Αν οι αριθμοί μπορούν να πουν ιστορίες,  θα μιλούσαν για το ταξίδι ενός ανθρώπου στον κόσμο για να κάνει γνωστό σε 101 χώρες, στις 5 ηπείρους μέσα σε 30 χρόνια, τις ποικίλες μορφές του έργου ενός μεγάλου και να κρατήσει ζωντανή την μνήμη του  που αντιστέκεται στο χρόνο.

Αυτός ο ταξιδευτής δεν  είναι  άλλος από τον πρόεδρο  της Διεθνούς Εταιρίας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη και πρεσβευτή  του Ελληνισμού Γιώργο  Στασινάκη   που έρχεται να μοιραστεί με όλους εμάς τις στιγμές που τον σημάδεψαν σ’ αυτό το πολύχρονο ταξίδι,μέσα από το νέο του βιβλίο.

“Οι δρόμοι ζωής-στα χνάρια του Νίκου Καζαντζάκη 1989-2019’’, που   κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική, είναι μια μαρτυρία των περιπλανήσεων του σε πολεις, συνοικίες, χωριά, σχολεία, πανεπιστήμια, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά κέντρα, ναούς,συλλόγους ακόμα και σε φυλακές.

Ένας πραγματικός  δρομέας του έργου του μεγάλου συγγραφέα  που μπολιάστηκε με περίσσα κρητική “κουζουλάδα” για να ακολουθήσει τα χνάρια του σε χώρες ελευθερες ή μη ελευθερες, αλλά όλες με πλούσιο πολιτισμό και να σπείρει  τον λόγο και το έργο του σε διαφορετικούς λαούς και πολιτισμούς που πολλοί  ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του

Η σχέση με τον Καζαντζάκη, τον “Δάσκαλο” όπως τον χαρακτηρίζει ο ίδιος ξεκινά από πολύ νωρίς.

“Προερχόμενος -αναφέρει-από την Ελλάδα, από μια “κλειστή”, όπως θα ‘λεγε ο Henri Bergson, παραδοσιακή κοινωνία, και ζώντας στη Γαλλία, σε μια κοινωνία “ανοιχτή”, η ανάγνωση των έργων του Νίκου Καζαντζάκη με σημάδεψε βαθιά και σε πολλά επίπεδα.

Η ανακάλυψη διαφορετικών πολιτισμών, λαών και συγγραφέων, ελάχιστα γνωστών ή και άγνωστων για μένα, μου άνοιξε νέους ορίζοντες. Οι ανησυχίες μου βρήκαν απάντηση και η ζωή μου απέκτησε καινούριο νόημα, καθώς αναδύθηκε από μέσα μου ό,τι πιο σημαντικό για τον άνθρωπο, την κοινωνία και τις αληθινές αξίες.

Ακριβώς όπως λέει το απόφθεγμα του Άραβα ποιητή που σταχυολογεί ο Καζαντζάκης: “Η Μέκκα που γυρεύεις βρίσκεται μέσα στην καρδιά σου”. Μου επέτρεψε, επίσης, να είμαι πιο ανεκτικός σε επίπεδο πνευματικό, πολιτικό και πολιτισμικό, ευαισθητοποιημένος ως προς την ανθρώπινη “συνύπαρξη”, υιοθετώντας τελικά τη φράση του Γάλλου συγγραφέα Roger Vaillant: “Μ’ αρέσουν οι γυμνοί άνθρωποι, αυτοί που δεν διακατέχονται απ’ αυτό που κατέχουν”.

Δίπλα στην Ελένη και τον Ανεμογιάννη,  όταν δημιουργείται η    Διεθνής  Ένωση, ο Γιώργος Στασινάκης   θα  αφιερώσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στην προβολή και προώθηση του έργου του μεγάλου Κρητικού.

Ο Peter Bien θυμάται

“Έφτασε -γράφει στον πρόλογο του βιβλίου , ο ομότιμος καθηγητής Αγγλικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας, μεταφραστης των έργων του Καζαντζάκη και επιτιμο μέλος της ΔΕΦΝΚ Peter Bien-ο Στασινάκης σε ηλικία συνταξιοδότησης το 2005. Από τότε δραστηριοποιήθηκε ακόμα περισσότερο για την προώθηση του έργου του Καζαντζάκη. Είναι δύσκολο να περιγράψουμε τη νέα ενεργητικότητα του.

Ποιο μέρος να τονίσουμε: τα κείμενα που δημοσίευσε, τη συντακτική του φροντίδα για το ενημερωτικό δελτίο Synthesis και την ειδικευμένη επιθεώρηση Les  Regard cretoisΗ Κρητική ματιά  The Cretan clance La miranda credence, τις διαλέξεις του, τα ταξίδια του,τα συνέδρια που διοργάνωσε, τη συνεργσία του με διάφορους φορείς σε πέντε ηπείρους;’’

Ο γνωστός καθηγητής ξεχωρίζει όμως ένα σημαντικό  γεγονός  σ’ αυτό το ταξίδι το οποίο και καταγραφει: ’’Ήταν ένα συνέδριο που διοργανωσε η ΔΕΦΝΚ (που σημαίνει, φυσικά, ότι οργανώθηκε κυρίως από τον Στασινάκη, πάντα εννοείται με την βοήθεια των τοπικών φορέων). Έγινε στο Μουσείο  Καζαντζάκη στην Μυρτιά, στις 7 Δεκεμβρίου του 2003. Ήταν τόσο διαφορετικό αυτό το γεγονός επειδή  οι εννέα ομιλητές ήταν  ξένοι επιστήμονες που απάγγειλαν την διάλεξη τους στα νεοελληνικά.

