Η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών μέσω του χορού και της όρχησης, είναι μια καινοτόμος προσέγγιση που ανέπτυξε η Δρ. Άννα Λάζου, Διευθύντρια του Εργαστηρίου Φιλοσοφίας και Τέχνης του ΕΚΠΑ, Καθηγήτρια Παραστατικών Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με στόχο να αναβιώσουν τα αρχαία λόγια με την σωματοποίηση, το ρυθμό και την αρμονία της αρχαίας τέχνης του ελληνικού χορού.
Η μέθοδος που είναι καρπός πολυετούς έρευνας, είχε ιδιαιτέρως θετική αποδοχή κατά την πιλοτική της εφαρμογή σε σχολεία της Ελλάδας αλλά και σε ξένους εκπαιδευόμενους, ενώ μελετάται και η θεραπευτική διάσταση στην ειδική αγωγή για όλες τις βαθμίδες και τη δια βίου μάθηση.
«Στη διάρκεια της διεθνώς αναγνωρισμένης αυτής έρευνας, επισημαίνει η κ. Λάζου μιλώντας στην «Π» σε συνεργασία με επιστήμονες κι ερευνητές διαφορετικών πεδίων διαπιστώσαμε την χρησιμότητα των αρχαίων κινήσεων που αποτυπώνονται στα υλικά μνημεία μας και περιγράφονται στα κείμενά μας για να δώσουμε μια καινοτόμο δυνατότητα στα παιδιά, στους εφήβους και στους εκπαιδευτικούς να προσεγγίσουν βιωματικά τον αρχαίο λόγο στην αρχική μουσική δομή του».
Για το θέμα αυτό η κ. Λάζου θα μιλήσει σήμερα σε διάλεξη που οργανώνει η Ένωση Φιλολόγων Ηρακλείου σε συνεργασία με το Εργαστήριο Φιλοσοφίας και Τέχνης του ΕΚΠΑ.
Η μέθοδος όπως εξηγεί η κ. Λάζου, περιλαμβάνει διδακτικά σενάρια προσαρμοσμένα στις ηλικιακές ομάδες εκπαιδευόμενων, ιστορικές πληροφορίες και φιλοσοφικές γνώσεις, αυτοσχεδιασμούς με το σώμα και μοίρασμα εμπειριών βιωματικού χαρακτήρα – συναισθήματα, σκέψεις, ανταλλαγές μέσα στην ομάδα.
Μπορεί δε να βρει εφαρμογή σε κάθε κοινωνική δημιουργική δραστηριότητα ομάδων και προσώπων που εξελίσσονται στην αυτογνωσία καθώς απολαμβάνουν την αρχαιολογική-ιστορική, φιλολογική και καλλιτεχνική μάθηση.
Όσον αφορά στα σχολεία η κ. Λάζου καταλήγει «Σε σύντομο χρονικό διάστημα θα είμαστε σε θέση να αποδείξουμε κι εκεί την αποτελεσματική εφαρμοσιμότητα της μεθόδου μας».
«Σε συνεργασία με επιστήμονες κι ερευνητές διαφορετικών πεδίων διαπιστώσαμε τη χρησιμότητα των αρχαίων κινήσεων»
Τι είναι η μέθοδος διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών μέσω του χορού και της όρχησης;
Η μέθοδος διδασκαλίας είναι ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης που παρέχει εργαλεία θεωρίας και πρακτικής του αρχαίου ελληνικού χορού – όρχησης ως τριάδας μέλους-λόγου-κίνησης ώστε να προσεγγισθούν, να κατανοηθούν και τέλος να αναβιώσουν τα αρχαία λόγια με την σωματοποίηση, τον ρυθμό και την αρμονία της αρχαίας τέχνης του ελληνικού χορού.
