Μόλις κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Του Κάστρου Ταχυδρόμου, Δημήτρη Ν. Θεοδοσάκη, με τίτλο «Στα μετόχια του γιαλού». Είναι μία τιμητική προσφορά στον πανεπιστημιακό δάσκαλο Νίκο Ε. Παπαδογιαννάκη.
Ο ίδιος αναφέρει πως «αναζητώντας την γλυκύτατη παραμυθία ενός παλιού κόσμου, ζωντάνεψα ακριβές θύμησες από την πατρίδα των παιδικών μου χρόνων. Έτσι, έγραψα τα διηγήματα «Στα μετόχια του γιαλού», που λογούνται μια πνευματική μεταλαβιά από την εποχή του λύχνου.
Μια αναφορά σε ένα παλιό κόσμο που κρινάνθη και λεμονανθοί τον κοίμιζαν και τον γλυκοξυπνούσαν. Μια κοινωνία που την παρηγορούσε η ζωντανή προφορική ποίηση, την αναγάλλιαζαν τα γνήσια ελληνικά έθιμα και μέρωνε την ψυχή της η μελωδία της γλώσσας που ερχόταν από τις μακρινές αμμουδιές του Ομήρου.
Ο γιαλός για τους φτωχούς ήταν ένα πολύτιμο καταφύγιο, όπου εκεί ξώμεναν για να καλλιεργούν την γη τους και να ξεχειμωνιάζονται. Σαν έπεφτε η νύχτα, οι ξωμονάρηδες στα μετόχια του ερημικού τότε γιαλού έσμιγαν με άλλους μετοχάρηδες να δώσουν και να πάρουν. Με λογοτεχνικές αποσπερίδες γλύκαιναν τα πικρά, χαιρόταν η καρδιά τους, γήτευαν την αμοναξά και χόρταιναν την ψυχή τους».
Ο συνταξιούχος φιλόλογος-θεολόγος-συγγραφέας, Κωστής Ηλ. Παπαδάκης, στον πρόλογό του, αναφέρει πως «με τις διηγήσεις του αυτές ο φίλος συγγραφέας ανασταίνει με τα πιο εύγλωττα, ζωντανά και καθαρά χρώματα τη ζωή των συγχωριανών του στα εν λόγω μετόχια, στην καθημερινή τους βιοπάλη προκειμένου να διασφαλίσουν το ψωμί τους και το ψωμί των παιδιών τους σε εποχές δύσκολες, σκληρές και απάνθρωπες.»
Προσθέτει πως «η αυθεντικότητα της πρώτης ύλης, το βάρος της προσωπικής εμπειρίας και η ιδεολογική φόρτιση προσδίδουν στη γραφή αυτήν του Δημήτρη Θεοδοσάκη την αμεσότητα και του ρεαλισμού και τη λεπτότητα των αισθημάτων για την πατρώα γη και τους αγαπημένους χωριανούς του.
Και είναι γεγονός ότι ένας ολόκληρος κόσμος ξεπηδά ολοζώντανος μπροστά στα μάτια μας μέσα από τις ρεαλιστικές αυτές διηγήσεις ενώ η εσωτερικευμένη πραγματικότητα επιτρέπει, συχνά, λυρικές εξάρσεις υποκειμενικών βιωμάτων υποκινούμενων από μιαν έντονη συναισθηματική του συγγραφέα φόρτιση, χωρίς, πάντως, να αναιρείται ποτέ ο ρεαλισμός των διηγήσεων ούτε η αυθεντικότητα της πραγματικότητας.
Στα κείμενα του Δημήτρη Θεοδοσάκη αποτυπώνονται, επί πλέον, και τα καθαρά, τα γνήσια κρητικά έθιμα, όπως ζωντάνευαν τότε στις καθαρές εκείνες και αυθεντικές κρητικές κοινωνίες της «εποχής του λύχνου», με πλουσιότατα λαογραφικά στοιχεία, μαντινάδες, μοιρολόγια και παροιμίες, δοσμένα όλα με ένα μοναδικά δυνατό και απαιτητικά γενναιόδωρο κρητικό λεξιλόγιο».