ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΗ: Ρόλοι επιβίωσης

Δύο βαρύγδουποι τίτλοι με θέμα την ιστορική μνήμη απογοητεύουν, ενώ η καλύτερη ταινία της εβδομάδας δυστυχώς δε βρίσκεται στις αίθουσες.

PASSING

Σκην.: Ρεμπέκα Χολ

Πρωτ.: Τέσα Τόμσον, Ρουθ Νέγκα, Άντρε Χόλαντ, Αλεξάντερ Σκάρσγκορ

Στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1920 δύο παλιές συμμαθήτριες συναντιούνται τυχαία μετά από πολλά χρόνια, με αφορμή την προσπάθεια και των δύο να θεωρηθούν και να γίνουν αποδεκτές ως λευκές, λόγω της ανοιχτόχρωμης επιδερμίδας τους.

Κοινωνικό δράμα βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Νέλα Λάρσεν, που εκδόθηκε το 1929 κι αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο της 39χρονης βρετανής ηθοποιού Χολ. Μια μαεστρική επίδειξη υποκριτικής, που θα πρέπει οπωσδήποτε να οδηγήσει τις πρωταγωνίστριές της στις οσκαρικές υποψηφιότητες- ακόμη δικαιότερα και στα ίδια τα βραβεία.

Η Νέγκα είναι η πιο απελευθερωμένη και τολμηρή Κλερ, ενώ η Τόμσον η κοινωνικά πιο συνεσταλμένη Ρίνι, αν και μέσα στο σπίτι της είναι εξίσου δυναμική με τον σύζυγό της. Ζωντανεύουν μια ιστορία για τις φυλετικές διακρίσεις στις Η.Π.Α., που επιτέλους δεν αφορά μια κατά μέτωπο σύγκρουση μαύρων και λευκών, ένα ιστορικό γεγονός ή μια προφανή περίπτωση ρατσισμού.

Αντιθέτως, καταπιάνεται μ’ ένα θέμα που μέχρι τώρα δεν έχει ερευνηθεί εκτενώς μέσα στη συγκεκριμένη κατηγορία ταινιών. Ένα ζήτημα συμπεριφοράς και αυτοαντίληψης μερίδας του μαύρου πληθυσμού, που εκφράζει ταυτόχρονα την ανάγκη επιβίωσης μέσα από την αφομοίωση, αλλά και την ενοχή για τον ενσωματωμένο ρατσισμό στον οποίο βασίζεται. Παράλληλα εκτυλίσσεται και μια αισθηματική υπο-πλοκή, η σοβαρότερη πλευρά της οποίας δουλεύεται υπαινικτικά κι αδιόρατα, αλλά όχι λιγότερο αιχμηρά.

Όλα αυτά αποδίδονται με συγκινητική λεπτότητα από τη Χολ, που φτιάχνει μια ταινία όχι για την καταφανή βία του ρατσισμού, όπως σχεδόν σαδιστικά μάς έχουν συνηθίσει οι ταινίες της κατηγορίας, αλλά για τις μικρές χαραμάδες ελευθερίας έκφρασης και κίνησης, ακόμα και μέσα σε μια προοδευτική κοινωνία όπως αυτή της Νέας Υόρκης.

Η ταινία συζητάει αυτές τις διεκδικήσεις, μέσα από τη διαφορετική αντίληψη της Ρίνι και του Μπράιαν σχετικά με το κατά πόσο οφείλουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τη ρατσιστική πραγματικότητα που έχουν ήδη αρχίσει ν’ αντιμετωπίζουν έξω από το σπίτι τους.

Κυρίως όμως τις πραγματεύεται μέσα από το γενικότερο σκηνοθετικό κι ερμηνευτικό ύφος, που φτιάχνουν έναν κόσμο φόβου, επιφύλαξης, αναγκαστικής προσποίησης.

Η ήρεμη, σαν προσεκτική, εκφορά των διαλόγων, οι στωικές μεταβάσεις μεταξύ σκηνών που εξασφαλίζει η μοντέζ Σαμπίν Χόφμαν, το κομψό πιανάκι του συνθέτη Ντεβόντε Χάινς που εναρμονίζεται με τις λυτρωτικές ηλιαχτίδες του φωτογράφου Έντου Γκράου, κι οι γενικότερες φωτογραφικές επιλογές του τετράγωνου ασπρόμαυρου κάδρου, που εξυπηρετεί πολλαπλές λειτουργίες, όπως να παραπέμψει στην εικονογραφία της εποχής, να περικλείσει το θέμα του σεναρίου σε μια χρωματική αναλογία, ακόμα και σε εντελώς πρακτικό επίπεδο να ενισχύσει ως μια επιπλέον επίστρωση την αίσθηση ‘λεύκανσης’ της όψης των δύο γυναικών. Η ταινία διατίθεται στο Netflix.

