“Για όσους δεν το έχουν αντιληφθεί, σημαντικά μνημεία έχουν ήδη μεταβιβασθεί στο Υπερταμείο, και δεν έχει προωθηθεί καμία θεσμική ρύθμιση για την εξαίρεσή τους”
Tην αντίθεσή του στη λεηλασία της πολιτιστικής μας κληρονομιας εκφράζει με ανακοίνωσή του το Τοπικό Παράρτημα Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων για το θέμα της μεταβίβασης των 2.329 ακινήτων πολιτιστικής κληρονομιάς στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου-ΕΤΑΔ.
Σε μια ανακοίνωση, με τίτλο “Τα μνημεία δεν έχουνε φωνή, εμείς έχουμε”, το Τοπικό Τμήμα επισημαίνει την παντελή αδράνεια των τοπικών παραγόντων της Κρήτης που δεν στηρίξαν και δεν συμμετείχαν έμπρακτα στην προσφυγή για τη διαφύλαξη των μνημείων του τόπου, ενώ, όπως αναφέρει για όσους δεν το έχουν αντιληφθεί, έχουν ήδη μεταβιβασθεί στο Υπερταμείο και δεν έχει προωθηθεί καμία θεσμική ρύθμιση για την εξαίρεσή τους σημαντικά μνημεία ολόκληρης της Κρήτης.
“Μετά από τέσσερεις μήνες -επισημαίνεται στην ανακοίνωση- εξαπάτησης, θεσμικής απραξίας, προφορικών διαβεβαιώσεων και αβάσιμων κατηγοριών για υπερβολική αντίδραση από πλευράς των Ελλήνων αρχαιολόγων και διασπορά «fake news», δυστυχώς οι χειρότεροι φόβοι μας επιβεβαιώθηκαν. Η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ (ΕΕΣΥΠ-Υπερταμείο) προχωράει σε παρέμβαση στο ΣΤΕ κατά του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων και των δημάρχων Πατρέων και Σπάρτης και υπέρ της Υπουργικής Απόφασης Τσακαλώτου, δηλαδή της μεταβίβασης μνημείων!
Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, που καλλιέργησε δυστυχώς και η ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού με δηλώσεις και υποσχέσεις που υποτιμούν τη νοημοσύνη μας, εντύπωση προκαλεί η παντελής απουσία και αδράνεια των τοπικών παραγόντων της Κρήτης που, αντί να στηρίξουν και να συμμετέχουν έμπρακτα στην προσφυγή για την διαφύλαξη των μνημείων του τόπου, αρκέστηκαν σε χλιαρές δηλώσεις, επερωτήσεις και ψηφίσματα των τριών σειρών.
Για όσους δεν το έχουν αντιληφθεί έχουν ήδη μεταβιβασθεί στο Υπερταμείο και δεν έχει προωθηθεί καμία θεσμική ρύθμιση για την εξαίρεσή τους σημαντικά μνημεία όπως: η Κνωσός (όλος ο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος του ανακτόρου κ.ά. σημαντικών μνημείων της Κνωσού. Όλοκληρη η έκταση της βίλας Αριάδνης, συμπεριλαμβανομένου του Μικρού Ανακτόρου, της Βασιλικής Έπαυλης, της Βίλα Διονύσου καθώς και της ιστορικής οικίας του Έβανς).
Τα Ενετικά Τείχη του Ηρακλείου. Τα Νεώρια σε Ηράκλειο και Χανιά. Το Υστερομινωικό Νεκροταφείο των Αρμένων στο νομό Ρεθύμνου. Η Σπιναλόγκα. Τα Αρχαιολογικά Μουσεία Ηρακλείου, Χανίων και Αγίου Νικολάου. Τα κτήρια των Εφορειών Αρχαιοτήτων Κρήτης, συμπεριλαμβανομένων γραφείων, εργαστηρίων και αποθηκών με αρχαία και πολλά άλλα ιστορικά μνημεία, κτήρια, και αρχαιολογικοί χώροι σε όλο το νησί.
Τα παραπάνω αντιπροσωπεύουν την πανάρχαια ιστορία της Κρήτης, την εθνική μνήμη και πολιτιστική μας ταυτότητα και αποτελούν μέρος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Διατηρήθηκαν, προστατεύθηκαν και αναδείχθηκαν με μεγάλο αγώνα από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και την τοπική κοινωνία με το υστέρημα του ελληνικού λαού. Δεν ανήκουν στην εκάστοτε κυβέρνηση να τα ξεπουλάει και να τα εκχωρεί κατά βούληση.
Μετά τις πρόσφατες δηλώσεις τόσο του Υπερταμείου, όσο και του υφυπουργού Πολιτισμού που επιμένουν ότι κανένα μνημείο δεν έχει μεταβιβασθεί, ότι η ΕΕΣΥΠ δεν διεκδικεί την κυριότητα, και ότι ο νόμος εξαιρεί αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, μουσεία και κοινόχρηστους χώρους, υπενθυμίζουμε ότι στο νόμο 4389/2016 δεν υπάρχει πουθενά ο όρος «μνημείο» «μουσείο» ή «κοινόχρηστος χώρος».
