Τα άγρια βρώσιμα χόρτα της Κρήτης και οι εθνοβοτανικές πρακτικές στο νησί εγγράφησαν και επισήμως στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού.
Πίσω από τη σημαντική αυτή εξέλιξη και αποδοχή βρίσκονται οι επιμελητές του Μουσείου “ΛΥΧΝΟΣΤΑΤΗΣ” που με τη συμβολή του ΤΕΙ Κρήτης και της διδάσκουσας στο Τμήμα Διατροφής & Διαιτολογίας (ΤΕΙ Σητείας) Δρ. Αντωνέλλας Ψαρουδάκη συνέταξαν και υπέβαλλαν στο ΥΠΠΟΑ φάκελο με τίτλο “Οι εθνοβοτανικές πρακτικές της Κρήτης”.
Με την απόφαση αυτή τα άγρια βρώσιμα χόρτα καθώς και τα κοινωνικά και εθιμικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με τις πρακτικές αναγνώρισης, διαλογής, συλλογής, επεξεργασίας, συντήρησης, παρασκευής και κατανάλωσής τους αναγνωρίζονται ως ζωντανό κομμάτι του διατροφικού πολιτισμού της Κρήτης.
Σύμφωνα με τη γνώμη της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής για την εφαρμογή της Σύμβασης για την προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (όπως διατυπώθηκε στην με αρ. 1/2018 συνεδρίασή της), η θέση που έχει η άγρια βρώσιμη χλωρίδα στην καθημερινή ζωή της Κρήτης, καθώς και ο ευρηματικός όσο και απλός τρόπος παρασκευής των τροφών που περιέχουν χόρτα, συνιστούν πολύτιμη έκφανση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού και χρήζουν περαιτέρω προστασίας, επιστημονικής τεκμηρίωσης και ανάδειξης.
Απώτερος στόχος της πρωτοβουλίας του Μουσείου «Λυχνοστάτης» είναι η ένταξη των εθνοβοτανικών πρακτικών της Κρήτης στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Παγκόσμιας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO
Το Μουσείο «Λυχνοστάτης», από την έναρξη της λειτουργίας του το 1992, έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στον άυλο πολιτισμό της Κρήτης, γεγονός που διαφαίνεται τόσο από τη μουσειολογική προσέγγιση και ερμηνεία των συλλογών του όσο και από τις πολιτιστικές δράσεις που σχεδιάζει εντός και εκτός των ορίων του. Στόχος είναι να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί ο άυλος πολιτισμός (γλωσσικό ιδιωμα, προφορική παράδοση, μουσική, χορό, λαϊκά δρώμενα κ.ά.) παράλληλα με τον υλικό και να ενεργοποιηθούν οι φορείς που διασώζουν άυλη κληρονομιά ώστε ν’ αναπτύξουν σύγχρονες μεθοδολογικές προσεγγίσεις καταγραφής της.
Όλες οι λεπτομέρειες και η εξέλιξη της αίτησης από την υποβολή της στο ΥΠΠΟΑ τον Ιανουάριο του 2017 μέχρι και την πρόσφατη έγκρισή της – πάγια διαδικασία που ακολουθείται και για άλλα στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κρήτης για τα οποία έχει ήδη συνταχθεί σχετικός φάκελος (π.χ. μαντινάδα, Στειακός πηδηχτός χορός)- αναφέρονται διαδικτυακά στο σύνδεσμο: http://ayla.culture.gr/ τα-άγρια-βρώσιμα-χόρτα-της-κρήτης-εθνο/
Τέλος, αξιοσημείωτο είναι ότι η ολοκλήρωση της διαδικασίας για την εγγραφή του στοιχείου στο εθνικό ευρετήριο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς συμπίπτει χρονικά με το γεγονός ότι το 2018 έχει οριστεί Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς από τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Άλλωστε, απώτερος στόχος της πρωτοβουλίας του Μουσείου «Λυχνοστάτης» είναι η ένταξη των εθνοβοτανικών πρακτικών της Κρήτης στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Παγκόσμιας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, γεγονός που θα έχει βαρύνουσα σημασία για τον κρητικό διατροφικό πολιτισμό.