Με τη συμβολή των αρχών του τόπου κατασκευάζεται χάλκινη προτομή του Μίνωα Καλοκαιρινού που θα τοποθετηθεί το επόμενο διάστημα στην Κνωσό.
Σκοπός να βγει από τη λήθη
Λίγα χρόνια μετά τη μεγάλη επανάσταση του 1866 και ενώ η Κρήτη πάλευε ακόμη για την απελευθέρωσή της, ένας ευπατρίδης της εποχής, ο Μίνως Καλοκαιρινός, κάνει πράξη το όνειρο της ζωής του: με οδηγό του τον Όμηρο αναζητά και εντοπίζει το ανάκτορο του μυθικού βασιλέα Μίνωα, την Κνωσό, και οργανώνει τις πρώτες ανασκαφές στον λόφο Κεφάλα του Τσελεμπή το 1878-1879. Τα μινωικά ερείπια αναδύονται μέσα από τη σκόνη του χρόνου και ο ερασιτέχνης ανασκαφέας προσπαθεί να συγκινήσει την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα στέλνοντας αντιπροσωπευτικά ευρήματα στα μεγάλα μουσεία της Ευρώπης.
Πέρασαν πολλά χρόνια, πάνω από δυο δεκαετίες, από την πρώτη ανασκαφή μέχρι να έρθει στην Κρήτη ο Άρθουρ Έβανς και να ξεκινήσει τη συστηματική αποκάλυψη του μινωικού ανακτόρου – το δικό του έργο ζωής. Εφημερίδες και περιοδικά σε όλο τον κόσμο προβάλλουν πλέον την ανασκαφή της Κνωσού ως μια από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις σε διεθνές επίπεδο. Ο Μίνως Καλοκαιρινός μπαίνει σταδιακά στη λήθη…
Χρειάστηκε να περάσει πάνω από ένας αιώνας πριν σπάσει ο ίδιος τη σιωπή του μέσα από μια χειρόγραφη έκθεσή του για την ανασκαφή που δώρισε η δισεγγονή του Μαριέλλη Σφακιανάκη στον Νίκο Γιανναδάκη και τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου. Αυτή υπήρξε το έναυσμα για μια έρευνα από την Κατερίνα Κόπακα, καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, που οδήγησε σε μέρος του προσωπικού αρχείου του Καλοκαιρινού με πληροφορίες για την ανασκαφή αλλά και τη ζωή και το έργο του.
Το 2013, στο πλαίσιο του επιστημονικού συνεδρίου «Τέχνη και Πολιτισμός στα χρόνια της Ένωσης», που οργανώθηκε από την ενορία Παναγίτσας Μασταμπά στην επέτειο των 100 χρόνων από την Ένωση της Κρήτης στον εθνικό κορμό, μετά τη σχετική ανακοίνωση της κ. Κόπακα, τέθηκε το θέμα της κατασκευής χάλκινης προτομής του Μίνωα Καλοκαιρινού και της τοποθέτησής της στην Κνωσό. Συντάχτηκε μάλιστα σχετικό ψήφισμα το οποίο δημοσιεύεται ολόκληρο στα Πρακτικά του συνεδρίου.
Και θα έμενε μάλλον ευχή ή έκφραση επιθυμίας της τοπικής κοινωνίας αν δεν βρισκόταν μια ομάδα πολιτών ν’ ανακινήσει το θέμα. Λίγους μήνες μετά, συστάθηκε άτυπη επιτροπή η οποία όχι μόνο ανέλαβε να κινητοποιήσει τους αρμόδιους φορείς αλλά και να αναζητήσει ιδιώτες χορηγούς προκειμένου να καλυφθεί εξ ολοκλήρου η δαπάνη για την κατασκευή της προτομής. Στην επιτροπή αυτή δέχτηκαν να συμμετέχουν με συγκινητική προθυμία ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, κ.κ. Ειρηναίος, ο περιφερειάρχης Κρήτης, κ. Σταύρος Αρναουτάκης, και ο δήμαρχος Ηρακλείου, κ. Βασίλης Λαμπρινός.
Το ποσό του προϋπολογισμού έχει ήδη καλυφτεί και οι σχετικές διαδικασίες έχουν προχωρήσει με την προκήρυξη πανελλήνιου καλλιτεχνικού διαγωνισμού. Φορέας της κατασκευής είναι η Εταιρεία του Πανεπιστημίου Κρήτης και τα προπλάσματα με τα σχέδια των διαγωνιζομένων θα εκτεθούν στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, για να έχει άμεση ενημέρωση και γνώση το κοινό της Κρήτης.
Την οργανωτική επιτροπή απαρτίζουν οι: Ειρηναίος, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, Αρναουτάκης Σταύρος, περιφερειάρχης Κρήτης, Λαμπρινός Βασίλειος, δήμαρχος Ηρακλείου, Κόπακα Αικατερίνη, καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας Παν/μίου Κρήτης, Καπετανάκης Ευάγγελος, καθηγητής Γεωπονίας- Πρόεδρος Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Δρακάκης Εμμανουήλ, μέλος Δ.Σ. Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Νικολακάκης Γεώργιος, κΚαθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Παν/μίου Κρήτης, Μανιός Ανδρέας, πλαστικός χειρουργός, δ/ντής ΕΣΥ, ΠΑΓΝΗ, Πυργιανάκης Ηρακλής, αρχιτέκτονας μηχανικός και Ψιλάκης Νίκος, συγγραφέας – δημοσιογράφος.