Τεράστιο κενό αφήνει πίσω του ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής

Ήταν υπεράνω κομμάτων γιατί το έργο του δεν μπορούσε κανείς να το αμφισβητήσει… Χθες, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου της Ακρόπολης και καθηγητής Αρχαιολογίας, Δημήτρης Παντερμαλής πέθανε σε ηλικία 82 ετών και η είδηση του θανάτου του σκόρπισε θλίψη στον χώρο του πολιτισμού.

Ο Δημήτρης Παντερμαλής ήταν καθηγητής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, υπεύθυνος ανασκαφών στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου και τα τελευταία χρόνια Διευθυντής του Μουσείου Ακροπόλεως.

Διετέλεσε καθηγητής αρχαιολογίας του Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και υπήρξε βουλευτής επικρατείας της κυβερνήσεως Κώστα Σημίτη.

Ήταν υπεύθυνος των ανασκαφών που διεξάγει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στο αρχαίο Δίον, τις οποίες είχε ξεκινήσει ο καθηγητής Γεώργιος Μπακαλάκης και ως διευθυντής του Οργανισμού Ανέγερσης του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως και στη συνέχεια ως διευθυντής του ίδιου Μουσείου.

Γεννήθηκε το 1940 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα του ΑΠΘ, με καθηγητές τους Γεώργιο Μπακαλάκη και Μανόλη Ανδρόνικο, και έπειτα στη Φιλοσοφική Σχολή, στο τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Μεταπτυχιακές σπουδές στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ στη Γερμανία, του οποίου αναγορεύτηκε διδάκτωρ το 1968. Διαζευγμένος από την επίσης αρχαιολόγο Ε. Πουλάκη Παντερμαλή, με ένα γιο στην Γερμανία.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘ 70 υπεύθυνος εκ μέρους του Α.Π.Θ. των ανασκαφών στο αρχαίο Δίον, θρησκευτικό κέντρο των αρχαίων Μακεδόνων, στην περιοχή του Μακεδονικού Ολύμπου (Πιερία).

Ανέσκαψε μεγάλα τμήματα του αρχαίου οικισμού και των ιερών έξω από τα τείχη της πόλης και ανέδειξε το Δίον ως έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, με πλήθος κινητών ευρημάτων που εκτίθενται στο τοπικό μουσείο. Αξιόλογα εκθέματα αποτελούν τα γλυπτά που κοσμούν σήμερα το Μουσείο και ιδιαίτερο έκθεμα η ύδραυλις, αρχαίο μουσικό όργανο και σπανιότατο αρχαιολογικό εύρημα. Η πανεπιστημιακή ανασκαφή του Α.Π.Θ. στο Δίον, συνεχίζεται σήμερα από μαθητές του πανεπιστημιακούς.

Η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού

Το υπουργείο Πολιτισμού και το Μουσείο της Ακρόπολης ανακοίνωσαν την απώλεια του προέδρου του Δ.Σ., Δημήτρη Παντερμαλή.

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Αποχαιρετούμε με συντριβή έναν σπάνιο επιστήμονα, έναν εμπνευσμένο δάσκαλο, έναν πολύτιμο συνεργάτη, έναν καλό φίλο. Η πορεία του Δημήτρη Παντερμαλή είναι γεμάτη από κορυφαία επιτεύγματα στην επιστήμη της Αρχαιολογίας.

Υπήρξε πρωτοπόρος, διευθύνοντας τις ανασκαφές στο Δίον, όπου ανέπτυξε ένα καινοτόμο αρχαιολογικό και φυσικό πάρκο. Εφερε νέες, σύγχρονες ιδέες, ως Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το μεγάλο του έργο όμως, το όραμα ζωής του, υπήρξε το Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο υπηρέτησε από την πρώτη στιγμή, με όλες του τις δυνάμεις.

Ήταν η ψυχή του Μουσείου, όταν αυτό ήταν ακόμη μόνο στα χαρτιά. Βρισκόταν εκεί, σε κάθε στάδιο της δημιουργίας του και μέχρι την τελευταία του στιγμή. Του οφείλουμε ότι η Ελλάδα έχει ένα από τα σπουδαιότερα και πιο αγαπημένα στους επισκέπτες μουσεία του κόσμου, ένα μουσείο πρότυπο πολιτιστικής διαχείρισης, που τιμά τον Πολιτισμό μας και την πατρίδα μας.

Ένα μουσείο που στα 13 χρόνια λειτουργίας του, καθημερινά, στα εκατομμύρια επισκεπτών που έρχονται από κάθε άκρη του κόσμου, μεταδίδει με τον πιο ουσιαστικό τρόπο το μήνυμα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στη γενέθλια γη.

