Νίκος Καββαδίας: Ο ποιητής των θαλασσών του κόσμου και της ψυχής

Έχει μείνει στη μνήμη με διάφορα προσωνύμια, κυρίως βέβαια ως “Μαραμπού”. Γεννήθηκε πριν ακριβώς εκατό δεκαπέντε χρόνια και έφυγε ακριβώς πριν πενήντα, παρά ένα μήνα, στις 10 Φεβρουαρίου του 1975. Η ποίησή του, μισό αιώνα μετά τη βαθιά βουτιά του σε “κάποια θάλασσα στις μακρινές Ινδίες”, παραμένει πιο ζωντανή και θελκτική από ποτέ…

Ο Νίκος Καββαδίας, ποιητής της ελληνικής ναυτοσύνης, των πελάγων και των πιο μακρινών λιμανιών. Έπλασε ένα ολότελα δικό του ποιητικό σύμπαν, σαγηνευτικό σαν την ίδια τη θάλασσα. Ζωγράφισε με λέξεις τη σκληρή ζωή των ναυτικών, κατάφερε όπως κανείς πριν και μετά από αυτόν να ανασυστήσει την κουλτούρα της θαλασσινής ζωής.

Μαγευτικός στιχοπλόκος, αλλά και βαθύς αφηγητής, όπως μαρτυρούν τα δυο και μόνα πεζά του, η ποντοπόρα “Βάρδια” και η λιμενίσια “Λι”. Ταξίδεψε τους αναγνώστες και ακροατές της ποίησής του σε τόπους που ως τότε δεν είχε ονειρευτεί να φθάσει η νεοελληνική γραφή. Έπαιξε μοναδικά με τον συμβολισμό και τον σουρρεαλισμό, βαστώντας όμως πάντα ένα ρεαλιστικό έρμα. Η βασανισμένη από τις αρρώστιες και την έλλειψη του έρωτα ναυτική ψυχή έγινε ο καμβάς στον οποίο ο Καββαδίας απεικόνισε έναν ολόκληρο κόσμο, μια κουλτούρα πλήρη.

Αν δεν έγραφε στα ελληνικά αλλά σε μια παγκόσμια γλώσσα, θα ήταν ίσως παγκόσμια κορυφαίος. Αλλά και τα ελληνικά του είναι μια ολόκληρη γλώσσα αυθύπαρκτη, πρωτότυπη και ιερή. Και γέννησε η γλώσσα του αυτή ένα μουσικό θησαυρό, με τις μελοποιήσεις της που του έδωσαν μια υπόσταση σχεδόν θεσμική. Η εμβληματική εργασία του Θάνου Μικρούτσικου δεν έχει ανάλογο στη σύγχρονη ελληνική μουσική -και δεν εξαντλούνται καν σε αυτή οι μελοποιήσεις του Καββαδία.

Ο Καββαδίας διαβάζεται και θα διαβάζεται στον 21ο αιώνα περισσότερο από ό,τι τον 20ό… Η μνήμη του θα μείνει ισχυρή για πολύ. Και κάθε φορά που θα προφέρεται ένας στίχος του, στο μυαλό όσων διαβάζουν ή τα χείλη όσων τραγουδούν, ο ίδιος θα έχει ακόμα μια ευκαιρία να αγναντεύει τις θάλασσες του κόσμου πάνω σε κάποιο φορτηγό που απαλά λικνίζεται ανοίγοντας τα κύματα…