Με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2000 καθιερώθηκε πανευρωπαϊκά η 22α Σεπτεμβρίου ως η Παγκόσμια Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο.
Το αυτοκίνητο, σε πρωτόγονη μορφή (π.χ σαν ιππήλατη άμαξα), από αρχαιοτάτων χρόνων, μπήκε στη ζωή του ανθρώπου για να τον βοηθήσει στις μετακινήσεις του και έχει καταλήξει, σήμερα, να αποτελεί για ένα μεγάλο ποσοστό οδηγών… προέκταση του εαυτού τους, αλλά και αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους, με ατελείωτες ώρες στους δρόμους –ειδικά των αστικών κέντρων– και φθείρουν την υγεία τους και όλο τον πλανήτη.
Μελέτη που διήρκεσε 5 χρόνια και έγινε σε 500 Βρετανούς, ηλικίας 37 έως 73 ετών, έδειξε πως η οδήγηση για περισσότερες από 2 ώρες την ημέρα μπορεί να μειώσει ακόμη και τον δείκτη ευφυΐας μας.
Δηλαδή, δε φτάνουν τα γνωστά μέχρι σήμερα προβλήματα που προκύπτουν από την οδήγηση – με τον μηνίσκο, τα προβλήματα μέσης και το στρες να κρατάνε τα πρωτεία – τώρα μαθαίνουμε ότι η οδήγηση μπορεί να μας κάνει λιγότερο εύστροφους!
Τι είναι όμως η Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο; Είναι, στην πραγματικότητα, μία ημέρα ή μήπως είναι κάτι παραπάνω; Αν και με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2000 καθιερώθηκε πανευρωπαϊκά η 22α Σεπτεμβρίου ως Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο, πρώτη φορά είχε γιορταστεί το ’98 στη Γαλλία.
Περίπου 1500 Ευρωπαϊκές πόλεις συμμετέχουν ετησίως στους εορτασμούς, οι οποίοι ενθαρρύνουν τους πολίτες να παρκάρουν το αμάξι σπίτι και να χρησιμοποιούν για τις μετακινήσεις τους τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα πόδια τους ή το ποδήλατό τους.
Ακολουθώντας το παράδειγμα της Ημέρας Χωρίς Αυτοκίνητο, από το 2002 έχει καθιερωθεί η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας, που θεωρείται ως ο σημαντικότερος Ευρωπαϊκός θεσμός στην προώθηση βιώσιμων προτύπων κινητικότητας.
Η Εβδομάδα Κινητικότητας διαρκεί από τις 16 έως τις 22 Σεπτεμβρίου και κορυφώνεται στις 22/9 με την Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο, όπου είθισται τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς να παρέχουν δωρεάν μετακίνηση, ενώ παράλληλα “τρέχουν” και άλλες δράσεις ανά Δήμο. Φέτος, το θέμα της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας είναι «Πράσινη μετακίνηση χωρίς ρύπους για όλους».
Τέσσερις είναι οι βασικοί λόγοι που θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε τον τρόπους μετακίνησής μας για να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη.
1. Όφελος για την τσέπη μας
Αν ζούμε σε περιοχή που εξυπηρετείται εύκολα με συγκοινωνία – μάλλον πρέπει να βρούμε εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης… Το κόστος μετακίνησης με το λεωφορείο ή το μετρό είναι πολύ μικρότερο απ’ ό,τι το αυτοκίνητο.
2. Οφέλη για το περιβάλλον
Μελέτες έχουν δείξει πως το 40% των εκπομπών C02 στον πλανήτη οφείλεται στη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων και μετακίνησης, δηλαδή το οικολογικό αποτύπωμα που αφήνουμε πηγαίνοντας στις δουλειές μας.
3. Οφέλη για την υγεία
Αναγκαστικά, όταν δε χρησιμοποιείς το αυτοκίνητο, χρησιμοποιείς τα πόδια σου, το σώμα σου. Και αυτό σίγουρα είναι καλό. Κάνοντας, συνολικά, έως και 5 χλμ. την ημέρα συντελείς στην καλή φυσική σου κατάσταση.
Οι ειδικοί λένε ότι 25 λεπτά αρκούν ημερησίως για να ζήσουμε 3 με 7 χρόνια παραπάνω. Επιπλέον, βάζοντας την άσκηση στην καθημερινότητά σου, έστω και σε χαλαρούς ρυθμούς, μειώνεις 20-40% τον κίνδυνο για εγκεφαλικό, μειώνεις τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ελαττώνεις τις πιθανότητες για διαβήτη και ενεργοποιείς τον μεταβολισμό σου.
Επίσης, περπατώντας σε εξωτερικό χώρο (ή κάνοντας ποδήλατο) εκτίθεσαι στο φως του ήλιου (20 λεπτά καθημερινά αρκούν) με αποτέλεσμα να παράγεις μεγαλύτερα ποσοστά βιταμίνης D, η οποία έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό σου και την ψυχολογία σου.
4. Οφέλη για το μυαλό & την ψυχολογία μας
Αφήνοντας τα κλειδιά του αυτοκινήτου σπίτι και εφόσον δεν πάρουμε ποδήλατο, έχουμε ελεύθερο χρόνο! “Ελεύθερος χρόνος”, ναι υπάρχει ακόμα αυτή η έννοια και μάλιστα σου προσφέρεται απλόχερα στα μέσα μεταφοράς.
Η ανάγνωση π.χ ενός βιβλίου ή η μουσική μας χαλαρώνει και μας βάζει σε μία άλλη πραγματικότητα, όπου το στρες δεν υπάρχει. Ό,τι και να κάνουμε σίγουρα θα είναι λιγότερο στρεσογόνο για τον εγκέφαλό μας, απ’ ό,τι η οδήγηση στους αποπνικτικούς δρόμους της πόλης.
Το αποτέλεσμα θα είναι να φτάσουμε στον προορισμό μας χωρίς να έχουμε ταλαιπωρηθεί, χωρίς να έχουμε κάψει βενζίνη και έχοντας αφιερώσει λίγο χρόνο στον εαυτό μας. Άρα σίγουρα η μέρα μας θα έχει ξεκινήσει καλύτερα και με λιγότερο στρες!
Ο Δημήτρης Κων. Σαρρής είναι πρώην υφυπουργός, ΓΓΑ, νομάρχης Ηρακλείου