Ο Π.Χ. Καράμπελας

Η εικοστή πρώτη <21η> Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Και λογικό φαίνεται να αναζητήσουμε τις απαρχές της. Ως είναι γνωστόν η γλώσσα της ποίησης υπακούει σε νόμους, κανόνες και κώδικες, όπως ορίζει η Αγωγή του ορθού Λόγου, γραπτού και προφορικού. Από την ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας πρωτομαθαίνουμε σύμφωνα με την αρχή της ότι: Εν αρχή είναι ο λόγος. Και ο λόγος είναι Τέχνη. Και η πρώτη μορφή τέχνης είναι η ποίηση. Για τούτο ποιητής λογίζεται ο ποιών Έντεχνον λόγο. Η απαρχή της Έντεχνης Ποίησης ξεκινάει με τον Αρίωνα. Τον Μυθημνέον Ενδοξότατον Κιθαρωδό. Αυτός έγραψε το πρώτο έντεχνο ποιητικό κείμενο και το ονόμασε Διθύραμβο.

Ο διθύραμβος ήτανε ύμνος αφιερωμένος στον Θεό Διόνυσο που ετιμάτο στα εν Άστυ Διονύσια. Το πρώτο γραπτό ποιητικό κείμενο επειδή περιείχε στοιχεία θεατρικά, απαγγελία και υποκριτική, λογιάζεται για την ιστορία του θεάτρου, ως το πρώτο θεατρικό κείμενο. Το απάγγειλε και το ΄παιξε ο ίδιος ο Αρίων, που για τούτο θεωρείται και ο πρώτος απαγγελέας υποκριτικής. Έτσι ξεκίνησε η γέννηση του θεάτρου που είναι παγκοσμίως αποδεκτό ότι γεννήθηκε στην Ελλάδα. Σε ποιητικό και θεατρικό λόγο. Διότι βέβαια δεν σταμάτησε ο έντεχνος ποιητικός και θεατρικός λόγος στον Διδύραμβο. Τον Αρίωνα διαδέχτηκε ο ποιητής Πρατίνας, που θεωρείται από τους γεννήτορες του ελληνικού θεάτρου. Τον Πρατίνα εμιμήθη ο Θέσπις με το γνωστό Άρμα του Θέσπιδος. Και τους ακολούθησαν ο Φρύνιχος και Χοιρίλος. Με κορυφαίους τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή και τον Ευριπίδη, που ολοκλήρωσαν τον θεατρικό λόγο.

Τον αξεπέραστον που μέχρι και σήμερα ονομάστηκε για τούτο κλασικός-τραγικός. Τραγωδίες ονομάστηκαν όλα τα έργα των τριών μεγάλων μας Τραγικών ποιητών, από το χορό στα έργα τους, που αποτελείτο από Τραγοπόδαρους οπαδούς του τραγοπόδαρου Θεού Πάνα. Μια άλλη αξιόλογη πηγή ποιήσεως είναι η ομολογία του Ομήρου, που μας πληροφορεί ότι προϋπήρχαν αυτού οι ποιητές. Κοσμικοί και θρησκευτικοί ποιητές, υμνογράφοι και κοσμικά, τροβαδούροι όπου περιείρχοντο τις αυλές των Αρχόντων και έψαλλαν, Κλέα Ανδρών. Οι Κοσμικοί ήταν τρείς γνωστοί. Ο Αρχίλοχος, ο Φήμιος και ο Δημόδοκος. Ενώ οι θρησκευτικοί υμνογράφοι ήταν έξι. Ο Ωλήν, ο Λίνος, ο Πάφος, ο Μουσαίος, ο Εύπολης και ο κορυφαίος όλων Ορφέας. Από τα έργα όλων ομολογεί ότι πήρε στοιχεία και έγραψε τα έπη του.

Τρεις ήταν και επικοί μας ποιητές. Ο Όμηρος –Ηρωικά Έπη. Ο Ησίοδος –Διδακτικά Έπη και ο Εύμηλος, ο λιγότερο γνωστός που έγραψε το άγνωστο και σήμερα ακόμη σε λόγιους- Γενεαλογικό Έπος. Υπήρξαν βέβαια και άλλοι λιγότερο γνωστοί. Οι κριτικοί λένε ότι όταν μια τέχνη εξαντλεί τα μέσα έκφρασής της, αναζητά νέες φόρμες έκφρασης. Έτσι λοιπόν την Επική Ποίηση την διαδέχθηκε η Λυρική Ποίηση, με αξιόλογους ποιητές όπως τον Αρχήλοχο, τον Πιτακό, τη Σαπφώ, τον Πίνδαρο κ.α. Τα πιο βασικά της τμήματα είναι: Η Ερωτική, η Επιγραμματική, η Ελεγειακή και τα θρηνητικά Άσματα-μοιρολόγια. Η Λυρική ποίηση εκφράζει τα αισθήματα των ανθρώπων. Σηματοδοτεί την ψυχοπνευματική ιδιοσυστασία των. Γνωστοί πιότερο οι ύμνοι του Πινδάρου. Και την Λυρική ποίηση τη διαδέχθηκαν πολλοί και διάφοροι τρόποι ποιητικής έκφρασης. Ενδεικτικά θα αναφέρω: Σατυρική, Συμβολική, Σκοπτική και την Ποίηση του Παραλόγου.

*Ο Π.Χ. Καράμπελας είναι κριτικός λόγου και τέχνης – συγγραφέας, λαογράφος