«Οι εκπλήξεις. Το Μεγάλο Θέατρο της Γόρτυνας. Εκεί που ο θρύλος συναντά την αρχαιολογία» είναι το θέμα διάλεξης που οργανώνει το Σωματείο Διάζωμα, την Τρίτη 8/4/2025, στις 7 το απόγευμα, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, 11521, Αθήνα).
Ομιλήτριες/ές θα είναι οι:
- Βασιλική Συθιακάκη, δρ. αρχαιολόγος, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου
- Αθανασία Κάντα, δρ. αρχαιολόγος, επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου
- Δανάη Κοντοπόδη, αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου
- Ανδρέας Λυριντζής, αρχαιολόγος
Συντονιστής:
- Σταύρος Μπένος, πρόεδρος Σωματείου Διάζωμα.
Η παρουσίαση αφιερώνεται από τους ομιλητές στον δάσκαλο, συνάδελφο και φίλο καθηγητή, Πέτρο Θέμελη.
Κάθε σκαλιδιά επιφύλασσε και μια έκπληξη
Στον απέραντο ερειπιώνα, στις υπώρειες της Ακρόπολης της Γόρτυνας, κάθε σκαλιδιά επιφύλασσε και μια έκπληξη. Το 2011 ξεκίνησε με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρήτης και με την υποστήριξη του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ» και του Δήμου Γόρτυνας η πολύχρονη και επίπονη προσπάθεια αποκάλυψης και αποκατάστασης ενός από τους μεγαλύτερους χώρους θέασης της ρωμαϊκής Κρήτης, με διάμετρο περίπου 93 μ. και εκτιμώμενη χωρητικότητα 7.500 θεατών.
Μυθολογικοί δρόμοι για την καταγωγή του αρχαίου θεάτρου οδηγούν στην Κρήτη. Η μινωική παρουσία είναι έντονη όχι μόνο στον μύθο, αλλά και στη θρησκευτική τελετουργία και αρχιτεκτονική. Πράξεις θρησκευτικών τελετουργιών με τη συμμετοχή πλήθους είναι γνωστές από τις τοιχογραφίες.
Από το χοροστάσι που έφτιαξε ο Δαίδαλος για την Αριάδνη, όπως αναφέρει ο Όμηρος, μέχρι τους θεατρικούς χώρους των ανακτόρων που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, αναδύονται οι απαρχές του αρχαίου θεάτρου.
Το πλήθος και η ιδιαιτερότητα των γλυπτών που έχουν αποκαλυφθεί στο Μεγάλο Θέατρο Γόρτυνας και τα πολυποίκιλτα αρχιτεκτονικά μέλη, κατασκευασμένα από υλικά προερχόμενα από διάφορες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, επιβεβαιώνουν την οικονομική ευρωστία της πόλης και τους ισχυρούς δεσμούς της ανώτερης τάξης της Γόρτυνας με τη Ρώμη. Καταδεικνύουν, επίσης, μέσω του μύθου της Ευρώπης και του ταύρου τη μεγάλη διαχρονία της κρητικής πολιτισμικής παράδοσης.
Η χαρά της έρευνας και της ανακάλυψης, οι αναπάντεχες εκπλήξεις κάτω από ογκώδη αρχιτεκτονικά μέλη μετατρέπονται σε αίσθημα σεβασμού και βαθιάς ευθύνης για τη συντήρηση και διατήρηση του μνημείου για τις επόμενες γενιές και τη μετατροπή του από ερειπιώνα σε έναν νέο πόλο πολιτιστικού ενδιαφέροντος, συνδεδεμένο με τα υπόλοιπα μνημεία της αρχαίας Γόρτυνας, το Μουσείο αλλά και την τοπική κοινωνία ως χώρο τέλεσης υπαίθριων εκδηλώσεων και δρώμενων.