Η πορεία της αυτοεκτίμησης περνά μέσα από το μαύρο χρώμα. Όσο οξύμωρο και αν μοιάζει, είναι πραγματικότητα για την ομάδα του ΚΕΘΕΑ Αριάδνη που υλοποίησε το πρόγραμμα «Black out Poetry: Όταν οι λέξεις φωτίζουν το σκοτάδι».
Η συγγραφέας, MSc Διδακτική της Λογοτεχνίας, κ. Μαρία Δασκαλάκη, μύησε την κοινότητα στα μυστικά της δημιουργικής γραφής και τα αποτελέσματα μπορεί να τα δει κανείς σε δύο εκθέσεις, στον Άγιο Νικόλαο και τα Χανιά.
Κείμενα εφημερίδων ποικίλου ενδιαφέροντος και περιεχομένου, άρθρα πολιτικά, αθλητικά, ακόμη και σελίδες με μικρές αγγελίες, κείμενα που κάποιος είχε ήδη δημοσιεύσει στον Τύπο, δόθηκαν στους συμμετέχοντες της ομάδας. Αρχικά, με μια πρώτη ματιά, έπρεπε να εστιάσουν στις λέξεις που τους άρεσαν και θα ήθελαν να αξιοποιήσουν δημιουργώντας γύρω από αυτές μια ποιητική σύνθεση. Έπειτα, έπρεπε να σβήσουν με μαύρο μαρκαδόρο ό,τι δεν αξιοποίησαν. Ο μόνος περιορισμός ήταν πως ό,τι προέκυπτε θα έπρεπε να μπορούσε να διαβαστεί από τους αναγνώστες από τα αριστερά προς τα δεξιά κι από πάνω προς τα κάτω.
Η πρόκληση για τους συμμετέχοντες ήταν να αποδομήσουν ένα ήδη δημοσιευμένο κείμενο –γραμμένο τις περισσότερες φορές από κάποιον επαγγελματία, δημοσιογράφο κλπ– και με την αφαιρετική μέθοδο να δημιουργήσουν κάτι καινούριο, κάτι δικό τους. Η έκπληξη που τους περίμενε στη συνέχεια ήταν ότι παίρνοντας όλοι από ένα ίδιο άρθρο σε φωτοτυπία, συνέθεταν ποιήματα τόσο διαφορετικά μεταξύ τους ως απόρροια της μοναδικής προσωπικότητας και της ιδιαίτερης σκέψης του καθενός.
Κι όλα αυτά, με φόντο το παρεξηγημένο –ως επί το πλείστον– μαύρο χρώμα που μέσω αυτού του επιχειρήματος ως κάποιο βαθμό τρόπον τινά αποκαθίσταται, απενοχοποιείται. Τα μέλη της ομάδας εκφράζονται και επικοινωνούν με τους αναγιγνώσκοντες τη δουλειά τους, κάνοντας αέναο το ‘εφήμερο’ των εφημερίδων εξελίσσοντάς το, δίνοντάς του άλλη μορφή, άλλη ζωή.
Το αποτέλεσμα –πότε ρεαλιστικό, πότε σουρεαλιστικό– δεν έχει μόνο λογοτεχνική κι αισθητική αξία, αλλά παράλληλα εντάσσεται στο πλαίσιο της Οπτικής ποίησης καθώς οι συμμετέχοντας συνοδεύουν την ποιητική τους δημιουργία και με εικαστική σύνθεση προσφέροντας έτσι μια εντυπωσιακή εικόνα τόσο των δυνατοτήτων τους όσο και του βάθους της έκφρασης και της σκέψης τους. Μέσα σε ένα «black out» καταφέρνουν να φωτίσουν το σκοτάδι χρησιμοποιώντας τις λέξεις και δίνοντας με αυτό τον τρόπο μεγαλύτερο νόημα στην καθημερινότητα.
Ο κοινωνιολόγος, υπεύθυνος εκπαίδευσης στο ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ, κ. Μάνος Ταμιωλάκης, αναφέρει στην «Π» πως οι περισσότεροι από τους χρήστες, ειδικά ηρωίνης, έχουν βιώσει κάποια στιγμή στη ζωή τους κοινωνικό αποκλεισμό. Στην κοινότητα υλοποιούνται δράσεις που καλύπτουν τυχόν ελλείμματά τους και τους βοηθούν στη μετέπειτα κοινωνική επανένταξη. Στο ΚΕΘΕΑ, πέρα από τους εθελοντές, όπως είναι η κ. Δασκαλάκη, υπάρχουν ένας φιλόλογος, ένας φυσικός και ένας γυμναστής που φροντίζουν για τις ανάγκες τυπικής εκπαίδευσης των μελών της ενώ τους μαθαίνουν να αγαπούν το σώμα τους, που στο παρελθόν είχαν καταπονήσει.
