Η παρουσίαση του νέου τόμου των εκδόσεων της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών θα γίνει την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου, ώρα 7:30΄, στον Κήπο του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης.
Θα γίνει από τους Κλαίρη Μιτσοτάκη, επιμελήτρια της έκδοσης, Γιάννη Σκαλιδάκη, διδάσκοντα στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, MichaelSweet, συγγραφέα-δημοσιογράφο, Κωστή Μαμαλάκη, σύμβουλο του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης σε θέματα Νεότερης Ιστορίας.
Στην εκδήλωση θα παραστούν οι κυρίες Ρένα και Ιωάννα Κουτσουδάκη και ο κύριος Ελευθέριος Παπαδάκης, υιός των Ανδρέα και Ευαγγελίας Παπαδάκη.
Λίγο νωρίτερα, στις 7, θα πραγματοποιηθεί ξενάγηση στην περιοδική έκθεση ΧΑΝΙΑ ’41-’45 (Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, 21 Μαΐου-30 Οκτωβρίου 2019), από τον επιμελητή της Κωστή Μαμαλάκη.
Η έκθεση αφορμάται από τις αφηγήσεις της νέας έκδοσης της ΕΚΙΜ και έχει θέμα τη Μάχη της Κρήτης και την Κατοχή στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή των Χανίων.
Οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί, οι συγκρούσεις γύρω από το αεροδρόμιο του Μάλεμε, η οπισθοχώρηση των βρετανικών δυνάμεων αλλά και η παρουσία των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών στο λημέρι του Βουρβουρέ, η καθημερινότητα στην κατεχόμενη πόλη, η τραγωδία της εβραϊκής κοινότητας, ως τη συνθηκολόγηση και την αποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων τον Μάιο του 1945, παρουσιάζονται με τη συνδρομή σπάνιων αρχειακών και υλικών τεκμηρίων.
Σοκάρουν οι μαρτυρίες
«Είχαμε βολευτεί μέσα στους βράχους, μια στρογγυλή μεγάλη πέτρα είχαμε για τραπέζι, ανάμεσα σε δυο βράχους είχαμε το κρεβάτι μας, βρήκαμε και κατάλληλο μέρος για τον ασύρματο… Δεν μας έφθαναν όλα αυτά, αρχάς Ιουλίου (το ’42 βέβαια), αποβραδίς αρχίζει μια μαυρίλα από σύννεφα και μια δυνατή βροχή, από το βράδυ μέχρι το πρωί.
Εκεί που είχαμε το δήθεν κρεβάτι μας, καρφώνει ο Ανδρέας μια χονδρή κουβέρτα στον βράχο σαν αντίσκηνο και εκεί από κάτω είχαμε τα τρία παιδιά μας, εγώ από τη μια μεριά και ο Ανδρέας από την άλλη για να τα προστατεύομε.
Εκείνο το βράδυ φοβήθηκα ότι ήτο το τέλος μας» (αφήγηση Ευαγγελίας Παπαδάκη). Στις εμπειρίες και τις μνήμες των «αμάχων» –παιδιών και γυναικών– από τα δύσκολα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής είναι αφιερωμένος ο δωδέκατος τόμος της επιτυχημένης εκδοτικής σειράς της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών Μαρτυρίες, με τίτλο Ο πόλεμος στα σπίτια μας, που περιλαμβάνει τις αφηγήσεις της Ευαγγελίας Παπαδάκη και των μικρών, τότε, κοριτσιών Ρένας και Ιωάννας Κουτσουδάκη.
Αφηγήσεις που αφορούν διαφορετικούς χώρους –το ορεινό ανάγλυφο της δυτικής Κρήτης η πρώτη, το αστικό περιβάλλον των Χανίων η δεύτερη–, αλλά με κοινό παρονομαστή το έντονο συναισθηματικό φορτίο.
Όπως, άλλωστε, σημειώνει η επιμελήτρια της έκδοσης κυρία Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Γυναικείες μαρτυρίες για τη Μάχη της Κρήτης και τη γερμανική κατοχή στο νησί δεν έχουμε πολλές, ίσως έχουμε, συγκριτικά με τις άλλες περιοχές της χώρας, για την περίοδο αυτή, μια υστέρηση που δεν είναι εύκολο να εξηγηθεί.
Από την πλευρά αυτή είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο νέος τόμος της σειράς Μαρτυρίες περιλαμβάνει αποκλειστικά γυναικείες αφηγήσεις. Είναι λοιπόν ιστορίες του βουνού που διηγείται η Ευαγγελία Παπαδάκη. Οι ιστορίες του βουνού είναι κατά κανόνα ιστορίες καταδίωξης.
Και η ιστορία που διηγείται το βιβλίο είναι οι καταδιώξεις μαζί με όλους τους άλλους και μιας οικογένειας, της δικής της οικογένειας. Εικόνες –κλεφτές κατά κάποιον τρόπο, λόγω της παιδικής τους ηλικίας– από τη ζωή της πόλης των Χανίων στην Κατοχή αφηγούνται οι κυρίες Ρένα και Ιωάννα Κουτσουδάκη.
Η οικογενειακή διαβίωση μέσα στον πόλεμο εν άστει είναι η περιοχή των αναμνήσεών τους και εκείνο που καταθέτουν είναι ο απόηχος των γεγονότων εκείνων των πολυτάραχων χρόνων στις παιδικές τους συνειδήσεις.
Όλα έφταναν σε αυτές ημιαποσιωπημένα, διαθλασμένα – και έτσι μας τα διηγούνται, με την παιδική φωνή και τα παιδικά μάτια που είχαν τότε, όταν συνέβαιναν όλα εκείνα τα δραματικά γεγονότα ενός πολύ σκληρού πολέμου». Στην επιμέλεια της έκδοσης συνέβαλαν ακόμη οι κύριοι Κωστής Μαμαλάκης και Michael Sweet.
Είσοδος ελεύθερη.