάτι είναι και αυτό! Γιατί τη δική μας κριτική την έχουμε ήδη κάμει προ πολλού!
* Ο Γιώργος Σχορετσανίτης είναι χειρουργός και διευθυντής του χειρουργικού τομέα στο ΠΑΓΝΗ