Στην Τουρκία, κατά τη διάρκεια των αρχαιολογικών ανασκαφών στον τύμβο Γεσίλοβα στην περιοχή του Μπουρνόβα στη Σμύρνη, βρέθηκε ένα eyeliner 8.200 ετών από πέτρινο υλικό.
Η ανασκαφή του τύμβου Γεσίλοβα στον Μπουρνόβα της Σμύρνης βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2005. Τα ευρήματα είναι σημαντικά γιατί υποδηλώνουν ότι οι ιστορικοί οικισμοί στην περιοχή της Σμύρνης χρονολογούνται πριν από 8.500 χρόνια, στο 6500 π.Χ. Ο τύμβος που ανασκάπτεται έχει ήδη αποκαλύψει κάποια σημαντικά ίχνη της Νεολιθικής Εποχής και πολλά για τους πρώτους αποίκους στην περιοχή της Σμύρνης στα ανοιχτά των ακτών του Αιγαίου, τα περίχωρά τους και τον πολιτισμό τους. Για παράδειγμα, ζούσαν σε χωριστά σπίτια, με ξεχωριστά συστήματα στέγης, σε αντίθεση με άλλους οικισμούς στη Μικρά Ασία, όπου τα σπίτια είναι το ένα δίπλα στο άλλο.
Ο επικεφαλής της ανασκαφής, Ζαφέρ Ντερίν από το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου (της Τουρκίας), ανακοίνωσε σε δήλωσή του ότι κατά τη διάρκεια των εν εξελίξει αρχαιολογικών εργασιών βρέθηκε ένα πέτρινης κατασκευής κολ ηλικίας 8.200 ετών. Το κολ είναι αρχαίο καλλυντικό για το μακιγιάζ των ματιών. Ο παραδοσιακός τρόπος παρασκευής του ήταν το άλεσμα του ορυκτού αντιμονίτης, το οποίο εξυπηρετούσε παρόμοιο σκοπό με το ξυλοκάρβουνο που έχει χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή της μάσκαρας. Το κολ χρησιμοποιείται ευρέως στη Μεσόγειο, την Ινδική υποήπειρο και το Κέρας της Αφρικής, ως eyeliner. Είναι μία ρευστή χρωστική σκούρα ουσία που απλώνεται στην περιοχή των ματιών, για τον σχηματισμό του περιγράμματός τους και/ ή για να σκουρύνει τα βλέφαρα. Χρησιμοποιείται επίσης και ως μάσκαρα για τις βλεφαρίδες.
Αναφέρθηκε ότι το εύρημα μήκους 9,5 εκατοστών, κατασκευασμένο από πέτρα, είναι το παλαιότερο χρονολογημένο eyeliner που βρέθηκε ποτέ. Στη μύτη του βρέθηκε μία μαύρη ουσία, η οποία στάλθηκε για ανάλυση και πιστεύεται ότι είναι οξείδιο του μαγγανίου. Αυτό το ορυκτό σε σκόνη ήταν το κύριο συστατικό των κολ, που χρησιμοποιήθηκε ως eyeliner στην αρχαιότητα.
Ο προϊστάμενος της αναπλ. καθηγητής δρ. Ζαφέρ Ντερίν είπε: «Υπάρχει ένα υπόλειμμα μαύρου χρώματος στην άκρη του ευρήματος. Αυτά ονομάζονται κολ. Είναι διακοσμητικό εργαλείο. Αυτό δείχνει ότι οι γυναίκες στην περιοχή του Αιγαίου πριν από 8.200 χρόνια νοιάζονταν επίσης για τα στολίδια τους, λάτρευαν την ομορφιά τους και φρόντιζαν τον εαυτό τους».
«Ένα μολύβι από ακονισμένη πέτρα χρησιμοποιείται βυθίζοντάς το σε ένα δοχείο γεμάτο με μπογιά. Σήμερα, αυτή η χρήση εξακολουθεί να είναι παρούσα σε διάφορα μέρη της Μικράς Ασίας. Αυτό δεν είναι το πρώτο μας τεχνούργημα που δείχνει ότι οι γυναίκες στην περιοχή του Αιγαίου δίνουν σημασία στην ομορφιά τους. Βρήκαμε και ένα σκεύος στο οποίο έβαζαν τα στολίδια τους. Αυτό δείχνει ότι οι γυναίκες του Αιγαίου αγαπούσαν την ομορφιά τους και φρόντιζαν τον εαυτό τους στην ιστορική διαδικασία. Έχουμε βρει παρόμοια αντικείμενα πριν από 4 χιλιάδες χρόνια. Αυτό δείχνει ότι αυτό το εργαλείο χρησιμοποιήθηκε πριν από 8.200 χρόνια».