Η διεξαγωγή του 1ου Συνεδρίου για την εκπαιδευτική ιστορία της Κρήτης μετατέθηκε για το 2022.
Οι εργασίες του προγραμματίζονταν να πραγματοποιηθούν το προσεχές φθινόπωρο. Όμως, η αβεβαιότητα που υπάρχει για την υγειονομική κατάσταση ανάγκασε την Οργανωτική Επιτροπή να το μεταθέσει στον επόμενο χρόνο, ώστε κατά τη διεξαγωγή του να μπορέσει να δημιουργηθεί γόνιμος διάλογος, σε ζωντανή επικοινωνία κι όχι σε διαδικτυακή διαδικασία, που συνηθίζεται κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας.
Το Συνέδριο θα εστιάσει τις εργασίες του στην ιστορία της εκπαίδευσης στην Κρήτη όχι μόνο κατά την προεπαναστατική, επαναστατική και μετεπαναστατική περίοδο, όπως σχεδιαζόταν αρχικά, στα πλαίσια του εορτασμού της διακοσιετηρίδας από το 1821. Θα εστιάσει, επίσης, στην εκπαιδευτική κατάσταση που διαμορφώθηκε στην Κρήτη με την αποχώρηση του τουρκοκρητικού πληθυσμού και την άφιξη του μικρασιατικού, κινήσεις που επέφεραν το κλείσιμο των μουσουλμανικών σχολείων («Σιμπιάν», «Ρουστιγιέ Μεκτεμπί» και «Ιντατιγιέ») και την ίδρυση αρκετών νέων, των γνωστών ως «προσφυγικών».
Κι αυτό στα πλαίσια του εορτασμού της εκατονταετηρίδας από την Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή κατά το επόμενο έτος. Κατ’ επέκταση θα απασχοληθεί και με τις ανακατατάξεις που προκάλεσαν οι δύσκολες υγειονομικές συνθήκες που επικράτησαν και οι οποίες οδήγησαν στην ίδρυση ειδικών σχολείων, όπως τα «τραχωματικά», τα «υπαίθρια-πρεβεντοριανά» κ.ά., θέμα δυστυχώς σύγχρονο και ένα αιώνα μετά.
Ως γνωστόν, και για τις δύο αυτές περιόδους, αλλά και για τον 19ο αιώνα συνολικά τα υπάρχοντα στοιχεία για την εκπαίδευση στην Κρήτη ήταν πολύ λίγα μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες. Από τότε έχουν εκπονηθεί αρκετές διδακτορικές διατριβές, καθώς και μεταπτυχιακές και διπλωματικές εργασίες, κυρίως από τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Κρήτης, και δημοσιεύονται κατά καιρούς εξαιρετικές εργασίες. Το Σχολικό Μουσείο πιστεύει ότι είναι πια καιρός οι επιστήμονες που ασχολούνται με το θέμα της ιστορίας της κρητικής εκπαίδευσης, αλλά και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί να πραγματοποιήσουν σχετικές συνέργειες και ότι ελπίζει ότι η διεξαγωγή του Συνεδρίου θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Σχολική ζωή
Το μουσείο ξεκίνησε τη λειτουργία του το έτος 1999, αρχικά ως Σχολικό του τότε Δήμου Αρκαδίου. Από το 2007 έχει προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα σε χιλιάδες μαθητές και των τριών επιπέδων της εκπαίδευσης, ενώ παράλληλα εξυπηρετεί ερευνητές, διοργανώνει συνέδρια και ημερίδες, κάνει εκδόσεις και πραγματοποιεί εκπαιδευτικούς περιπάτους. Στα πλαίσια μάλιστα των δραστηριοτήτων του έχει οργανώσει έκθεση με θέμα «Τα Κρητικά σχολικά βιβλία» και έχει τιμήσει τέσσερις ερευνητές της κρητικής εκπαιδευτικής ιστορίας.
Τελευταία του σχετική δημόσια εκδήλωση ήταν εκείνη των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου του αφανούς δασκάλου, τον Ιούλιο του 2019 κατά την οποία πραγματοποιήθηκε ημερίδα με πέντε σχετικές εισηγήσεις, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στη συνέχεια στο βιβλίο «Δεν μόχθησαν ματαίως». Στα ίδια πλαίσια πραγματοποιήθηκε στις 4 του περασμένου Οκτωβρίου ο δεύτερος κατά σειράν εκπαιδευτικός περίπατος στο Ρέθυμνο, με τον τίτλο «Περιηγήσεις στην εκπαιδευτική ιστορία του Ρεθύμνου», ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε και ομώνυμο βιβλίο.
Η επιστημονική επιτροπή του Συνεδρίου είναι αντιπροσωπευτική των διοικητικών περιφερειών της Κρήτης και συγκροτείται από τους δρ Γιώργο Καλογεράκη, διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Θραψανού Ηρακλείου, δρ Μανόλη Μακράκη, διευθυντή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης νομού Λασιθίου, δρ Άννα Πατεράκη από το Ηράκλειο και από τα Χανιά τον συνταξιούχο δάσκαλο, ιστορικό ερευνητή και λαογράφο Σταμάτη Αποστολάκη.
Εκ μέρους του μουσείου συμμετέχουν η εκπαιδευτικός Δέσποινα Μαυράκη και ο δρ Χάρης Στρατιδάκης.
Οι οργανωτές του Συνεδρίου προσδιορίζουν τον χαρακτήρα του ως πρώτου μιας σειράς, με συχνότητα τέτοια που θα καθοριστεί από την επιτυχία των εργασιών του και από την ανάδειξη νέων ερευνητικών ερωτημάτων.
Σε κάθε περίπτωση θα προσπαθήσουν για την έκδοση Πρακτικών, με μορφή τόμου ή αναρτημένη ψηφιακή, ώστε τα πορίσματά του να μη μείνουν κτήμα αποκλειστικά της επιστημονικής κοινότητας αλλά να προσφερθούν και στην ευρύτερη κοινωνία της Κρήτης.
Οι ενδιαφερόμενοι για πραγματοποίηση σχετικών με τη θεματολογία του Συνεδρίου εισηγήσεων, την εκπαιδευτική δηλαδή ιστορία της Κρήτης, θα πρέπει να υποβάλλουν τον τίτλο τους προς έγκριση στην επιστημονική επιτροπή, συνοδευόμενο από περίληψη εκατό λέξεων, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected].
Οι προτάσεις που έχουν ήδη υποβληθεί και οι νέες που θα προκύψουν θα συζητηθούν και θα απαντηθούν αμέσως μετά τη λήξη της νέας αυτής προθεσμίας.