Όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα, υπέβοσκε ήδη μια ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα έντονης αμφισβήτησης, έως και απόρριψης της εξουσίας, σηματοδοτώντας μια κραυγαλέα αποτυχία της πολιτικής τάξης στη χώρα μας. Το ρεύμα της λαϊκής διαμαρτυρίας ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο, από τη δολοφονία ενός 15χρονου μαθητή από αστυνομικό, το 2008 στα Εξάρχεια.
Πριν από 15 ακριβώς χρόνια, στις 6 Δεκέμβρη του 2008, πυροβολήθηκε στα Εξάρχεια και έπεσε νεκρός με μια σφαίρα στην καρδιά, ο μαθητής Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, από τον ειδικό φρουρό, Επαμεινώνδα Κορκονέα. Το τραγικό γεγονός επηρέασε καταλυτικά τη γενιά των σημερινών τριαντάρηδων, που τότε ήταν ακόμα έφηβοι. Η δολοφονία του Γρηγορόπουλου «πυροδότησε» και «ανέφλεξε» μια γενιά νέων Ελλήνων, πολλοί εκ των οποίων διαμόρφωναν ακόμα τότε τις πολιτικές τους απόψεις, καθιστώντας τους καχύποπτους με την εξουσία και σκεπτικιστές απέναντι στο υπάρχων σύστημα.
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2020 από το «Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών», με θέμα «Τα επιδραστικά πολιτικά γεγονότα μιας γενιάς», ο Δεκέμβρης του 2008 αναγνωρίζεται ως επιδραστικό γεγονός της γενιάς των νέων, που το 2020 ήταν 17 έως 29 ετών, ενώ από τους νέους 25 έως 29 ετών, οι οποίοι ήταν περίπου συνομήλικοι με τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, η δολοφονία του χαρακτηρίζεται πολύ πιο επιδραστική πάνω τους και την αναγνωρίζουν ως εκείνο το πολιτικό γεγονός που τους επηρέασε περισσότερο, μετά τα προσωπικά και οικογενειακά τους βιώματα.
Για τη γενιά των 15χρονων του 2008, το ουσιαστικό «τραύμα» ήταν η οικονομική κρίση που βίωναν. Το «τραύμα» αυτό «μολύνθηκε» και «πόνεσε» ακόμα περισσότερο με την άδικη δολοφονία του συνομηλίκου τους. Αρκετοί είναι οι σημερινοί 28ρηδες – που τότε ήταν 13χρονα παιδιά – που δηλώνουν ευθαρσώς ότι, η συγκεκριμένη δολοφονία κλόνισε ανεπανόρθωτα την εμπιστοσύνη τους προς το Αστυνομικό Σώμα.
Το περιστατικό αυτό, όπως και κάθε άλλο περιστατικό υπέρμετρης αστυνομικής βίας, που κινείται στα όρια θεσμικής εκτροπής και αυθαιρεσίας, ενίσχυσε την αντιεξουσιαστική τοποθέτηση πολλών νέων εκείνης της γενιάς. Γιατί για εκείνους, ο Αλέξανδρος ήταν ένα παιδί που δολοφονήθηκε από το κράτος. Κι εκείνη τη μέρα έπρεπε οι ίδιοι να διαλέξουν «στρατόπεδο». Ή με το παιδί που δολοφονήθηκε από το κράτος, ή με το κράτος.
Ας θυμηθούμε όμως τι ακριβώς συνέβη εκείνη τη μέρα: Ήταν Σάββατο 6 Δεκεμβρίου του 2008, όταν ο μαθητής Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος με την παρέα του έκαναν βόλτα στους δρόμους των Εξαρχείων, τιμώντας την ονομαστική εορτή του φίλου τους Νίκου Ρωμανού. Λίγο μετά τις 9 το βράδυ, στη συμβολή των οδών Μεσολογγίου και Βαλτετσίου, η παρέα τους διαπληκτίστηκε με δύο αστυνομικούς. Το περιπολικό στο οποίο επέβαιναν οι ειδικοί φρουροί, Επαμεινώνδας Κορκονέας και Βασίλης Σαραλιώτης, ενημέρωσε το κέντρο της ΓΑΔΑ για το συμβάν και απομακρύνθηκε από το συγκεκριμένο σημείο.
