Μια απαράδεκτα συντηρητική περιπέτεια.
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ: ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ / THE KING’S MAN
Σκην.: Μάθιου Βων
Πρωτ.: Ρέιφ Φάινς, Χάρις Ντίκινσον, Τζάιμον Χάνσου, Τζέμα Άρτερτον
Απογοητευμένος από το πολιτικό παρασκήνιο που οδηγεί στη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένας άγγλος αριστοκράτης αποφασίζει να ιδρύσει μια ιδιωτική μυστική υπηρεσία, με έδρα ένα ραφείο ανδρικής ένδυσης στην περίφημη Savile Row του Λονδίνου.
Τρίτη προσθήκη και πρώτο prequel στη σειρά κατασκοπικών περιπετειών, μετά από τα «Kingsman: η μυστική υπηρεσία» («Kingsman: the Secret Service», 2014) και «Kingsman: ο Χρυσός Κύκλος» («Kingsman: the Golden Circle», 2017), που σκηνοθέτησε επίσης ο Βων, εμπνευσμένος από το ομώνυμο κόμικ των Μαρκ Μίλαρ και Ντέιβ Γκίμπονς.
Προσωπικά ποτέ δε συμπάθησα τη συγκεκριμένη σειρά ταινιών, μέχρι τώρα επειδή ένιωθα ότι, καθώς δεν παίρνει τον εαυτό της στα σοβαρά καταλήγει ν’ αναιρεί τον λόγο ύπαρξής της, ενώ δεν έχει να προσφέρει τίποτα καινούριο ή θεαματικό στη σκηνοθεσία της δράσης μέσα στο είδος των κατασκοπικών περιπετειών, όπως το έχουν εξελίξει εντυπωσιακά οι εμβληματικές σειρές του είδους, με ήρωες όπως ο Τζέιμς Μποντ, ο Ίθαν Χαντ κι ο Τζέισον Μπορν.
Παρόλαυτά, η φετινή προσθήκη αποτελεί τη σοβαρότερη της τριλογίας, ενώ κι οι σωματικές μάχες αποδεικνύονται οι πιο έντονες της σειράς. Η αφηγηματική τροχιά κάποιων από τους χαρακτήρες είναι εύστοχα συγκινητική και στο θέμα και στον χειρισμό της, ενώ το σενάριο πραγματεύεται θέματα όπως, μεταξύ άλλων, ο ηρωισμός, ο πατριωτισμός, ο πασιφισμός, η φρίκη του πολέμου, η αποικιοκρατία, η βασιλεία κι η εθνική αυτοδιάθεση.
Ωστόσο, το εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα της ταινίας, είναι ότι η πραγμάτευση όλων αυτών γίνεται μέσα από μια βαθιά συντηρητική ρητορική, που κορυφώνεται στην αντιδραστική ανασκευή της Ιστορίας μέσα από την υιοθέτηση της θεωρίας των δύο άκρων, κατά την οποία ο Βλαδίμηρος Λένιν (ούτε καν δηλαδή ένας γνήσιος δικτάτορας όπως ο Ιωσήφ Στάλιν) παρουσιάζεται ως το αντίπαλο δέος του Αδόλφου Χίτλερ, και κατ’ επέκταση ο κομμουνισμός ως το πολιτικό ισοδύναμο του ναζισμού.
Συγκεκριμένα, σ’ ένα σεναριακό εύρημα που χρησιμοποιείται συχνά σε διάφορα κινηματογραφικά είδη, πραγματικά ιστορικά γεγονότα ανάγονται συμπτωματικά ή αιτιακά σε χαρακτήρες της ταινίας. Εδώ, στον κακό της πλοκής αποδίδεται το σχέδιο για τη δολοφονία του Αρχιδούκα Φραγκίσκου- Φερδινάνδου της Αυστρίας τον Ιούνιο του 1914 και κατ’ επέκταση η έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Και για να ξεκαθαρίσω τη θέση μου, δε μιλάω ως κομμουνιστής. Τα προβλήματα του ιδεολογικού και πολιτικά εφαρμοσμένου κομμουνισμού είναι αναρίθμητα και πασίγνωστα, από την προσωπολατρεία και την καταστρατήγηση ανθρώπινων και κοινωνικών ελευθεριών σε χώρες όπως η Σοβιετική Ένωση, η Κίνα κι η ευρύτερη περιοχή της Λατινικής Αμερικής, μέχρι τη σημερινή αρτηριοσκλήρωση του δικού μας ΚΚΕ, που συχνά καταψηφίζει προοδευτικά νομοσχέδια, συντασσόμενο με τις πιο οπισθοδρομικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας.
Ακόμα όμως και μ’ όλα τα προβλήματα που περιέχει ως ιδεολογία και που έχει συναντήσει η πολιτική εφαρμογή του (και φυσικά η κουβέντα είναι πολύ μεγάλη για να γίνει εδώ), δεν παύει να ισχύει ότι ο κομμουνισμός έχει στο επίκεντρό του τον αδύναμο και τον αδικημένο, προσβλέποντας σε μεγαλύτερη κοινωνική ισονομία. Αντίθετα από τον ναζισμό, που αποτελεί τη χειρότερη έκφανση της ανθρώπινης φύσης.
Και δεν έχω καν αναφέρει τόση ώρα τον τρόπο με τον οποίο η ταινία δαιμονοποιεί την αυτοδιάθεση ενός λαού, καθώς ο κακός έχει περήφανη σκωτσέζικη καταγωγή, ονειρεύεται μια ελεύθερη Σκωτία και το κίνητρο των πράξεών του είναι να εκδικηθεί την τυραννική Αγγλία για την άρνησή της να χαρίσει στη Σκωτία την ανεξαρτησία της.
Βεβαίως, δεν είναι η πρώτη φορά που ταινίες διασκέδασης κάνουν πολιτική προπαγάνδα, ειδικά μέσα στο συγκεκριμένο είδος. Από τα ενδεικτικότερα παραδείγματα, η αναπαράσταση των Σοβιετικών στη σειρά ταινιών του Τζέιμς Μποντ κι οι βασιλόφρονες αποχρώσεις του ήρωα. Όμως ακόμα κι εκεί τα πράγματα παραμένουν πολύ πιο προσχηματικά, επιφανειακά κι ιδεολογικά πιο προφανή.
Αντιθέτως, στο σημερινό τοπίο όπου η εναλλακτική δεξιά (alt right) βασίζεται πάνω στην παραμόρφωση των σημερινών γεγονότων και πόσο μάλλον στην ανασκευή της Ιστορίας, αντιδραστικές αναθεωρητικές οπτικές όπως αυτή που φτιάχνει εδώ ο Βων, δε μπορεί παρά να προκαλούν αποστροφή. Μόνη ελπίδα, τα πενιχρά 75 εκατομμύρια δολάρια παγκόσμιων εισπράξεων της ταινίας, που ενδεχομένως ν’ αποθαρρύνουν τους δημιουργούς από περαιτέρω συνέχειες.