Στο έργο και στην προσωπικότητα ενός χαρισματικού κρητικού συνθέτη αναφέρεται η μουσική (ανα)παράσταση «Μόνο μετά θάνατον: Παλίμψηστα και μουσικά του Κωνσταντίνου Ι. Σφακιανάκη», σε σκηνοθεσία Άννας Παπαγιαννάκη Διβανή που παρουσιάζεται αποκλειστικά στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης αύριο, Τετάρτη 30 Οκτωβρίου στις 9 το βράδυ.
Η παράσταση δανείζεται στοιχεία από το θέατρο, την αφήγηση και την performance: αφενός μια μουσική αναπαράσταση του βίου του μουσουργού Κωνσταντίνου Ι. Σφακιανάκη αφετέρου έναν ευρύτερο σχολιασμό στην ερμηνευτική της μουσικολογικής έρευνας, στο πλαίσιο της οποίας καταγράφονται, επαναπροσδιορίζονται και νοηματοδοτούνται μετά θάνατον τα μουσικά γραπτά του δημιουργού τους.
Αφετηρία έμπνευσης για τη δημιουργία του έργου αποτέλεσε η πρόσφατη μουσική έκδοση της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, “Κωνσταντίνος Ι. Σφακιανάκης, Τραγούδια” (επιμ. Μαριέλλη Σφακιανάκη και Αντώνης Κοντογεωργίου) μαζί με το αρχειακό υλικό τόσο της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών όσο και της κόρης του μουσουργού, της συνθέτιδος-συγγραφέως Μαριέλλης Σφακιανάκη.
Επιλεγμένα τραγούδια της έκδοσης, βιογραφικά και ιστορικά στοιχεία από το προσωπικό ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Ι. Σφακιανάκη, μουσικές σημειώσεις, σκέψεις, ιδέες και παρορμήσεις ενορχηστρώθηκαν από την Άννα Παπαγιαννάκη Διβανή σε μια αποσπασματική αφήγηση της ζωής του κρητικού συνθέτη σε σύνδεση τόσο με τα σωζόμενα έργα του για μία φωνή και πιάνο όσο και τα αθέατα έως τώρα ιστορικά γεγονότα της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα και την Κρήτη των αρχών του 20ού αιώνα.
Συντελεστές
Μουσικολογική Έρευνα και Σκηνοθεσία: Άννα Παπαγιαννάκη Διβανή
Δραματουργία: Κατερίνα Χάλκου
Ερμηνεύουν: Μυρτώ Κονιδάκη, Στέφανος Τσιφάς, Άννα Παπαγιαννάκη Διβανή
Μουσική: Κωνσταντίνος Ι. Σφακιανάκης
Παραγωγή / Χρηματοδότηση: Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών / ΥΠ.ΠΟ.Α.-ΚΥΚΛΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ «Σε δύο πράξεις: Τέχνη και Εκπαίδευση στο Μουσείο | 2019».
Λίγα λόγια για τον Κωνσταντίνο Ι. Σφακιανάκη
Πρωτότοκος γιος του Ιωάννη Κ. Σφακιανάκη και της Μαρίας Καλοκαιρινού, ο Κωνσταντίνος Ι. Σφακιανάκης γεννήθηκε το 1890 στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Σπούδασε νομικά, αστρονομία, μαθηματικά, μουσική σύνθεση και πιάνο στη Λωζάννη, στο Μόναχο, στη Γενεύη και στη Λειψία, όπου συνέδεσε τις μουσικές του σπουδές με τη διδασκαλία του HugoRiemann(1849-1919), ηγετική μορφή της μουσικολογικής ακαδημαϊκής κοινότητας στα τέλη του 19ου αιώνα.
Επέστρεψε στην Ελλάδα, πιθανότατα μεταξύ του 1919 και 1920 και για τα επόμενα τριάντα περίπου χρόνια (1920 περ.-1946) ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη μουσική. Δίδαξε στο Ωδείο Εθνικής Μουσικής του Κωνσταντίνου Ψάχου, ίδρυσε και διηύθυνε το Βενιζέλειο Ωδείο στα Χανιά, δίδαξε στοιχεία “ευρωπαϊκής μουσικής” στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα, ίδρυμα του οποίου αργότερα διετέλεσε Διευθυντής Σπουδών και Καλλιτεχνικός Διευθυντής και ίδρυσε το Ελληνικό Ωδείο στην Αμμόχωστο της Κύπρου.
Στενοί του φίλοι υπήρξαν ο Γιάννης Κλ. Ζερβός, ο Λευτέρης Αλεξίου, ο Βάσος Κλ. Δασκαλάκης, ο Άγγελος Σικελιανός, ο Αιμίλιος Ριάδης, ο Δημήτρης Μητρόπουλος, η Έλλη Αλεξίου, ο Κώστας Ελευθερουδάκης και ο Νίκος Καζαντζάκης.
Ο Κωνσταντίνος Ι. Σφακιανάκης πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου του 1946 στην Αθήνα, αφήνοντας πίσω του κάποια από τα έργα του, άλλα καθαρογραμμένα και άλλα σε μορφή πρόχειρων χειρογράφων, διάφορα έγγραφα ληξιαρχείου, μουσικών και λοιπών σπουδών και το προσωπικό του ημερολόγιο. Το σώμα των γραπτών πηγών από το οποίο θα μπορούσε κανείς να διασταυρώσει ιστορικά στοιχεία για το συνθέτη και να αντλήσει υλικό για τη μελέτη της μουσικής και της συνθετικής του πορείας, παραμένει στο μεγαλύτερό του μέρος χαμένο.