Ελάχιστα λεπτά όμως μετά, το περιπολικό αυτό επέστρεψε στο ίδιο σημείο και κατά τη διάρκεια της έντασης που επικράτησε με ομάδα νεαρών, ο Κορκονέας τράβηξε το υπηρεσιακό του περίστροφο και πυροβόλησε δύο φορές κατά των νεαρών. Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος έπεσε κάτω νεκρός με μια σφαίρα στο στήθος. Αμέσως μετά το θάνατο του 15χρονου μαθητή, ξέσπασαν ταραχές σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Στην Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, το Ηράκλειο, τα Χανιά, τη Λάρισα, τα Ιωάννινα, την Κομοτηνή, τον Βόλο, τη Ρόδο, τη Μυτιλήνη, τη Χίο, την Κέρκυρα και το Αγρίνιο.
Ο πρώην ειδικός φρουρός Επαμεινώνδας Κορκονέας, κυκλοφορεί ελεύθερος από τον Ιούνιο του 2022. Με το ελαφρυντικό «του πρότερου σύννομου βίου» που του αναγνωρίστηκε, με ψήφους 4 υπέρ και 3 κατά των Δικαστών Εφετών, αφέθηκε ελεύθερος για τη στυγερή δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Με το συγκεκριμένο ελαφρυντικό, είχαν «σπάσει» τα ισόβια για τον Κορκονέα, τον Ιούλιο του 2019 στον δεύτερο βαθμό εκδίκασης, και έτσι βρέθηκε εκτός φυλακής έχοντας εκτίσει 11 χρόνια κάθειρξης, παρά το γεγονός ότι κρίθηκε ένοχος για τη δολοφονία του νεαρού Αλέξανδρου.
Η δολοφονία του Γρηγορόπουλου είχε καταλυτική σημασία για συγκεκριμένες κατηγορίες των σημερινών νέων και πολύ μικρότερη επιρροή σε άλλες κατηγορίες.
Η δολοφονία αυτή συνετέλεσε στην περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση ενός σημαντικού μέρους της ελληνικής νεολαίας, το οποίο «γεννήθηκε πολιτικά» μετά την 6η Δεκεμβρίου του 2008. Ήταν ένα σημαντικό γεγονός που λειτούργησε ως καταλύτης, οδηγώντας μια μερίδα της ελληνικής νεολαίας σε ακραίες μορφές αντίδρασης. Ως ιστορικό γεγονός βεβαίως, αν και έχουν περάσει 15 χρόνια από τότε, παραμένει ακόμα πολύ πρόσφατο για να μπορέσουμε να αποτιμήσουμε τόσο το ίδιο, όσο και την επιρροή του…
Η 6η του Δεκέμβρη του 2008 και οι ταραχές που ακολούθησαν, έμειναν γνωστές ως «Εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008», ή «Ελληνικός Δεκέμβρης». Η 6η Δεκεμβρίου όμως, εκτός από ημερομηνία ορόσημο μιας νεότερης γενιάς Ελλήνων πολιτών, εκτός από τον κοινωνικό συμβολισμό που έχει αποκτήσει, αποτελεί και τον πρώτο μιας σειράς μεταβατικών σταθμών μέσα στο χρόνο, που σήμαναν πια και το τέλος ενός εθνικού αφηγήματος επιτυχίας και περηφάνιας που είχε κυριαρχήσει για περίπου δύο δεκαετίες.
Σήμερα, 15 χρόνια από τότε, αναρωτιόμαστε: Η 6η Δεκέμβρη, ήταν άραγε μια σημαντική ιστορική στιγμή ή η αφορμή για την έκρηξη ενός μεγάλου θυμού που στη συνέχεια ξεθύμανε; Πολλοί είναι αυτοί που θυμούνται εκείνον τον Δεκέμβρη, ως μια «εξέγερση βαρβάρων», με την αλληλουχία των γεγονότων να αποδίδεται από την ακολουθία των λέξεων: «Οργή, θυμός, αγανάκτηση, αμφισβήτηση, εξέγερση, κουκουλοφόροι, πλιάτσικο, καταστροφές». Δεν είναι πάντως λίγοι κι εκείνοι που εκφράζουν με τη σειρά τους την πολιτική τους άποψη για τον Δεκέμβρη του 2008, θεωρώντας τον ως το σημαντικότερο γεγονός μετά την πτώση της δικτατορίας. Γιατί ήταν η πρώτη εξέγερση μετά την κατάρρευση όλων των δογμάτων του νεοφιλελευθερισμού.
Ένα πάντως είναι σίγουρο. Οι συνθήκες που έφεραν τον Δεκέμβρη του 2008 παραμένουν ακόμα: Κοινωνική ανασφάλεια, οικονομική κρίση και σε έναν βαθμό, αστυνομοκρατία.
Και όσο συνεχίζουν να παραμένουν τούτα τα προβλήματα στην κοινωνία, ο Δεκέμβρης θα έρχεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή, για να μας υπενθυμίζει πως, δεν έχει αλλάξει τίποτα…