Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης, διευθυντής Χειρουργικής, με πληθωρική, σχεδόν καταιγιστική συγγραφική δραστηριότητα τα τελευταία χρόνια, πολυταξιδεμένος και προικισμένος με το ιδιαίτερο χάρισμα της καταγραφής των όσων βλέπει και παρατηρεί να τα μεταφέρει στις δύο διαστάσεις των σελίδων ενός βιβλίου, επιδεικνύει πολυποίκιλα ενδιαφέροντα γεγονός που αποδεικνύεται από το εύρος των δημοσιεύσεών του. Δημοσιεύσεις που κυμαίνονται από βιβλία ιστορικά, λογοτεχνικά, καλλιτεχνικά αλλά και από πλούσιες ταξιδιωτικές εντυπώσεις.
Στο πρόσφατο βιβλίο του «Η τραγική ζωή του Χανς Φάλαντα» μάς περιγράφει την πραγματικά τραγική ζωή του Γερμανού συγγραφέα Ρούντολφ Βίλχελμ Φρίντριχ Ντίτσεν 1893-1947, ο οποίος έζησε στη ναζιστική Γερμανία το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Το ψευδώνυμο του Φάλαντα δημιουργήθηκε από τον συνδυασμό ονομάτων χαρακτήρων από παραμύθια των αδερφών Γκριμ. Τα δύο γνωστότερα μυθιστορήματά του είναι τα: «Και τώρα ανθρωπάκο τι;» (Kleiner Mann – was nun; 1932) και το «Καθένας πεθαίνει μόνος» (Jeder stirbt für sich allein 1947). Ο Χανς Φάλαντα είναι ένας από τους πιο αγαπητούς και πολυδιαβασμένους Γερμανούς συγγραφείς, με σημαντικές επιρροές από τους Φλoμπέρ, Ντοστογέφσκι και Ντίκενς.
Ο Φάλαντα ανήκει στο λογοτεχνικό ρεύμα της «νέας αντικειμενικότητας» των αρχών της δεκαετίας του ’30, η οποία στρέφεται στην απλή, απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς περιγραφή. Ένα σοβαρό δυστύχημα στην εφηβική του ηλικία και η συνακόλουθη λήψη υπερβολικών δόσεων αναλγητικών φαρμάκων θεωρείται πως ήταν η απαρχή της εξάρτησής του από τα ναρκωτικά, η οποία διήρκεσε όλη του τη ζωή.
Ο θάνατος του αδελφού του κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου συνέβαλε στη χρόνια κατάθλιψή του, που τον οδήγησε σε αλλεπάλληλες απόπειρες αυτοκτονίας. Δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα, «Ο νεαρός Γκέντεσαλ», το 1920. Ακολούθησαν τα: «Άντον και Γκέρντα», το 1923, «Αγρότες, αφεντικά και βόμβες», το 1931, και πολλά άλλα έργα, ανάμεσα τους και τα γνωστότερα: «Καθένας πεθαίνει μόνος» το 1947, ενώ το μυθιστόρημα «Και τώρα ανθρωπάκο τι;» άρχισε να γράφεται το 1931 και ολοκληρώθηκε το 1932, την εποχή που ο Φάλαντα είχε μόλις απολυθεί από τις εκδόσεις Ρόβολτ λόγω της πτώχευσης του εκδοτικού οίκου.
Η απήχηση ήταν τόσο μεγάλη, που το 1934 γυρίστηκε και ταινία στο Χόλιγουντ με τίτλο «Little Man, What now?». Κατά τη διάρκεια του ναζιστικού καθεστώτος, ο Φάλαντα θέλησε αρκετές φορές να εγκαταλείψει τη χώρα, δεν το έκανε όμως ποτέ, είτε γιατί δεν είχε το σθένος να το κάνει, είτε γιατί θεωρούσε ότι μένοντας θα μπορούσε να βοηθήσει αυτούς τους Γερμανούς που αντιστάθηκαν στο εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα. Έτσι τελικώς παρέμεινε, υποχωρώντας όμως ενίοτε στις απαιτήσεις και τις οδηγίες του Γιόζεφ Γκέμπελς για φιλοναζιστικές και αντισημιτικές αλλαγές στα γραπτά του. Το 1944 λόγω ενός μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου πιθανά μετά από κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κλείστηκε σε ψυχιατρείο.
Απεβίωσε το 1947 από καρδιακή προσβολή. Για αυτή την ιδιαίτερη μορφή της γερμανικής ζωής και λογοτεχνίας γράφει στο βιβλίο του ο Γεώργιος Σχορετσανίτης, μεταφέροντας τον αναγνώστη στον χρόνο και στον τόπο της αφήγησης όπου κυριαρχούσε η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία και όχι μόνο. Ο Γεώργιος Σχορετσανίτης αναφέρεται διεξοδικά σε όλα τα βιβλία του Γερμανού συγγραφέα, που επέλεξε να ζει στην κόψη του ξυραφιού σε όλη τη διάρκεια της σύντομης ζωής του, με σκοπό να κοινοποιήσει στον αναγνώστη την τραγική ζωή ενός πονεμένου ανθρώπου.
Ο Χανς Φάλαντα μεταφέρει τα οδυνηρά προσωπικά του βιώματα στη ζωή των ηρώων των βιβλίων του, κάνοντας γνωστή με τον τρόπο αυτό τη μοναχική διαδρομή των Γερμανών οι οποίοι δεν εγκατέλειψαν τη χώρα τους αλλά αντιτάχθηκαν, με τον δικό τους τρόπο, στο αποκρουστικό καθεστώς του Τρίτου Ράιχ.
Παρουσιάζοντάς μας όμως ο Γεώργιος Σχορετσανίτης τη βιογραφία του Γερμανού λογοτέχνη, μαζί με βιβλιοκριτικές για τα σημαντικότερα έργα του, καταφέρνει να μας μεταφέρει με επιτυχία τον χαρακτήρα του Χανς Φάλαντα μέσα από το έργο του. Με το νέο του βιβλίο ρίχνει φως στη ζωή ενός αντιήρωα, ενός συγγραφέα με αδυναμίες και ελαττώματα που όμως χάρη στο εξαιρετικό του ταλέντο και τη δημοκρατική του ιδεολογία έμεινε στην ιστορία της λογοτεχνίας ως ένας επιτυχημένος λογοτέχνης.
Δείγμα γραφής : «…Ωστόσο, σε αντίθεση με πολλούς άλλους συγγραφείς και διανοούμενους που εγκατέλειψαν τη ναζιστική Γερμανία, ο Χανς Φάλαντα ένοιωθε πάρα πολύ προσκολλημένος με τη γερμανική γλώσσα και τον πολιτισμό της χώρας του για να φύγει μακρυά, παρά το γεγονός ότι κλήθηκε επανειλημμένως να απομακρυνθεί αφού το όνομά του βρισκόταν μέσα στη μαύρη λίστα την οποία είχαν δημιουργήσει οι σχετικές υπηρεσίες των Ναζί. Ως αποτέλεσμα της μη απομάκρυνσης από τη ναζιστική Γερμανία, έζησε όλα τα χρόνια του φόβου, της δυσπιστίας και του κινδύνου της καθημερινής ζωής της εποχής του πολέμου του Βερολίνου…»!
* Ο Σ. Δημητριάδης είναι MD, PhD, γενικός χειρουργός, επιμελητής Α’ στο Βενιζέλειο Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου