Ο Άγιος Φανούριος, που εορτάσαμε πρόσφατα, είναι μεγαλομάρτυρας της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και από τους δημοφιλέστερους Αγίους. Έγινε γνωστός κατά τον 14ο αιώνα, μεταξύ των ετών 1355 και 1369 στη Ρόδο.
Κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο νότιο μέρος των παλαιών τειχών της πόλης βρέθηκε αρχαίος χριστιανικός ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μία καλώς διατηρημένη, που απεικόνιζε ένα νεαρό στρατιωτικό, ο οποίος κρατούσε σταυρό και λαμπάδα αναμμένη, ενώ ολόγυρα της εικόνας ήταν ζωγραφισμένες δώδεκα παραστάσεις με τα μαρτύρια που υπόφερε ο Άγιος.
Η εικόνα έφερε επιγραφή με τις λέξεις «ὁ ἅγιος Φανῶ».Ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β’ ο Διασπωρινός (1355-1369 μ.Χ.) διάβασε το όνομα του Αγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ», δηλαδή “Άγιος Φανούριος” και συνέταξε το απολυτίκιό του. “Ουράνιον εφύμνιον, εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς, αγγέλων πολίτευμα· άνωθεν υμνωδίαις ευφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία την ουράνιον δόξαν· ην εύρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, Φανούριε ένδοξε”.
Η μνήμη του τιμάται στις 27 Αυγούστου και την ημέρα αυτή, από την παραμονή της, πλήθος πιστών συρρέει στους Ναούς σε όλη την Ελλάδα, Κρήτη, Ρόδο, Κύπρο Β. Ελλάδα, για να απευθύνει στον Άγιο την προσευχή,τ α τάματά του και να προσκομίσει τη γνωστή πίτα του Αγίου, την Φανουρόπιτα.
Σύμφωνα με τη λαογραφική παράδοση, ο Άγιος Φανούριος, όπως δείχνει και το όνομα του, “φανέρωνε” στον πιστό αντικείμενα που έχασε, αλλά και τον γαμπρόή τη νύφη που θα πάρει. Η γνωστή Φανουρόπιτα λένε ότι προσκομίζεται και για τη μνήμη της μητέρας του Αγίου Φανουρίου, για να συγχωρεθεί.
Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου Φανουρίου είναι το εξιστορούμενο στη συνέχεια: Τα χρόνια της Ενετοκρατίας στην Κρήτη, οι Ενετοί δεν επέτρεπαν την παρουσία Ορθοδόξου Αρχιερέως στη μεγαλόνησο.
Τέσσερις άνδρες για να λάβουν τη χειροτονία ταξίδεψαν από την Κρήτη στην Κορώνη της Πελοποννήσου και κατά την επιστροφή αιχμαλωτίστηκαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι φόνευσαν τον ένα και τους άλλους τρεις μετέφεραν στα Παλάτια (Μίλητο).
Όταν ο πνευματικός τους πατήρ, ονόματι Ιωνάς, πληροφορήθηκε το γεγονός, ταξίδεψε μέχρι τη Ρόδο και εκεί διαπραγματεύτηκε την απελευθέρωσή τους με τον άρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ο οποίος είχε εμπορικές σχέσεις με τους Τούρκους των Παλατίων.
Λόγω όμως πολεμικών αναταραχών στην περιοχή η προσπάθεια να αφεθούν ελεύθεροι έγινε δυσχερέστερη. Ο Ιωνάς, κατά την εκκλησιαστική συνήθεια, επισκέφτηκε τον μακάριο Νείλο και εκείνος του έκανε λόγο για τον Άγιο Φανούριο και τα θαύματά του, προτρέποντάς τον να επικαλεστεί την αντίληψη και βοήθειά του για το πρόβλημα που τον απασχολούσε.
Πράγματι ο πνευματικός έπραξε όπως τον προέτρεψε ο Μητροπολίτης και μετά μερικές μέρες έφτασε μήνυμα από τα Παλάτια ότι οι εξελίξεις ήταν θετικές.
Οι αιχμάλωτοι Ιερείς με θαυμαστό τρόπο αφέθηκαν ελεύθεροι και ο πνευματικός τους πατήρ Ιωνάς από ευγνωμοσύνη προς τον Μεγαλομάρτυρα, επιστρέφοντας, μετέφερε στην Κρήτη αντίγραφο της Εικόνας του και τελούσε έκτοτε πανηγυρικά τη μνήμη του.
Φανουρόπιτα Ελπίδας
(για μεγάλο ταψί)
Υλικά (9 υλικά)
2 κούπες ελαιόλαδο
2 κούπες φρέσκο χυμό πορτοκαλιού
2 κούπες ζάχαρη λευκή κρυσταλλική
5 κούπες αλεύρι γ.ο.χ (για όλες τις χρήσεις)
Ένα φακελάκι μπέικιν
Δύο κουταλιές σούπας κανέλλα
3 βανίλιες (μπορείτε να αντικαταστήσετε με σταφίδες)
Δύο κούπες καρύδια χοντροκοπανισμένα στο γουδί
Ξύσμα πορτοκαλιού.
Ζάχαρη άχνη για το πασπαλισμα.
Εκτέλεση
Σε βαθειά λεκανίτσα χτυπάμε με το σύρμα το ελαιόλαδο και τον χυμό πορτοκαλιού, προσθέτουμε τη ζάχαρη και χτυπάμε μέχρι να λιώσει, ρίχνουμε τις αρωματικές βανίλιες, την κανέλλα, το ξύσμα πορτοκαλιού, το αλεύρι γ.ο.χ, με το μπέικιν και τέλος τα χοντροκοπανισμένα καρύδια. (Αν θέλετε να προσθέσετε μαύρες σταφίδες, θα αφαιρέσετε ένα υλικό ή τις βανίλιες η το ξύσμα πορτοκαλιού).
Γίνεται ένα πηχτό μείγμα για να μην τριφτεί η πίτα στην κοπή της. Λαδώνουμε και αλευρώνουμε το ταψί μας.
Ψήνουμε για 50 λεπτά στους 180 βαθμούς.
Αφήνουμε να κρυώσει έξω από το φούρνο και πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη. Αν στρώσετε ένα πετσετάκι με σχέδιο και ρίξετε από πάνω την άχνη θα βγει στολισμένη, μην ξεχάσετε όμως το σχήμα του Σταυρού.
Προσκομίζουμε την Φανουρόπιτα στο Ναό, την παραμονή η την ίδια μέρα της εορτής του Αγίου, ακόμη και το απόγευμα στα μεθεόρτια. Ο Ιερέας διαβάζει την ευχή και αναγιγνώσκει υπέρ υγείας η υπέρ αναπαύσεως,τα ονόματα των ανθρώπων ή των κεκοιμημένων μας, που του δίδουμε, έτοιμα καθαρογραμμένα στο χαρτάκι.
Έπειτα προσφέρουμε την πίτα στο Εκκλησίασμα και στα μέλη της οικογένειάς μας ανταλλάσσοντας ευχές αγάπης.
Και του χρόνου!
Ο Άγιος Φανούριος να πρεσβεύει για ο,τι εύχετα και αναζητά ο καθένας!