«Θεέ μου να τσικουδόβρεχε το μήνα δέκα βράδια, να γέμιζαν με τσικουδιά στέρνες μα και πηγάδια” αναφέρει μια από τις πολλές μαντινάδες που λένε στην Κρήτη για το τοπικό απόσταγμα που δεν λείπει από κανένα σπίτι του νησιού. Και αυτή την περίοδο ο Θεός ακούει τον μαντιναδολόγο και στέλνει “βροχή” τσικουδιάς στους λουλάδες των ρακοκάζανων που άνοιξαν την Κυριακή.
Τα καζανέματα στην Κρήτη δεν είναι μια απλή διαδικασία, όπως ξέρουν όσοι έχουν βρεθεί την περίοδο του Οκτωβρίου και του Νοεμβρίου σε ένα από τα πολλά ρακοκάζανα που λειτουργούν στο νησί. Και όσοι για πρώτη φορά επισκέπτονται ένα ρακοκάζο είναι σαν να συμμετέχουν σε μια “μυσταγωγία”. Μυούνται όχι μόνο στα μυστικά της τσικουδιάς, αλλά στα όσα κρύβει η ψυχή αυτής της γης. Τον κόπο, τον ιδρώτα, την αγωνία και τη χαρά του αμπελουργού, τα μεθυστικά αρώματα της τσικουδιάς, της οφτής πατάτας, του αντικριστού και των άλλων εδεσμάτων που συνοδεύουν αρμονικά τον χορό, τη λύρα, τη μαντινάδα και τη χαρά της παρέας που σμίγει με αφορμή και γύρω από το καζάνι.
Η κρητική τσικουδιά ρέει τόσα χρόνια στα τσικουδοπότηρα του νησιού, στα σπίτια, στα καφενεία, στα εστιατόρια που μοιάζει σαν να ρέει στις φλέβες των κατοίκων του. Είναι το καλωσόρισμα στο σπίτι, το καλώς εσμίξαμε στις κοινωνικές εκδηλώσεις και το ευχαριστήριο κέρασμα σε όλα τα καταστήματα εστίασης, προσδίδοντας τη λάμψη της χαράς στα μάτια αυτού που την προσφέρει και εκείνου που την δέχεται.
Όπως αναφέρει στην ΕΡΤ Ηρακλείου και τη Νεκταρία Μανουσουδάκη ο πρόεδρος του Συλλόγου Παραδοσιακών Αποσταγμα- τοποιών Τσικουδιάς νομού Ηρακλείου Τάσος Βρέντζος, τα ρακοκάζανα της Κρήτης θα αρχίσουν να ανοίγουν με εξαίρεση τις πιο όψιμες περιοχές, όπως η Αγία Βαρβάρα και ο δήμος Αρχανών – Αστερουσίων, όπου τα καζανέματα θα ξεκινήσουν από τις 10 Οκτωβρίου. Και παρά τις περιπέτειες που πέρασε προσφάτως αναφορικά με το φορολογικό καθεστώς και την ονομασία της, η τσικουδιά θα συνεχίσει να παράγεται και να διατίθεται παντού. Έστω και ως απόσταγμα – χωρίς την εμπορική χρήση του ονόματος τσικουδιά, έστω και με μεγαλύτερη φορολόγηση.
Σύμφωνα με τον κ. Βρέντζο, οι “μικροί”, εκείνοι που βγάζουν τη ρακή για ιδία χρήση, θα επηρεαστούν περισσότερο από την φορολογική επιβάρυνση (από ο,59 αυξήθηκε κατά μέσο όρο στο 1,40 ανά λίτρο), αλλά και από τους αυστηρότερους ποιοτικούς ελέγχους. Όπως εξηγεί, χρειάζεται ακρίβεια στον αλκοολικό βαθμό, δεδομένου ότι αυτός θα αποτελεί και τη βάση για την φορολόγηση του τελικού προϊόντος. Οι αμβυκούχοι, ωστόσο, είναι έτοιμοι, προσθέτει ο ίδιος, να υποδεχθούν και φέτος τις παρέες και τα γλέντια που συνοδεύουν τα καζανέματα.
Όμως, όσοι συμμετέχουν ας έχουν κατά νου μία άλλη μαντινάδα: “Ανάθεμά ντη τη ρακή ήντα ‘ναι αυτό που κάνει κι όταν την πίνω γίνεται το πάτωμα ταβάνι”.