Η γνωστή φράση «ήξεις αφήξεις» χρησιμοποιείται όταν κάποιος δίνει διφορούμενες απαντήσεις ή προσπαθεί να υπεκφύγει.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις είναι πολύτιμα κομμάτια του πολιτισμικού μας πλούτου. Περνούν από γενιά σε γενιά, φέρουν μαζί τους σοφία αιώνων, κωδικοποιημένη σε σύντομες και εύστοχες φράσεις.
Κάθε λέξη, κάθε στίχος, έχει βαθύ νόημα, αποτυπώνοντας την εμπειρία, τις αξίες και τις πεποιθήσεις του κάθε λαού.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «ήξεις αφήξεις»
Η φράση προέρχεται από τον χρησμό του Μαντείου των Δελφών που ανέφερε: « ἥξεις ἀφήξεις οὐκ ἐν πολέμῳ θνήξεις». Στα λατινικά η φράση είναι Ibis redibis nunquam per bella peribis.
Χρησιμοποιείται όταν κάποιος διατυπώνει διφορούμενες απόψεις ή υπεκφυγές. Η φράση φέρεται να είναι ένας χρησμός που έδωσε η Πυθία σε έναν στρατιώτη όταν πήγε στο Μαντείο των Δελφών και την ρώτησε εάν θα πεθάνει στον πόλεμο. Η Πυθία απάντησε: «Θα πας θα γυρίσεις δεν θα πεθάνεις στον πόλεμο». Η απάντηση είναι διφορούμενη γιατί ανάλογα με το που τοποθετείται το κόμμα αλλάζει.
Αν το κόμμα τοποθετηθεί οὐκ ἐν πολέμῳ θνήξεις τότε η φράση σημαίνει: Θα πας, θα γυρίσεις, δε θα σκοτωθείς στον πόλεμο. Αν το κόμμα τοποθετηθεί μετά το οὐκ, ἐν πολέμῳ θνήξεις τότε η φράση σημαίνει: Θα πας, δε θα γυρίσεις, θα σκοτωθείς στον πόλεμο. Επειδή, όμως, ο χρησμός ήταν προφορικός δεν είναι δυνατόν να γνωρίζει κανείς που τοποθετείται το κόμμα και γι’ αυτό ο χρησμός θεωρήθηκε διφορούμενος.