Η ανθρωπότητα έχει πληρώσει βαρύ τίμημα και υπάρχουν εκατομμύρια θύματα από τους κάθε μορφής φανατισμούς. Ο ΑΜΟΣ ΟΖ είναι ένας καταξιωμένος Ισραηλίτης πεζογράφος και στοχαστής που έφυγε σχετικά πρόσφατα από τη ζωή. Τα περισσότερα έργα του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ.
Γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ το 1939 και έζησε στο Τελ Αβίβ. Το όνομά του στα εβραϊκά σημαίνει δύναμη. Αρκετές φορές είχε προταθεί για το βραβείο Νομπέλ. Από τα έργα του το μυθιστόρημα του « Ο Μιχαέλ μου» που έχει μεταφραστεί στη γλώσσα μας θα γοητεύσει τους αναγνώστες.
Το τελευταίο του βιβλίο «Αγαπητοί ζηλωτές» αποτελείται από τρία δοκίμια, όπου με ρεαλισμό εξετάζει τα προβλήματα των σχέσεων της πατρίδας του με τους Αραβικούς λαούς και επισημαίνει τους κινδύνους που υπάρχουν, αν τελικά δεν βρεθεί λύση, ώστε να συνυπάρξουν αρμονικά οι διάφορες εθνότητες. Η αδιαλλαξία μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή και αποτελεί μόνιμη πηγή τρομοκρατικών ενεργειών που υπονομεύουν την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.
Εμπνευσμένο είναι το πρώτο δοκίμιο του για το φαινόμενο του φανατισμού όχι μόνο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά ευρύτερα στην ιστορική διαδρομή των λαών. Ο φανατικός θεωρεί ότι μόνο εκείνος κατέχει τη μια και μοναδική αλήθεια και επιδιώκει να την επιβάλει σε όλους τους άλλους με τη βία για να τους σώσει εξαφανίζοντας, όσους διαφωνούν. Δεν είναι μόνο ο θρησκευτικός φανατισμός, αλλά και ο οπαδισμός κάθε μορφής. Αδύναμοι συνήθως άνθρωποι συσπειρώνονται και διεκδικούν να επιβάλουν την άποψή τους. Είναι ικανοί, ξέρουν την αλήθεια και λειτουργούν δήθεν ως σωτήρες.
Οι λεγόμενοι φίλαθλοι που συγκρούονται σαν μπουλούκι για την ομάδα τους, οι χορτοφάγοι που διεκδικούν την καθαρότητα, οι φανατικοί αντικαπνιστές που υποτιμούν τη νοημοσύνη των άλλων. Ιδιαίτερα επικίνδυνοι είναι οι τρομοκράτες κάθε μορφής που επιλέγουν τη βία για την ανατροπή του κατεστημένου. Οι τζιχαντιστές που έχουν εξαπολυθεί με βίαιες πράξεις σε όλο τον κόσμο με πλήθος αθώων θυμάτων. Θεωρούν ότι με το θάνατό τους υποστηρίζουν τις ιδέες τους και τα ιδανικά τους αψηφώντας και τη δική τους ζωή.
Χαρακτηριστικά ο ΑΜΟΣ ΟΖ γράφει « Ο πιστός που έχει εκμηδενίσει τον εαυτό του συνθλίβεται από ένα περίπλοκο σύστημα προπαγάνδας … για να ξαναγίνει ένα μικροσκοπικό κύτταρο μέσα σ’ ένα σώμα πελώριο, δυνατό και προστατευτικό – το έθνος, την εκκλησία, το κίνημα, το κόμμα, τους οπαδούς μιας ομάδας… οι αρετές που απαιτούνται για να καταφέρει κάποιος να εκλεγεί είναι σχεδόν αντίθετες με τις αρετές που απαιτούνται για να κυβερνήσει. Τόσο η πολιτική όσο και η επικοινωνία έχουν μετατραπεί σε παρακλάδια της βιομηχανίας θεάματος… Ο φανατικός πασχίζει ακούραστα να σε τελειοποιήσει, να σου ανοίξει τα μάτια για να δεις κι εσύ το φως» .
Το βιβλίο έχει μεταφράσει από τα εβραϊκά η ΛΟΥΪΖΑ ΜΙΖΑΝ με γλώσσα ζωντανή κι εκφραστική και ακολουθούν πλούσιες διευκρινιστικές σημειώσεις. Ο συγγραφέας δείχνει καθαρά τις αιτίες που δημιουργούν το φανατισμό και πόσο επικίνδυνος είναι.
Ακόμα και ο φανατισμός της αρετής υπονομεύει τη δημοκρατία και την ελεύθερη έκφραση των ιδεών. Η παγκόσμια κοινότητα που διαμορφώνεται μπορεί να βρει το δρόμο της μόνο με την αλληλεπίδραση και την αλληλογονιμοποίηση των διαφορετικών πολιτισμών. Η επιστήμη με τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών δείχνει το δρόμο για μια ειρηνική συνύπαρξη που θα βελτιώνει καθημερινά την ανθρώπινη ζωή. Αρκεί να αναγνωρίσουμε την αξία της διαφορετικότητας και του σεβασμού του άλλου που δικαιώνει και τη δική μας ζωή.
*Ο Ζαχαρίας Καραταράκης είναι φιλόλογος