«Απόκτημα της ελληνικής λαογραφικής βιβλιογραφίας και επιστήμης» χαρακτηρίζεται ο νέος ογκώδης τόμος του Νίκου Ψιλάκη με τίτλο «Λαϊκές Τελετουργίες στην Κρήτη – Έθιμα στον κύκλο του χρόνου», που θα παρουσιαστεί σε μια πρωτότυπη εκδήλωση διανθισμένη με λόγο, εικόνες και νότες, σήμερα Δευτέρα 27 Νοεμβρίου στις 7 το απόγευμα στη δημοτική αίθουσα της οδού Ανδρόγεω στο Ηράκλειο (αίθουσα Καρέλη).
“Το βιβλίο -λέει μιλώντας στην “Π” ο βραβευμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος – είναι το καταστάλαγμα μιας σαραντάχρονης πορείας στον χώρο και τον χρόνο, στον υλικό και τον άυλο κόσμο. Περιέχει όλα τα έθιμα λαϊκής λατρείας της Κρήτης με πυκνές αναφορές σε παράλληλες πρακτικές του υπόλοιπου ελλαδικού χώρου. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έκανα τίποτε άλλο. Και δούλευα, και διάβαζα, και μελετούσα, και βιβλία έγραφα. Αλλά όταν μάθαινα ότι κάπου γινόταν κάτι το ιδιαίτερο, κάποιο έθιμο από αυτά που βρίσκονται σε υποχώρηση, παρατούσα δουλειές και υποχρεώσεις και έτρεχα”.
Το βιβλίο – ανατομία της κρητικής ψυχής κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις ΚΑΡΜΑΝΩΡ με 610 πολύχρωμες σελίδες μεγάλου σχήματος στις οποίες παρουσιάζονται κατά χρονολογική τάξη όλα τα έθιμα λαϊκής λατρείας με λεπτομερείς αναλύσεις και πλήρη βιβλιογραφική τεκμηρίωση.
Ο συγγραφέας μιλά για τις δυσκολίες αλλά και τις συγκινήσεις που έζησε όλα αυτά τα χρόνια για να συγκεντρώσει το πολύτιμο υλικό.
‘’Ανηφόρισα – λέει χαρακτηριστικά – σε βουνοκορφές, κατηφόρισα σε θάλασσες, έζησα συγκινήσεις και γνώρισα την αγνή και άδολη πλευρά του τόπου μου.
Αλλά η λαογραφία δεν είναι μόνο καταγραφή ή απλή φωτογράφιση, είναι επιστήμη, θέλει βαθιά μελέτη και στέρεα τεκμηρίωση. Ευτύχησα να μαζέψω αυτό το υλικό σε έναν τόμο, ακόμη και τις μελέτες των τελευταίων ετών, και να παραδώσω στον τόπο μου ό,τι εκείνος μου χάρισε απλόχερα, «τα σα εκ των σων» για να θυμηθώ τη γνωστή ρήση. ‘’
“Με τον Αντώνη μάς συνδέουν δεσμοί φιλίας και αλληλοεκτίμησης”
Βασικοί ομιλητές στην αποψινή εκδήλωση θα είναι ο ίδιος ο συγγραφέας και ο μουσικός Αντώνης Μαρτσάκης, ο οποιος θα αποδώσει παμπάλαιες μελωδίες σχετικές με τη λαϊκή λατρεία, όπως τα εντυπωσιακά σε μορφή και περιεχόμενο αλλά ξεχασμένα σήμερα κάλαντα της άνοιξης, τα οποία θα ακουστούν για πρώτη φορά ύστερα από 100 και πλέον χρόνια!
‘’Με τον Αντώνη Μαρτσάκη -αναφέρει ο Νίκος Ψιλάκης -μας συνδέουν δεσμοί φιλίας και αλληλοεκτίμησης. Θαυμάζω τη δουλειά του, ξέρω πως είναι ένας ακούραστος εργάτης της κρητικής παράδοσης, όχι μόνο της μουσικής.
Στην παρουσίαση δεν τον είχα προσκαλέσει, εκείνος το έμαθε και μου τηλεφώνησε. Φανταστείτε την έκπληξή μου όταν τον άκουσα να λέει «Θα είμαι εκεί». Τόσα χιλιόμετρα, τόσο ταξίδι να έρθει από την Κίσσαμο!
Με συγκίνησε πολύ, πάρα πολύ. Ε, δεν ήθελα και καλύτερο συνομιλητή. Ήξερα πως αναζητούσε κι εκείνος τον παλιό σκοπό για τα υπέροχα κρητικά κάλαντα της άνοιξης και ήμασταν τυχεροί που ήρθε στην έκθεση ένας λεβεντόπαπας από το Μεραμπέλλο, ο π. Μιχάλης Βουκυκλάρης. Ο παππούς του, που είχε πεθάνει το 1970 σε μεγάλη ηλικία, ήταν από τους τελευταίους που έψαλλαν τα κάλαντα. Είναι φορές που ξεσκαλίζοντας τη μνήμη αναδύονται ακόμη και τα πρώιμα παιδικά μας βιώματα. Του έδωσα το χειρόγραφο με τα κάλαντα που είχα καταγράψει το 1972 και… αμέσως άρχισε να τα ψάλλει με μια υπέροχη στεντόρεια φωνή βγαλμένη από τα σπλάχνα του Βυζαντίου‘’.