 

ANTLERS

Σκημ.: Σκοτ Κούπερ

Πρωτ.: Κέρι Ράσελ, Τζέρεμι Τόμας, Τζέσι Πλέμονς

Σε μια μικρή πόλη του Όρεγκον μια δασκάλα αρχίζει να υποπτεύεται την εσωστρεφή συμπεριφορά ενός μαθητή της. Όταν στην πόλη αρχίζουν να εμφανίζονται κατακρεουργημένα πτώματα, οι κάτοικοι έρχονται αντιμέτωποι με το τερατώδες οικογενειακό μυστικό του αγοριού.

Περιβαλλοντική αλληγορία τρόμου βασισμένη στο διήγημα του αμερικανού Νικ Αντόσκα, «The Quiet Boy», ο οποίος συμμετέχει επίσης στην τριμελή σεναριογραφική ομάδα της ταινίας. Παρότι αφήνει τον Πλέμονς αναξιοποίητο, ο σκηνοθέτης αποσπά τουλάχιστον από το υπόλοιπο ενήλικο κι ανήλικο καστ του πολύ καλές ερμηνείες, και καταφέρνει να πει αυτά που θέλει με συνηθισμένο, αλλά αποτελεσματικό τρόπο.

 

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ – MADRES PARALELAS

Σκην.: Πέδρο Αλμοδόβαρ

Πρωτ.: Πενέλοπε Κρουζ, Μιλένα Σμιτ, Αϊτάνα Σάντσεζ- Γκιγιόν, Ρόσι ντε Πάλμα

Μία φωτογράφος ζητάει από έναν ανθρωπολόγο να βοηθήσει το χωριό της ν’ ανασκάψει την περιοχή όπου βρίσκονται θαμμένοι οι εκτελεσμένοι νεκροί του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, μεταξύ των οποίων κι ο προπάππους της. Στην πορεία μένει έγκυος από τον επιστήμονα και στο μαιευτήριο γνωρίζεται με μια έφηβη κοπέλα, με την οποία η μητρότητα θα τους συνδέσει με αναπάντεχους τρόπους.

Μελόδραμα με ιστορικο-πολιτικές προεκτάσεις, που δεν αισθάνθηκα ότι καταφέρνει να πλέξει επιτυχημένα αυτές τις δύο πλευρές του σεναρίου. Προσωπικά τουλάχιστον, μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις με έπεισε και με ενδιέφερε αρκετά ο τρόπος με τον οποίο ο Αλμοδόβαρ χειρίζεται στη διάρκεια της φιλμογραφίας του το ύφος και τα μοτίβα του κλασικού χολιγουντιανού μελοδράματος και της τηλεοπτικής σαπουνόπερας.

Εδώ έχουμε δύο πολύ ενδιαφέροντα ζητήματα, τη μητρότητα χωρίς σύντροφο και την αποκατάσταση του ιστορικού παρελθόντος, τα οποία όμως η ταινία χειρίζεται με απλοϊκότητα, κοινοτοπία και με μια πλοκή που μοιάζει να μην ξέρει πώς να τα εξισορροπήσει μεταξύ τους, παρά τη διάχυτη ευαισθησία της και τις αφοσιωμένες ερμηνείες που ο σκηνοθέτης αποσπά από τις πρωταγωνίστριές του, Κρουζ και Σμιτ.

 

ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ 1943

Σκην.: Νικόλας Δημητρόπουλος

Πρωτ.: Μαξ φον Σίντοφ, Άστριντ Ρος, Δανάη Σκιάδη, Άλις Κριγκ

Στο πλαίσιο της ελληνικής διεκδίκησης των γερμανικών αποζημιώσεων για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μια δικηγόρος του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών έρχεται στην Ελλάδα για να συνομιλήσει μ’ έναν επιζώντα της σφαγής των Καλαβρύτων τον Δεκέμβρη του 1943.

Πολεμικό δράμα που έχει πρωταρχικό σκοπό την ανασύσταση και την απόδοση φόρου τιμής στην καταστροφή του χωριού και τη σφαγή των κατοίκων των Καλαβρύτων από τους Ναζί.

Ακόμη και πριν από την κυκλοφορία της, η ταινία απέκτησε αρνητική δημοσιότητα εξαιτίας του χαρακτήρα του αυστριακού Ναζί που περιλαμβάνεται στην πλοκή και γλιτώνει τα γυναικόπαιδα από τη φωτιά ανοίγοντας την πόρτα του σχολείου στο οποίο βρίσκονται εγκλωβισμένα από τους Γερμανούς. Οι συντελεστές επικρίθηκαν ότι περιλαμβάνοντας έναν τέτοιο χαρακτήρα επιχειρούν να εξωραΐσουν την εικόνα των εισβολέων.