Ήταν Σάββατο πρωί και το Μεγάλο Κάστρο κοιμόταν ακόμα. Είχε σηκωθεί νωρίς για να πάει στον Άγιο Δημήτριο Λιμένος, καθώς σήμερα 26η Οκτωβρίου γιόρταζε ο γνωστός ενοριακός ναός.
Πέρασε περπατώντας γοργά την οδό «Πλάνης» και η βενετσιάνικη Λότζια με τα λίγα μεγαλοπρεπή νεοκλασικά κτήρια των αρχών του 20ού αιώνα που στέκονταν σιωπηλά στις άκρες του δρόμου του υπενθύμισαν ότι η Κρήτη ήταν τόπος συνάντησης του πολιτισμού της Δύσης με την Κρήτη της Ανατολής.
Η σκέψη ταξίδεψε στον σύγχρονο δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό και τα επιτεύγματά του και αναρωτήθηκε: “ποιά ήταν η αρχή;”
Η κοιτίδα του σύγχρονου πολιτισμού ήταν η αρχαία Ελλάδα, αλλά η γονιμοποίηση των ιδεών πραγματοποιήθηκε στην Δυτική Ευρώπη τις περιόδους της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού. Αυτό έγινε σταδιακά με τη δημιουργία φιλοσοφιών που οδήγησαν στην απομάκρυνση από τον θεοκεντρικό Μεσαίωνα, συνέχισαν με την ανθρωποκεντρική θεώρηση της ζωής κατά την περίοδο της Αναγέννησης και κατέληξαν στον θρίαμβο της λογικής του Διαφωτισμού.
Οι εμβληματικές ρήσεις, «Cogito ergo sum» («σκέφτομαι, άρα υπάρχω») και «sapere aude» («τόλμησε να γνωρίσεις») του Καρτέσιου και του Καντ, αντίστοιχα, ήρθαν στα χείλη του.
Αυτοί οι φιλόσοφοι, και όχι μόνο αυτοί, με τις θεωρίες τους έθεσαν τα θεμέλια του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμού, ο οποίος σταδιακά στράφηκε και σε άλλες φιλοσοφίες μέχρι τον σημερινό μεταμοντερνισμό με την αποδόμηση των αξιών, των αρχών και των ιδεών, καθώς και τον άκρατο υλισμό. Με τον τρόπο αυτό, αλήθεια, παραμερίστηκε ο Θεός…
…Η καμπάνα τον επανέφερε στο σήμερα. Είχε φτάσει στον περίβολο της εκκλησίας. Τάχυνε το βήμα και κατέβηκε τα σκαλοπάτια του ναού. Έβαλε τα κέρματα στο παγκάρι, έκανε το σταυρό του κι άναψε το κερί του. Στο μικρό κίτρινο φως η μορφή του Χανιώτη ποιητή Γιώργη Mανουσάκη του σιγοψιθύρισε στο αυτί την Προσευχή του τυφλού:
«Κύματα κύματα η βροχή δέρνει το τζάμι.
Πίσω απ’ το τζάμι κάθεται ο τυφλός.
Ακούει τον ήχο της βροχής και νοιώθει
τα νερά να κυλούν στο πρόσωπό του.
Σφαλίζει τα ματόφυλλα, προσεύχεται
«Κύριε των υδάτων, ξέπλυνε
και την τυφλότητά μου, κάμε
όταν θ’ ανοίξω τα βλέφαρα
να δω το χρώμα της βροχής».
Τα είπε όλα ο ποιητής. Η ορθοδοξία είναι βίωμα και συνάμα η οδός που πρώτος ο Χριστός δίδαξε. Το μόνο που χρειάζεται είναι η συχνή βάπτιση στα δάκρυα της μετάνοιας που τρέχουν «βροχή» υπενθυμίζοντας και ταυτόχρονα «ξεπλένοντας» την πνευματική «τυφλότητα».
Αυτό γίνεται με τη βοήθεια της νήψης και της νοεράς προσευχής που ανοίγει τους νοερούς οφθαλμούς της ψυχής για να δει ο άνθρωπος τις αστοχίες του και τα καθημερινά μικρά θαύματα του Δημιουργού στη ζωή του. Με τον τρόπο αυτό ο χριστιανός γίνεται κοσμοναύτης της αγάπης και ταξιδεύει «εις τους αιώνας των αιώνων» στο άπειρο σύμπαν της Αγάπης του Κυρίου.
Οι ψάθινες καρέκλες έτριξαν στη σιωπή του πρωινού, καθώς οι πιστοί σηκώνονταν όρθιοι. Η προσευχόμενη φωνή του πατρός Εμμανουήλ Ζερβάκη ακούστηκε μελωδικά από το Άγιο Βήμα: «Ευλογημένη η βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων».
«Αμήν».
*Ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης είναι ιατρός ορθοπεδικός και πολιτισμολόγος