Επένδυσε στον στόχο της άριστης λειτουργίας του Μουσείου την προσωπικότητα, το κύρος, το πάθος, την φιλοσοφία και την αφοσίωση του. Του οφείλουμε πολλά. Η απώλειά του είναι οδυνηρή για όλους εμάς που τον γνωρίσαμε, που δουλέψαμε μαζί του για περισσότερα από είκοσι χρόνια, που ήταν αγαπημένος φίλος. Στον Στέφανο τα θερμά μου συλλυπητήρια».

Απο πλευράς του, ο γενικός διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης, δήλωσε:

«Δεν είναι εύκολο να μιλήσει κανείς για την απώλεια ενός τόσο αγαπημένου προσώπου, όπως ο καθηγητής Δημήτριος Παντερμαλής, τον οποίο είχα την τύχη να γνωρίζω από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 ως φοιτητής.

Η διδασκαλία του, το φωτεινό παράδειγμά του, το έργο του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης -όχι μόνο ως δάσκαλος αλλά και ως Πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής- για όλους τους μαθητές και συνεργάτες του είναι μοναδικό.

Ιδιαίτερα το έργο του στο πεδίο, που δεν έμενε μόνο στην ανακάλυψη των αρχαιοτήτων και στη δημοσίευσή τους, αλλά προχωρούσε άμεσα και αποτελεσματικά στη συντήρηση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, υπήρξε πρωτοπόρο.

Η μνήμη των ανθρώπων που φεύγουν διατηρείται ακέραιη στις επόμενες γενιές μέσα από το έργο τους. Και το μέγιστο έργο και η προσφορά του Δημήτρη Παντερμαλή είναι η δημιουργία του Μουσείου της Ακρόπολης.

Δεν θα αναφερθώ στις αντιξοότητες και δυσκολίες που αντιμετώπισε, άλλωστε αυτά είναι γνωστά σε όλους. Θα πω όμως για την αγάπη, τη φροντίδα και την αφοσίωση με την οποία περιέβαλε το Μουσείο Ακρόπολης χρόνια πριν τη δημιουργία του και σε όλη τη διάρκεια των 13 ετών λειτουργίας του.

Το Μουσείο Ακρόπολης, ένα από τα καλύτερα Μουσεία του κόσμου, δεν περιέχει μόνο το κάλλος του αρχαίου ελληνικού κόσμου αλλά και την ψυχή του δημιουργού του και των ανθρώπων που συμπορεύτηκαν και συμπορεύονται μαζί του.

Θα τον θυμόμαστε με αγάπη και ευγνωμοσύνη πάντα γιατί “ό,τι θυμάμαι υπάρχει και ό,τι ξεχνώ πεθαίνει”. Στον αγαπημένο του γιο Στέφανο, ένα στεφάνι αγάπης από όλους μας».

Υποτροφία Κλασικής Αρχαιολογίας «Δημήτριος Παντερμαλής»

Το Διοικητικό Συμβούλιο και ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης αποχαιρετούν με βαθιά θλίψη τον πρόεδρό τους, καθηγητή Δημήτριο Παντερμαλή και εκφράζουν τα θερμά συλλυπητήριά τους στους οικείους του. Αποφάσισαν να δοθεί το όνομα του εκλιπόντος στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης και θεσπίζουν μία υποτροφία Κλασικής Αρχαιολογίας του Μουσείου Ακρόπολης με το όνομα του εκλιπόντος, οι όροι της οποίας θα εξειδικευθούν και ανακοινωθούν.

Από την Επισκοπή για την Κνωσό

Ο Δ. Παντερμαλής είχε παραχωρήσει συνέντευξη στην «Π» το 2019, στο πλαίσιο του  6ου Aegean Arts Festival που είχε γίνει στην Επισκοπή.

Είχε αναφέρει πως «ποτέ σε μία χώρα δεν υπάρχει παντού ο ίδιος βηματισμός. Ωστόσο θεωρώ ότι σαν χώρα έχουμε δυνατότητες. Η Ελλάδα διαθέτει και ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και πολιτιστική περιουσία τέτοια, που να μπορεί να είναι πρωτοπόρα.

Βλέπετε σε πολλούς τομείς, όπως η μουσική, η ψηφιακή τεχνολογία, η ιατρική επιστήμη, διαπρέπουν Έλληνες και εκπροσωπούν την Ελλάδα. Νομίζω ότι η Ελλάδα είναι πραγματικά μια σύνθετη εικόνα, η οποία έχει δυνατότητες. Εμένα αυτό που με κάνει να είμαι αισιόδοξος είναι ότι υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι, υπάρχουν οι ομάδες των ανθρώπων.»

Σε ερώτηση αν στην Κνωσό θα μπορούσε να γίνει κάτι αντίστοιχο με το Μουσείο της Ακρόπολης, είχε απαντήσει πως «φυσικά, φυσικά, θα μπορούσε να γίνει. Η Κνωσός έχει τεράστιες δυνατότητες, το βλέπετε από την επισκεψιμότητα. Η Κνωσός είναι από τους χώρους με κορυφαία επισκεψιμότητα. Επομένως γιατί όχι;»