Πώς την εμπνευσθήκατε;
Από την πολυετή έρευνα στο πλαίσιο της ομάδας μελέτης της αρχαίας όρχησης που υλοποίησε την παρακαταθήκη της Δόρας Στράτου, ιδρύτριας το 1953 του ιστορικού θεάτρου των ελληνικών χορών, έχοντας ξεκινήσει την έρευνά μας από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 και αδιάλειπτα ως τα σήμερα.
Στη διάρκεια της διεθνώς αναγνωρισμένης αυτής έρευνας, σε συνεργασία με επιστήμονες κι ερευνητές διαφορετικών πεδίων διαπιστώσαμε την χρησιμότητα των αρχαίων κινήσεων που αποτυπώνονται στα υλικά μνημεία μας και περιγράφονται στα κείμενά μας για να δώσουμε μια καινοτόμο δυνατότητα στα παιδιά, στους εφήβους και στους εκπαιδευτικούς να προσεγγίσουν βιωματικά τον αρχαίο λόγο στην αρχική μουσική δομή του.
Τι περιλαμβάνει;
Διδακτικά σενάρια προσαρμοσμένα στις ηλικιακές ομάδες εκπαιδευόμενων, ιστορικές πληροφορίες και φιλοσοφικές γνώσεις, αυτοσχεδιασμούς με το σώμα και μοίρασμα εμπειριών βιωματικού χαρακτήρα – συναισθήματα, σκέψεις, ανταλλαγές μέσα στην ομάδα.
Καθοδήγηση να αποδοθεί μουσικά ο αρχαίος λόγος με το σώμα και τη φωνή.
«Μπορεί να βρει εφαρμογή σε κάθε κοινωνική δημιουργική δραστηριότητα ομάδων και προσώπων που εξελίσσονται στην αυτογνωσία»
Ποια είναι τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις όσων γνωρίζουν αυτή την μέθοδο;
Η έως τώρα πιλοτική εφαρμογή σε σχολεία της Ελλάδας αλλά και ξένους εκπαιδευόμενους είχε θετική αποδοχή ενώ μελετάμε και τη θεραπευτική διάσταση στην ειδική αγωγή για όλες τις βαθμίδες και τη δια βίου μάθηση.
Πώς και πού μπορεί να βρει εφαρμογή αυτή η μέθοδος διδασκαλίας;
Στην εγκύκλιο παιδεία των αρχαίων ελληνικών, στην προσέγγιση και διδασκαλία του αρχαίου δράματος από τις πηγές του (δραματικές σχολές, θεατρικά τμήματα, μουσικά τμήματα και ωδεία) και στην ειδική αγωγή αφού σωματοποιεί το λόγο με ρυθμό και αρμονία. Κατ’ επέκταση σε κάθε κοινωνική δημιουργική δραστηριότητα ομάδων και προσώπων που εξελίσσονται στην αυτογνωσία καθώς απολαμβάνουν την αρχαιολογική/ιστορική, φιλολογική και καλλιτεχνική μάθηση.
«Η μέθοδος της όρχησης είναι ένα τολμηρό βήμα για την ανάδειξη της σωματικότητας και της φυσικής αγωγής στο επίκεντρο της φιλολογικής γνώσης»
Ως φιλόλογος πιστεύετε ότι το εκπαιδευτικό σύστημα φέρνει τα αρχαία ελληνικά κοντά στα παιδιά με τον τρόπο που θα τα κάνει να ενδιαφερθούν πραγματικά ή τα δυσκολεύει;
Πιστεύω ότι έχει βελτιωθεί κατά πολύ στις μέρες μας η πρόσβαση στα αρχαία ελληνικά με βιωματικούς και δημιουργικούς τρόπους σε σύγκριση με παλαιότερες γενιές που είμαστε προσκολλημένοι στη γραμματική και στο συντακτικό ή και σε κάποιες έννοιες. Όμως η μέθοδο της όρχησης είναι ένα τολμηρό βήμα για την ανάδειξη της σωματικότητας και της φυσικής αγωγής στο επίκεντρο της φιλολογικής γνώσης = εν αρχή ήν ο λόγος και λόγος κεχορευμένος (όπως λέμε στην ερευνητική μας ομάδα).