Υπάρχει όμως ο όρος «Διαχείριση» που αφορά τα περιουσιακά στοιχεία που εξαιρούνται από τη μεταβίβαση δηλ. τους αρχαιολογικούς χώρους (παρ. 4, 5 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016). Φυσικά σε καμία δήλωση ή διαβεβαίωση των ΥΠΟΙΚ και ΥΠΠΟΑ δεν αναφέρεται ότι η ΕΕΣΥΠ δεν πρόκειται να διεκδικήσει στο μέλλον τη διαχείριση των μνημείων και των μουσείων.
Το Τοπικό Τμήμα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων απαιτεί:
- Την ακύρωση της Υπουργικής Απόφασης Τσακαλώτου (Φ.Ε.Κ. 2320/Β/19-6-2018) και την ψήφιση νομοθετικής ρύθμισης εξαίρεσης της μεταβίβασης κάθε δικαιώματος (κυριότητας και διαχείρισης) όλων ανεξαιρέτως των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, αλλά και όσων αποκαλύπτονται στο μέλλον συμπληρώνοντας την πολιτιστική μας κληρονομιά.
- Τη δημοσιοποίηση του πλήρους καταλόγου αρχαιολογικών χώρων, μνημείων, μουσείων και ακινήτων αρμοδιότητας ΥΠΠΟΑ που περιλαμβάνονται στην απόφαση του ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π. Φ.Ε.Κ. 2317/Β/19-6-2018 και μεταβιβάσθηκαν στο Υπερταμείο.
- Την άμεση κινητοποίηση και έμπρακτη εμπλοκή Δήμων, Περιφέρειας και βουλευτών όλων των κομμάτων και όλων ανεξαιρέτως των τοπικών παραγόντων αλλά και απλών πολιτών για την εξαίρεση με νομοθετική ρύθμιση από το Υπερταμείο και από τα νύχια των θεσμών, όλων των μνημείων, αρχαιολογικών χώρων, μουσείων, απαλλοτριωμένων ακινήτων και άλλων κτηρίων που χρησιμοποιούνται για αρχαιολογικούς και πολιτιστικούς σκοπούς.
Αυτά είναι τα πρώτα μνημεία της Κρήτης που πάνε για μεταβίβαση
Κατάλογο με 587 μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς που κινδυνεύουν με μεταβίβαση στο Υπερταμείο έδωσε στη δημοσιότητα ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, που κατηγορεί την κυβέρνηση ότι δεν έχει εξαιρέσει ακόμη τα μνημεία από τη μεταβίβαση.
Σύμφωνα με τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, τα 587 μνημεία και πολιτιστικά κτήρια που δημοσιοποίησε αφορούν σε 37 νομούς της χώρας και είναι όσα κατάφερε να ταυτοποιήσει μέχρι την προσφυγή του στο ΣτΕ, τον Νοέμβριο. Ο αριθμός των μνημείων που κινδυνεύουν να βγουν στο «σφυρί» είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς ο έλεγχος των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού έδειξε ότι ο συνολικός αριθμός των ακινήτων πολιτιστικού ενδιαφέροντος είναι 2.329 (από τα συνολικά 10.119 ακίνητα που μεταβιβάζει η προσβαλλόμενη Υπουργική Απόφαση Τσακαλώτου).
Το Υπουργείο Πολιτισμού δεν δίνει τον κατάλογο
Κι αν η λίστα σοκάρει, παρά τα αιτήματα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, το Υπουργείο Πολιτισμού αρνείται να δημοσιοποιήσει τον πλήρη κατάλογο με τα μνημεία που εκτιμά ότι πρέπει να εξαιρεθούν από τη μεταβίβαση στο Υπερταμείο.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση περιορίζεται σε διαβεβαιώσεις περί μη μεταβίβασής τους, χωρίς ωστόσο να έχει προβεί στις εξαιρέσεις, ενώ δεν έχει εκδώσει σχετική απόφαση τροποποίησης.
Νομός Ηρακλείου
Τμήμα κοίτης ρέματος στη Φορτέτσα εντός της αδόμητης Α’ αρχαιολογικής ζώνης απολύτου προστασίας Αρχαιολογικού Χώρου Κνωσού, Παλαιό Καπνοκοπτήριο – Ακίνητο στη συμβολή των οδών Αρετής Νιώτη και Σκορδυλών 24. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Κοινόχρηστος χώρος στη συνοικία της Αγίας Τριάδας. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Οικόπεδο στη συμβολή της Λ. Σοφοκλή Βενιζέλου και Θεοτοκοπούλου. Επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετη μένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Ενετικά τείχη Ηρακλείου. Είσοδος Πύλης Αγίου Γεωργίου (Λαζαρέτο). Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Οικόπεδο επί της οδού Φοινίκων, εντός της αδόμητης Α’ αρχαιολογικής ζώνης απολύτου προστασίας Αρχαιολογικού Χώρου Κνωσού. Τμήμα κοίτης και παρόχθιων εκτάσεων του Καιράτου ποταμού στα ανατολικά του Ανακτόρου Κνωσού, εντός της αδόμητης Α’ αρχαιολογικής ζώνης απολύτου προστασίας Αρχαιολογικού Χώρου Κνωσού. Απαλλοτριωμένο ακίνητο στην Μοναστηριακή Κεφάλα (Ακρόπολη Κνωσού), εντός της αδόμητης Α’ αρχαιολογικής ζώνης απολύτου προστασίας Αρχαιολογικού Χώρου Κνωσού. Ενετικά τείχη Ηρακλείου: Προμαχώνας Βιτούρι. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Γυψάδες Κνωσού. Απαλλοτριωμένο ακίνητο. Εντός της αδόμητης Α’ αρχαιολογικής ζώνης απολύτου προστασίας Αρχαιολογικού Χώρου Κνωσού, Ακίνητο στην οδό Γεωργίου Γεωργιάδη. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετη μένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Αρχαιολογικός χώρος, ιστάμενο μνημείο, Αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου. Χώροι εργαστηρίων – χώροι φύλαξης αρχαιοτήτων ΕΦΑΗ.
Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Ακίνητο επί Ξανθουδίδου και Χατζηδάκη. Έδρα Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου και Γραφεία Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου. Ορατά και επισκέψιμα λείψανα κτηρίων των ιστορικών και μεσαιωνικών χρόνων. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου, Ενετικά τείχη Ηρακλείου: Προμαχώνας Αγίου Ανδρέα. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Ενετικά τείχη: Επιπρομαχώνας και Προμαχώνας Βιτούρι. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Ακίνητο στην οδό Γεωργίου Γεωργιάδη. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Αρχαιολογικός χώρος, ιστάμενο μνημείο, Αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου. Χώροι εργαστηρίων – χώροι φύλαξης αρχαιοτήτων ΕΦΑΗ. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Ακίνητο επί Ξανθουδίδου και Χατζηδάκη. Έδρα Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου και Γ ραφεία Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου. Ορατά και επισκέψιμα λείψανα κτηρίων των ιστορικών και μεσαιωνικών χρόνων. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου. Ενετικά τείχη Ηρακλείου: Προμαχώνας Αγίου Ανδρέα. Εντός του κηρυγμένου – οριοθετημένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης του Ηρακλείου.
Νομός Λασιθίου
Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου, Νησίδα Κολοκύθα, Σπιναλόγκα Αλυκές Ελούντας.
Νομός Χανίων
Ενετικό Φρούριο Σούδας, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων, σε επαφή με τα ενετικά τείχη επί της οδού Νικηφόρου Φωκά. Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων, Επί της οδού Κανεβάρο (ανασκαφή). Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων, Τμήμα της δυτικής τάφρου των ενετικών τειχών. Φρούριο Φιρκά, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Μουσουλμανικό λουτρό, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων, Εντός της Δυτικής Τάφρου των ενετικών τειχών εν επαφή με τον προμαχώνα Αγίου Δημητρίου επί της οδού Μελετίου Πηγά. Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Ναός San Salvatore – Βυζαντινή Συλλογή Ν. Χανίων, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Τμήμα Νότιας Βυζαντινής οχύρωσης επί των οδών Καραολή Δημητρίου και Κατρέ, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Μικρό Χαμάμ, σε επαφή με τη βυζαντινή οχύρωση, οδός Κατρέ, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Προμαχώνας Santa Lucia – οδός Νικηφόρου Φωκά, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Οδός Κανεβάρο, ανασκαφή Καστελλίου Χανίων. Τμήμα της Ανατολικής Τάφρου των ενετικών τειχών (Θέατρο Ανατολικής Τάφρου), Τμήμα της Δυτικής Τάφρου των ενετικών τειχών -προμαχώνας Αγίου Δημητρίου. Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Βόρειο Νεώριο Μόρο, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων. Τμήμα της Δυτικής Τάφρου των ενετικών τειχών, Αρχαιολογικός χώρος παλιάς πόλης Χανίων, Τουρκικό Ελαιοτριβείο «Μπεηλίτικο», Κουνουπιδιανά. Ενετική Έπαυλη επί της οδού Ζαμπελίου, Νότια Τάφρος Ενετικών Τειχών. Ακτή Ένωσης – Νεώρια, 2 νεώρια νότια του νεωρίου Μόρο, Προμαχώνας Mocenigo (παραθαλάσσιος), Ενετικός Ναός Αγίου Φραγκίσκου των Φραγκισκανών- Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων.
Νομός Ρεθύμνου
Αρχαιολογικός χώρος Υστερομινωικού III Νεκροταφείου Αρμένων Ρεθύμνης, Ενετικό κτηριακό συγκρότημα στην οδό Αρκαδίου 48-50 στην παλιά πόλη Ρεθύμνου, το επονομαζόμενο «Χάνι Παττακού», Πενταγωνικό οχυρό – πρώην Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου-νυν αρχαιολογική αποθήκη- εργαστήρια συντήρησης και μελέτης αρχαιολογικού υλικού. Οικόπεδο με κτήριο επί της οδού Μελισσηνού 25 , Τζαμί Βελή Πασά / Παλαιοντολογικό μουσείο, Περιβάλλων χώρος του φρουρίου Φορτέτζα.