Οι εθνικότητες τους ήταν αυστραλιανή, αμερικάνικη, γεωργιανή,κινεζική, βραζιλιάνικη, αιγυπτιακή, σέρβικη σουηδική… Η πιο αλησμόνητη ήταν του κυρίου Li Chenggui,του πολύ κεφάτου κινέζου μεταφραστή του Ζορμπά. Μας διηγήθηκε πως η κυβέρνηση του Μάο τον είχε στείλει στην Αλβανία για να μάθει ελληνικά, πως στην Πολιτιστική Επανάσταση ήταν πιο τυχερός από τους άλλους, επειδή αντί να τον στείλουν στα χωράφια όπως άλλους, τον διέταξαν να δουλέψει ως λιμενεργάτης σε ελληνικά καράβια.

Σ’ ένα καράβι βρήκε μια στοίβα με βιβλία κι ανάμεσα τους τον “Ζορμπα”.

Έπρεπε να τα πάρουν οι φρουροί να τα κάψουν εφόσον τα είχε μολύνει ο καπιταλισμός.

Όμως ο κ. Li έπεισε ένα  φρουρό  να τον αφήσει να κρατήσει τον Ζορμπά αφού ο συγγραφέας του είχε προσκληθεί στην Κίνα από τον Zhou en Lai.

Διαβάζοντας το του έκανε εντύπωση ότι ο ηρωας του βιβλίου απορρίπτει την κατάσταση που επικρατούσε τότε στην Κίνα. Αποφάσισε  να   μεταφράσει το βιβλίο και προχωρούσε μυστικά, κρύβοντας τα χειρογραφα κάτω από το πάτωμα της καλύβας στην οποία ήταν αναγκασμένος να ζει. Στο τέλος της ομιλίας του στο συνέδριο στην Κρήτη, πρόσφερε στο μουσείο Καζαντζάκη το χειρόγραφο της μετάφρασης του.

Όλοι εμείς συγκινηθήκαμε από την αφοσίωση του στην σοφία του Ζορμπά, μέσα στην τόσο ενάντια ατμόσφαιρα της Πολιτιστικής Επανάστασης’’.

Με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το δεύτερο βιβλίο του Γιώργου Στασινάκη μετά το “Καζαντζάκης-Ζορμπάς: μια αληθινή φιλία’’, έρχεται να διορθώσει ορισμένες κακόπιστα εσφαλμένες πληροφορίες για τον Καζαντζάκη, να παροτρύνει τους ακροατές να διαβάσουν τα βιβλία του αλλά και να παρουσιαστούν οι δραστηριότητες της ΔΕΦΝΚ.

 

“Το πάθος μου για τον μεγάλο Κρητικό  παραμένει αμείωτο”

Οι δυσκολίες σ’ αυτό το δρόμο ήταν πολλές, κοινωνικές, κλιματικές, πολιτικές, ή δικαστικές. Όμως δεν πτοήθηκε γιατί πραγματικά αγαπούσε το έργο του Καζαντζάκη.

‘’Ο περίπλους μου-καταλήγει ο Γιώργος Στασινάκης-τελειώνει εδώ, όχι όμως και οι δρόμοι ζωής-στα χνάρια του Νίκου Καζαντζάκη. Το πάθος μου για τον μεγάλο Κρητικό παραμένει αμείωτο, γιατί όπως γράφει ο Χένρι Μίλερ στον Κολοσσό του Μαρουσιού “υπάρχουν άνθρωποι που είναι τόσο πλήρεις, τόσο πλούσιοι που δίνονται τόσο απόλυτα, ώστε κάθε φορά που τους αφήνεις, νοιώθεις  ότι δεν έχει σημασία αν χωρίζεστε για μια μέρα ή για πάντα.

Έρχονται κοντά σου ξεχειλίζοντας και σε ξεχειλίζουν κι εσένα’’. Δεν σου ζητάνε τίποτα εκτός από την συμμετοχή σου στη δική τους υπεράφθονη χαρά της ζωής’’.

 

“Απάντησα σε πολλά και εξήγησα την κουζουλάδα μου”

‘’Απάντησα -γράφει ο συγγραφέας, για το πολύχρονο ταξίδι του-σε πλήθος ερωτήσεων, κυρίως για το έργο του, τη σκέψη του, τις ταξιδιωτικές του αφηγήσεις, την καθημερινή ζωή του, την έλλειψη βιβλίων του στα βιβλιοπωλεία, κάποιες κακές μεταφράσεις των έργων του, τους λόγους που δεν του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ, την πνευματικοτητα του, τις φιλοσοφικές επιρροές του, την ελληνικότητα του τη στάση του αναμεσα στη Δύση και την Ανατολή, τον πραγματικό Ζορμπά, τις σχέσεις του με τις γυναίκες, το νοημα της επιτύμβιας  επιγραφής στον τάφο του, τους λόγους για τους οποίους η ΔΕΦΝΚ ιδρύθηκε στη Γενεύη και όχι στην Ελλάδα, τον τρόπο λειτουργίας της ως ανεξάρτητο παγκόσμιο πολιτιστικό σωματείο μη κερδοσκοποικού χαρακτήρα.

Τέλος εδωσα απαντήσεις αναφορικά με τους λόγους που με οδήγησαν να γίνω ‘’Δρομέας ‘’ του έργου του μεγάλου Κρητικού και εξήγησα την “κουζουλάδα’’ μου.