«Η τέχνη βοηθάει κάποιον στην προσωπική του ανάπτυξη», αναφέρει ο κ. Ταμιωλάκης. Τονίζει πως μέσα από τη διαδικασία της δημιουργικής γραφής, τα μέλη της κοινότητας βιώνουν μία στιγμή αυτογνωσίας, ανακαλύπτουν μια ικανότητα που δεν ήξεραν καν ότι είχαν και αποκτούν αυτοεκτίμηση, που τους έλειπε παλαιότερα.
«Η δημιουργική γραφή είναι μια μέθοδος που μπορεί να κάνει εύκολα τον άλλο να εκφράσει τη σκέψη του και πόσο μάλλον σε μια τέτοια ευπαθή κοινωνική ομάδα που έχει ανάγκη από ερεθίσματα. Προσπαθώ να τους δίνω ερεθίσματα και να τους αφήνω να ανακαλύψουν τους δρόμους που ανοίγονται μπροστά τους», αναφέρει η κ. Δασκαλάκη και τονίζει πως στο τέλος τα μέλη της ομάδας βιώνουν τη χαρά της δημιουργίας.
Η έκθεση με έργα της ομάδας θα φιλοξενηθεί στη Δημοτική Πινακοθήκη Αγίου Νικολάου από 15 με 22 Ιουνίου και τα εγκαίνια θα γίνουν το Σάββατο 16 Ιουνίου στις 7.30 το απόγευμα, και στα Χανιά από 26 Ιουνίου ως 3 Ιουλίου στον Άγιο Ρόκκο στην πλατεία Σπλάντζιας .
Τα μέλη της ομάδας σημειώνουν πως «μέσα από αυτό τον καινούριο –για μας– τρόπο έκφρασης –μαυρίζοντας και κρατώντας– μάθαμε με λίγες λέξεις να εκφράζουμε συναισθήματα, κάνοντας τη δυσκολία χαρά και τη χαρά δημιουργία. Με αυτό τον τρόπο χρησιμοποιήσαμε το σκοτάδι, για να τονίσουμε το φως. Τόσο απλά”.
Ο κ. Γιώργος αναφέρει πως η συμμετοχή στην ομάδα ήταν για εκείνον ένας λόγος να μείνει στην κοινότητα και να συνεχίσει την προσπάθειά του.
Όπως λέει, του προσφέρει αίσθημα ικανοποίησης και είναι άλλη μια πόρτα που βρίσκεται ανοιχτή για το μέλλον, ένας δρόμος που ξέρει τώρα ότι υπάρχει.
Ο κ. Γιώργος Σαββάκης αναφέρει πως «με έκανε να ανακαλύψω κομμάτια του εαυτού μου που ποτέ δεν πίστευα ότι μπορώ να αγγίξω». Έχει δύο μικρά κορίτσια και είναι σε θέση να τους διαβάζει, πλέον, το παραμύθι που ο ίδιος έγραψε.
«Μου έκανε εντύπωση πώς μέσα από ένα ήδη υπάρχον κείμενο , αφαιρώντας τις περισσότερες λέξεις και επιλέγοντας συγκεκριμένες, έβρισκα τρόπο να εκφράσω σκέψεις και συναισθήματα, με ξεκλείδωσε στην πορεία για να μπορώ να γράψω μέσα από τα πολλά, επιλέγοντας τα λίγα μπορείς να βρεις την ουσία», περιγράφει ο κ. Στέφανος Ριτσόπουλος.
«Είδα ότι έχω την ικανότητα να δημιουργήσω κάτι, να ζωγραφίσω, μου άρεσε που μπορούσα να βάλω την εμπειρία μου, τη ζωή μου και να εκφραστώ», αναφέρει ο κ. Κωνσταντίνος Βάζος. Παλιότερα θεωρούσε πως η ποίηση και η λογοτεχνία ήταν μόνο για τους κουλτουριάρηδες αλλά άλλαξε γνώμη.
«Από το μηδέν που ήμουν έφτασα πολύ ψηλά, δεν είχα χάσει ούτε ένα μάθημα, τώρα σκέφτομαι να συνεχίσω να ασχολούμαι με το γράψιμο και να εκφράσω πράγματα που ο κόσμος δεν καταλαβαίνει», αναφέρει ο κ. Κωνσταντίνος Τσολάκης.