Σήμερα στο 3ο ΓΕΛ η διάλεξη που οργανώνει η ΕΦΝΗ
Η διάλεξη που συνδιοργανώνει η Ένωση Φιλολόγων Ηρακλείου με το Εργαστήριο Φιλοσοφίας και Τέχνης του ΕΚΠΑ με θέμα «Η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών μέσω του χορού και της όρχησης», θα πραγματοποιηθεί σήμερα Τρίτη 4 Φεβρουαρίου στις 6μ.μ. στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του 3ου ΓΕΛ (Λ. Δημοκρατίας 12).
Την εισηγήτρια η Δρ. Άννα Λάζου, θα προλογίσει η Πρόεδρος της ΕΦΝΗ, Μαρία Χαραλαμπάκη.
Η ομιλία αυτή αποτελεί μέρος των εκπαιδευτικών δράσεων που πραγματοποιεί το Εργαστήριο κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος και στο Ηράκλειο, προκειμένου να κοινοποιήσει και να θέσει σε εφαρμογή την καινοτόμο μέθοδο διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών μέσω του χορού και της όρχησης – θεωρία & πράξη.
Η μέθοδος, η οποία καταγράφεται σε σειρά εκδόσεων επιμέλειάς της Δρος Α. Λάζου-Μπούτου, έχει ήδη παρουσιασθεί και εφαρμοσθεί σε εκπαιδευτικούς δημόσιους και οργανισμούς και σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια (φιλολόγων, σχολεία και Πανεπιστήμια), όπου διαπιστώνονται μεταξύ των άλλων σημαντικές κοινωνικές και θεραπευτικές της χρήσεις και λειτουργίες.
Στηρίζεται από το έργο σημαντικών Ελλήνων καθηγητών Πανεπιστημίου και πνευματικών ανθρώπων, όπως η καθηγ. Αφροδίτη Αλεξανδράκη (κρητικής καταγωγής), ο καθηγ. μουσικολογίας Στέλιος Ψαρουδάκης (κρητικής καταγωγής), η καθηγ. αρχαιολογίας Λίλιαν Καραλή κ.ά. και ξένων ειδικών όπως η Marie-Helene Delavaud Roux, ο Philippe Brunet, Jo Tyler Smith κ.ά.
«Σύντομα θα είμαστε σε θέση να αποδείξουμε την αποτελεσματική εφαρμοσιμότητα της μεθόδου μας στα σχολεία»
Μπορεί η μέθοδός σας να βρει εφαρμογή στα σχολεία μας;
Πιστεύω ότι η διαδρομή που διανύουμε τα δύο τελευταία χρόνια με το πρόγραμμα «Η όρχηση ταξιδεύει…» και έχοντας ήδη συγκεντρώσει εμπειρίες από Αργολίδα, Ναύπλιο, Λυγούριο Κόρινθο, Αρχαία Ολυμπία, Θεσσαλονίκη, Δράμα, Καρδίτσα και τώρα Κρήτη πολλαπλασιάζει τα βιώματα της αθηναϊκής – πειραϊκής μας ερευνητικής ομάδας και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα είμαστε σε θέση να αποδείξουμε την αποτελεσματική εφαρμοσιμότητα της μεθόδου μας.
Για περισσότερα σας καλώ βέβαια στην όμορφη παρέα που θα φτιάξουμε την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 6-8μ.μ. στο 3ο ΓΕΛ Ηρακλείου σε συνδιοργάνωση και φροντίδα της Ένωσης Φιλολόγων Ν. Ηρακλείου. Εκεί θα έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε και τις εκδόσεις μεταξύ των άλλων, αλλά και να χορέψουμε…