Μέσα σε μόλις 525 τ.μ. και 8μ. μέγιστο βάθος η κρητική γη έκρυβε νέους, εκπληκτικούς θησαυρούς που ήρθαν προσφάτως στο φως αποδεικνύοντας την τεράστια διαχρονία του κρητικού πολιτισμού.
Η επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου αρχαιολόγος δρ Αθανασία Κάντα, η οποία έφερε στο φως το διαχρονικό θρησκευτικό κέντρο της πόλης του Κνωσού και τα εκπληκτικά ευρήματά του, καθήλωσε χθες το βράδυ το ηρακλειώτικο κοινό μιλώντας για το δικό της ταξίδι στην ανασκαφή που όμως έμελλε να ανοίξει νέους ορίζοντες στη γνώση του μινωικού πολιτισμού, φωτίζοντας άγνωστες πλευρές της πολιτισμικής μας διαδρομής.
Όπως τονίστηκε χθες το βράδυ, αν και το ανάκτορο της Κνωσού έχει πολλούς χώρους με θρησκευτική χρήση, για πρώτη φορά αποκαλύπτεται ένας που έχει τόσο μεγάλη θρησκευτική διαχρονία η οποία ξεκινάει από το 1800 π.Χ. και καταλήγει στον 2ο μ.Χ. αιώνα.
Επίσης, στον ίδιο χώρο υπάρχουν ακόμα στοιχεία που υποδηλώνουν πιθανότατα την ύπαρξη μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής.
Στην εκδήλωση που οργάνωσαν από κοινού το «Συμπόσιο πολιτισμού» με το τοπικό παράρτημα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, η αίθουσα “Μανόλης Καρέλλης”, στην Ανδρόγεω, δεν ήταν απλώς κατάμεστη αλλά πολλοί ήταν εκείνοι που όρθιοι άκουγαν την κ. Καντά να εξιστορεί το πώς ήρθαν στο φως τα ευρήματα που εμπλουτίζουν την οπτική της ιστορικής γνώσης και αυτογνωσίας μας σε μία κρίσιμη κοινωνική περίοδο.
Εκπληκτικές ανακαλύψεις
Αυτά τα αντικείμενα, αλλά και πολλά άλλα για τα οποία έχει ήδη γράψει η «Π», παρουσιάστηκαν χθες μέσα από μεγάλες διαφάνειες και οι πολίτες είχαν τη δυνατότητα μιας ολοκληρωμένης εικόνας των μεγάλων αυτών νέων ευρημάτων της πόλης της Κνωσού.
Ανάμεσά τους το περίφημο σκήπτρο που, όπως ήδη έχει γράψει η «Π», είναι ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της ανασκαφής. Είναι φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από ελεφαντόδοντο, είναι ολοπλούμιστο και κατάγραφο. Έχει σχήμα στρογγυλό με τετράπλευρη διατομή και κάθε πλευρά φέρει επιγραφές από την αδιάβαστη έως σήμερα Γραμμική Α’.
Πρόκειται για ένα θρησκευτικό σύμβολο και η μεγάλη του αξία του έγκειται στο ότι δεν έχει ξαναβρεθεί τόσο μεγάλη επιγραφή της Γραμμικής Α’ και μάλιστα σε τόσο πολυτελές αντικείμενο.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκε ακόμα και ένας ρωμαϊκός ναός αφιερωμένος στην Άρτεμη και τον Δία. Μεταξύ των ευρημάτων υπάρχει και το μοναδικό ειδώλιο του Θεού Σέραπι ο οποίος εικονίζεται ως ο Θεός Οσιρις.
Στο ειδώλιο γίνεται ένα αμάλγαμα αρχαίων ελληνικών πεποιθήσεων με αιγυπτιακές επιρροές στη Ρωμαϊκή εποχή.
Ο Όσιρις ήταν μια αιγυπτιακή θεότητα που σύμφωνα με τη μυθολογία διαμελίστηκε από τον κακό του αδελφό Σεθ. Η γυναίκα του Οσιρις, η θεά Ίσιδα, μπόρεσε να συγκεντρώσει όλα του τα διαμελισμένα κομμάτια εκτός από το ανδρικό μόριο. Με μαγικό τρόπο συνέθεσε τα κομμάτια και ανέστησε τον διαμελισμένο Θεό.
Ποτέ όμως η Ίσιδα δεν βρήκε το ανδρικό μόριο το οποίο αντικατέστησε με κάποιο φθαρτό υλικό. Ο Οσιρις στην φαραωνική εποχή απεικονίζεται ως μούμια χωρίς χέρια αλλά με το ανδρικό μόριο να προεξέχει. Το ειδώλιο που βρέθηκε στην Κνωσό επίσης δεν έχει χέρια, έχει ανασηκωμένο ένδυμα και στη θέση του μορίου ο καλλιτέχνης άφησε μια μεγάλη οπή όπου οι ιερείς κατά τη διάρκεια των τελετών μπορούσαν να τοποθετήσουν ένα ομοίωμα ανδρικού μορίου από φθαρτό υλικό, πιθανόν ξύλινο, ως επίκληση στη θεότητα.
Επίσης παρουσιάστηκαν άλλα σχετικά αντικείμενα, όπως χάλκινο ξίφος με ένθετο χρυσό γρύπα, σφραγίδα με ιερογλυφική γραφή με όνομα θεότητας, τμήματα ράβδων χρυσού, διπλοί πέλεκεις, κεφαλές του Διόνυσου, της Ίσιδας κ.λπ.
Περίπου 40 σημαντικά ευρήματα από την ανασκαφή που έφερε στο φως το θρησκευτικό κέντρο της Κνωσού φιλοξενούνται στην μεγάλη έκθεση «Κρήτη. Αναδυόμενες πόλεις: Άπτερα-Ελεύθερνα -Κνωσός. Τρεις αρχαίες πόλεις ζωντανεύουν» που εγκαινιάστηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Δύο νέα σημαντικά ευρήματα
Ένα ακόμα εκπληκτικό εύρημα που ήρθε στο φως, όπως τόνισε η κ. Κάντα τόσο στην “Π” (η οποία και τα παρουσιάζει σήμερα) όσο και στην εκδήλωση, είναι ένα κομμάτι αγγείου το οποίο φέρει ένα μεγάλο σταυρό παλαιοχριστιανικής εποχής.
Επίσης, εκτός από το τεμάχιο με το αγγείο αυτό, βρέθηκε μια εκπληκτικού κάλλους πόρπη ή αγκράφα που υπολογίζεται ότι ανήκει στην εποχή της Βενετοκρατίας. Εκτιμάται ότι είναι μέρος ζώνης που φέρει μια παράσταση με τη γέννηση του Χριστού.